Angren shahar 4-ixtisoslashtirilgan davlat

SICHQONLARNING CHECHAK KASALLIGI 
Hayvonlarda chechak kasalligini qo‘zg‘atadigan chechak virusining ko‘pgina 
turlari uchraydi. Odatda, virusning har bir turi faqat bitta hayvon turidagina kasallik 
keltirib chiqaradi. Jurnalda yozilishicha, olim sichqon chechagi DNKsini 
modifikatsiya qilish uchun gen muhandisligidan foydalangan. O‘zgartirilgan virus 
yuqqan barcha sichqonlar o‘ladi. Olimning aytishicha, odamlarning oziq-ovqat 
mahsulotlarini buzadigan zararkunandalarga qarshi kurashish uchun viruslarni 
modifikatsiyalash ustida tadqiqot o‘tkazish zarur.
Tadqiqot tanqidchilarining aytishlaricha, viruslar laboratoriyadan tashqariga 
chiqib ketishi va boshqa hayvonlarga yuqishi mumkin. Shuningdek, ular bitta tur 
uchun modifikatsiya qilingan chechak virusi boshqa turlarga, ayniqsa, odamlarga 
yuqishi mumkinligidan xavotirlanish- moqda. Odamlarga tabiiy chechak deb 
nomlangan chechak virusi yuqadi. Tabiiy chechak uni yuqtirganlardan 
ko‘pchiligining o‘limiga sabab bo‘ladi. Ko‘pchilik aholi bunday kasallik yo‘q 
qilingan deb o‘ylashlariga qaramasdan, virus namunalari butun dunyo 
laboratoriyalarida saqlanmoqda. 
1-savol 
Tanqidchilar sichqonlarning chechak virusi sichqonlardan boshqa turlarga 
yuqishi mumkinligidan xavotirda ekanliklarini bildirishdi. 
Quyidagi jumlalarning qaysi biri ularning xavotir olish sabablari uchun eng yaxshi 
izohdir? 
A Tabiiy chechak virusi va sichqonlarning modifikatsiyalangan chechak virusi 
genlari bir-biriga o‘xshashdir 
B Sichqonlarning chechak virusi DNKsidagi mutatsiya natijasida virus boshqa 
hayvonlarga yuqishi mumkin 
C Sichqonlarning chechak virusi DNKsi mutatsiya natijasida tabiiy chechak virusi 
DNKsiga o‘xshab qolishi mumkin 
D Sichqonlarning chechak virusidagi genlar soni chechakning boshqa 
viruslarinikidek bo‘ladi 
Javob:_______ 
2-savol 
Tadqiqotga tanqidiy fikr bildirganlardan biri sichqonlarning modifikatsiya 
qilingan chechak virusi laboratoriyadan tashqariga chiqib
8 

---

ketishi mumkinligidan xavotirlanmoqda. Ushbu virus sababli ba’zi sichqon turlari 
yo‘q bo‘lib ketishi mumkin. 
Agar ba’zi sichqon turlari yo‘q bo‘lib ketsa, quyidagi oqibatlarga olib
kelishi mumkinmi? Har bir holatda “Ha” yoki “Yo‘q”ni aylanaga oling. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3-savol 
Bir tashkilot sichqonlarni bepushtlikka olib keladigan virusni yaratish ga 
harakat qilmoqda. Bunday virus sichqonlar sonini boshqarishga yordam berishi 
mumkin. Deylik, bu tashkilotning sa’y-harakatlari samarali bo‘ldi. 
Virusdan 
foydalanishdan avval quyida keltirilgan savollarga javob olish uchun tadqiqot 
o‘tkazish kerakmi?
Har bir holatda “Ha” yoki “Yo‘q”ni aylanaga oling. 
 
 
 
 
 
 
 
Ball___________