Andijon mashinasozlik instituti I. M. Sirojiddinova o. X. Pulatova «kasbiy psixologiya»

baholashtarkibiy qismmayl ob‘ektiga nisbatan xayrixohlik va xush koʻrmaslik 
majmuasidir; hulq-atvor tarkibiy qism – mayl ob‘ektiga nisbatan ma‘lum tarzda 
harakat qilish, iroda kuchini amalga oshirishdir. 
Shaxsning psixologik tuzilishini quyidagi koʻrinishda tasavvur etish mumkin. 
 
3. Rasm. Shaxsning psixologik tuzilishi. 
Shakllanish omillari 
Tabiiy 
muhit 
Ijtimoiy 
muhit 
Faoliyat 
Shaxs 
Individual-psixologik taraf 
Dunyoqarash tarafi 
Ijtimoiy-psixologik taraf 
Ma‘naviy qiyofa 
Ahloqiy qiyofa 
Dunyoqarash 
Ijtimoiy mayllar 
Ijtimoiy holatlar 
Ijtimoiy rollar 
Boshqa odamlarga nisbatan
munosabat 
Psixik hosilalar 
Psixik holatlar 
Psixik xossalar 
Psixik jarayonlar 

---

78 
Psixologiya tarixida shaxsning psixologik mohiyati haqidagi tasavvurlarga 
koʻp marta oʻzgartirishlar kiritilgan. Avvalambor, shaxsni, aynan, psixologik 
tushuncha sifatida anglashning zaruriyati bilan bogʻliq nazariy qiyinchiliklarni 
bartaraf etishning eng ishonchli vositasi shaxsni psixologik voqelik kabi tashkil 
etuvchi tarkibiy qismlarni sanab oʻtish hisoblanadi. Bu holatda shaxs inson 
psixikasining sifatlari, xossalari, qirralari, oʻziga xos xususiyatlarining toʻplami 
sifatida maydonga keladi. Muammoga bunday yondoshish A.V. Petrovskiy 
tomonidan «kolleksiya toʻplash» deb nomlangan, bunda shaxs oʻzida temperament, 
xarakter, qiziqishlar, layoqatlar va h.k.larning qirralarini mujassamlashtirgan 
qandaydir kattalik, hajmga aylanadi. 
Nazorat uchun savollar 
1.Shaxsga ta`rif bering? 
2. Psixologiyada shaxs muammosi nimalarni o`rganadi? 
3.Shaxs rivojlanishiga ta`sir etuvchi omillarni tushuntiring? 
4.Shaxs rivojlanishida biologik omillar ta`sirini ayting? 
5.Shaxs rivojlanishini davrlarga bo`linishini misollar orqali tushuntiring? 
6.Kasbiy qiziqishlarni shaxs shakllanishidagi ahamiyatini tushuntiring?