Aniq va tabiiy fanlar” kafedrasi “genetika” fanidan kurs ishi mavzu: hujayra sikli va rak hujayralari bajardi

Ribosomalar. Elektron mikroskop yordamida 1955 yilda Palada tomonidan ochilgan ribosomalar ham hujayraning muhim organomdlaridandir.
Ribosomalar yadro qobiqining tashqi membranasida ham yotadi. Membranalar bilan birikmagan sitoplazmada erkin yotuvchi ribosomalar ontogenez davrida turli manbalardan hosil bo‘ladi. Masalan, kalamush me’da osti bezining asinar hujayralarida, embriogenez davrida oldin ribonukleoproteid granulalari va keyinchalik kanalchalar sistemasi hosil bo‘lib, ular o‘zaro bog‘lanadilar. Membrana bilan bog‘liq bo‘lgan ribosomalar erkin ribosomaga nisbatan radioktiv aminokislotalarni ko‘proq qabul qilishi kuzatilgan. Yadroda, yadrocha joylashgan ribonukleoproteid donachalari o‘z fizik-kimyoviy xossalari bilan sitoplazmatik ribosomalardan farq qiladi. Ular yadro oqsili sintezida ishtirok etadi.
Ribosomalar teng miqdorda RNK va oqsildan iborat. Ribosoma tarkibiga noaktiv ribonukleaza, latent dezoksiribonukleaza, lesinaminopeptidaza, galaktozidaza va boshqa fermentlar kiradi. Ribosomalarlarda magniy va kalsiy bo‘ladi. Xayvon, o‘simlik hujayralaridan va mikro-organizmlardan ajratib olingan ribosomalar kimyoviy tarkibi, molekulyar og‘irligi bilan bir-biriga yaqin.


ILOVALAR




FOYDALANILGAN ASOSIY ADABIYOTLAR

1. 
   Mirziyoyev Sh.M.Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak. Toshkent: O’zbekiston. – 2017. -104 b.
   
2. 
   Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga quramiz. – T.: “O’zbekiston”. 2017. – 488 b.
   
3. 
   Mirziyoyev Sh.M.Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak. Toshkent: O’zbekiston. – 2017. -104 b.
   
4. 
   M. N. Valixonov. Biokimyo. Toshkent: 2018.
   
5. 
   E. O. Oripov, A. O. Nasrullayev. Bioorganik kimyo. Toshkent 2012
   
6. 
   A. A. Зияев, А. О. Сoдиқoв. Биooрганик кимё ўқув қўлланма Тoшкент 2014.
   
7. 
   Тўрақулoв Ё.Х. Умумий биoхимия. -Тoшкент: Ўзбекистoн, 2019.- 478 б.
   
8. 
   Қoсимoв. А, Қўчқoрoв. Қ. Биoхимия. -Тoшкент: Ўқитувчи, 2015.- 420 б.