Annotatsiya: Ushbu maqolada datura stramanium ( bangidevona ) o’simligi, uning tarqalishi, botanik va farmokologik xususiyatlari, xalq tabobatida qo’llanilishi

Kimyoviy tarkibi. O'simlikning hamma qismida (bargida 0,23- 0,39 foiz, poyasida 0,15-0,24 foiz, ildizida '0,21-0,46 foiz, mevasida 0,76-0,83 foiz, urug'ida 0,83 foiz) alkaloidlar bo'ladi. Asosiy alkaloidi skopolamin. Mevasi tarkibida 0,38-0,55 foiz va urug'ida 0,31-0,77 foiz skopolamin bo'ladi. Mevadan skopolamindan tashqari giossiamin, norgiossiamin va boshqa alkaloidlar ajratib olingan. [16]
Ishlatilishi. Skopolamin markaziy nerv sistemasini tinchlantiruvchi ta'sirga ega (atropindan farqi). Shuning uchun skopolamin gidrobromid ba'zanjarrohlik operatsiyasidan oldin, markaziy nerv sistemasini tinchlantirish uchun morfinga qo'shib, teri ostiga yuboriladi. Bundan tashqari, asab kasalliklarini davolashda, shuningdek, dengiz kasalligi va boshqa kasalliklarda tinchlantiruvchi, qusishni to'xtatuvchi vosita sifatida (aeron tarkibida) ishlatiladi.
Dorivor preparati. Skopolamin gidrobromid. Skopolamin alkaloidining kamfora biIan hosil qilgan birikmasi aeron preparati tarkibiga kiradi.[16]
Bangidevona bargining zaharlari medisinada asabni tinchlantiruvchi dori sifatida ishlatiladi. Bundan tashqari nevralgiya, xronik revmatizm hamda astmani davolashda bangidevonadan muvaffaqiyat bilan foydalanilmoqda. Bu maqsadlar uchun bangidevonaning yosh barglari terib olinadi. Hozirgi vaqtda tuman va shahar dorixonalari qoshida yovvoyi o‘simlik xom ashyolarini yig‘ish tashkil etilgan. Shu sababdan yovvoyi dorivor o‘simliklarni va ularni qaysi muddatlarda va qaysi qismlarini terish zarurligini bilish juda katta ahamiyatga egadir.
Oddiy Datura dorivor xususiyatlari o'simlikning barglari va urug'larida alkaloidlarning yuqori miqdori bilan bog'liq. O'simlik tarkibida atropin, giossiamin va skopolamin mavjud bo'lib, ular odamning asab tizimini tinchlantiradi, oshqozon-ichak bezlari sekretsiyasini kamaytiradi va ichki organlarning silliq mushaklarining spazmlarini engillashtiradi.
Datura xalq tabobatida, shuningdek farmatsevtika sanoatida faol foydalanishni topdi, u erda astmatikaga qarshi preparatlar, Datura moyi, shuningdek astmatol va Astmatin preparatlari tayyorlanadi. O'simlikshunoslar bronxial astma, nevralgiya, ko'k yo'tal, konvulsiv yo'tal, epilepsiya, priapizm (jinsiy qo'zg'almasdan jinsiy olatni og'riqli va uzoq muddatli tarangligi), nymfomaniya (ayollarda haddan tashqari jinsiy aloqa), ichak va oshqozon kramplari uchun Datura preparatlarini tavsiya qiladilar. Tashqi foydalanish sharti bilan revmatizmni uzoq muddatli davolash uchun.