Anjuman: Resurstejamkor qishloq va suv xo‘jalik mashinalarini yaratish va ulardan
foydalanish samaradorligini oshirish
220
integratsiyalash usullari, modellari, yutuqlari, muammolar va kelgusi istiqbollari
ko‘rib chiqiladi.
Kalit so‘zlar: iqtisodiyot, robototexnika, IT-texnologiyalari, investitsiya,
hukumat tashabbuslari, hamkorlik, xalqaro institutlar.
O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi sohasi azaldan o‘z iqtisodiyotining asosi bo‘lib,
xalqning YaIM (yalpi ichki mahsulot)ga va ish bilan ta’minlanganligiga katta hissa
qo‘shib kelmoqda. Biroq sektor bir qator qiyinchiliklar bilan mashgʻul boʻlib
kelmoqda, jumladan, resurslardan samarasiz foydalanish, ortiqcha mehnatga yoʻl
qoʻyiladigan amaliyotlar, cheklangan texnologik yutuqlar. So‘nggi yillarda
robototexnika va IT-texnologiyalar integratsiyasi qishloq xo‘jaligi amaliyotini
inqilob qilish, ishlab chiqarish samaradorligini oshirish va resurslardan barqaror
foydalanishni ta’minlashning istiqbolli еchimi sifatida paydo bo‘ldi. Ushbu tezis
robototexnika va IT-ning ushbu qiyinchiliklarni bartaraf etish va O‘zbekiston
qishloq xo‘jaligi sohasini samaradorlik va barqarorlikning yangi davriga
yo‘ndirishdagi rolini o‘rganishni ko‘zda tutadi.
O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi sohasidagi qiyinchiliklar: O‘zbekistonning
qishloq xo‘jaligi yuksalishiga mehnat taqchilligi, eskirgan xo‘jalik texnikasi, suv
tanqisligi, infratuzilmaning еtarli emasligi kabi turli omillar to‘sqinlik qildi. Qo‘lda
mehnat talab qiluvchi usullarga tayanish resurslarni ajratishda samarasizlik va ishlab
chiqarish quvvatining cheklanganligiga olib keldi. Bundan tashqari, suv
resurslaridan samarasiz foydalanish atrof-muhitning buzilishiga va qishloq
xo‘jaligida hosildorlikning pasayishiga sabab bo‘ldi. Bu qiyinchiliklar sektorning
tez rivojlanayotgan iqtisodiyot va aholining oʻsib borayotgan talablarini qondirish
qobiliyatini pasaytirdi.
Qishloq xo‘jaligi unumdorligini oshirishda robototexnikaning o‘rni:
O‘zbekistonning qishloq xo‘jaligi amaliyotiga robototexnika integratsiyasi mehnat
taqchilligi masalasini hal qilish va ishlab chiqarish samaradorligini oshirish
imkoniyatiga ega. Ekish, sug‘orish va yig‘ib olishning avtomatlashtirilgan tizimlari
qo‘l mehnatiga bo‘lgan ishonchni sezilarli darajada kamaytiradi, shu bilan operativ
samaradorlik va ishlab chiqarishni oshiradi. Bundan tashqari, ekinlarni nazorat qilish
va zararkunandalarni nazorat qilish uchun avtonom dronlarni amalga tadbiq etish
o‘z vaqtida aralashuvlar va aniq resurslarni boshqarish imkonini beradi, bu esa
ekinlar sifati va hosildorligining yaxshilanishiga olib keladi.
Qishloq xo‘jaligini rivojlantirishda IT-texnologiyalarning ahamiyati:
O'zbekiston qishloq xo‘jaligi sohasida ma‘lumotlar yo‘naltirilgan qaror qabul
qilishni osonlashtirish va resurslarni boshqarishni optimallashtirishda IT-
texnologiyalar juda muhim rol o‘ynaydi. Aqlli sensorlar va IT qurilmalaridan
Do'stlaringiz bilan baham: |