Andijon mashinasozlik instituti “sanoat ishlab chiqarishni tashkil etish” kafedrasi

Dt Dastgoh (yangi) 1.000.000
Dt Jamlangan amortizatsiya 350.000
Dt Asosiy vositalarni ayriboshlashidan ko’rilgan zarar 50.000
Kt Dastgoh (eski) 550.000
Kt Pul mablag’lari 850.000


Ikkinchi holat - ayirboshlash natijasidagi zararlarni tan olmaslik. Oldingi misolda zararlar tan olinganida, yangi dastgoh xarid bahosi – 1.000.000 hisobga olinib ko’rilgan zararlar 50.000 so’m miqdorda hisoblangan edi. Zarar-larni ko’rsatish ko’zda tutilmagan holda, yangi ob’ektning boshlangich qiymati vu-judga keladigan zararlar summasiga ortadi. Balans qiymati eski dastgohning ba-lans qiymatiga to’langan pul mablag’larini qo’shish yo’li bilan hisoblanadi,so’m hisobida:
Eski uskunaning balans qiymati 200.000
Pul mablag’lari 850.000
Yangi uskunaning hisobdagi qiymati 1.050.000

Muomalalarni bunday qayd etishda zararlar ko’rsatilmaydi:

Dt Dastgoh (yangi) 1.050.000
Dt Jamlangan amortizatsiya 350.000
Kt Dastgoh (eski) 550.000
Kt Pul mablag’lari 850.000
Yangi dastgohga eskirish balans qiymati – 1.050.000 so’mdan kelib chiqqan holda hisoblanadi.
Asosiy vositani ayirboshlash jarayonida agar ayriboshlanayotgan dastgoh uchun beriladigan chegirma uning qoldiq summasidan ortiq bo’lsa, u holda chegirma ayirboshlashdan foyda olish mumkin. Bunda ayirboshlanayotgan asosiy vositaning qoldiq qiymatidan unga kilinaetgan chegirma summasi ko’p bo’lishi kerak. Buni ifodalash uchun o’sha misoldan foydalanamiz. Faraz qilaylik, uskunani almash-tirish sharti quyidagicha, so’m hisobida:
Yangi dastgoh qiymati 1.000.000
Ayirboshlanayotgan dastgohga chegirma - 300.000
Zarur bo’lgan pul mablag’lari 700.000
Bu holda qarama-qarshi savdodagi chegirma (300.000) eski dastgohning balans qiymati (200.000 so’m)dan (100.000 so’mga) ortiq bo’lgani uchun foyda vujudga keldi. Ushbu holatni aks ettiruvchi buxgalteriya o’tkazmasi quyidagicha bo’ladi,so’m hiso-bida: