Antifriksion materiallar
Download 0.63 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Mavzu: Antifriksion materiallar va ularning turlari Antifriksion materiallar (anti ... va lot. frictio – ishqalanish) – sirpanib ishqalanish sharoitida ishlaydigan va ishqalanish koeffitsiyenti past boʻlgan mashina de-tallari (podshipniklar, vtulkalar va boshqalar) uchun ishlatiladigan materiallar. Adgeziyaga chidamlilik xususiyati past, yaxshi ishlanuvchan, issiqlik oʻtkazuvchan va xossalari barqaror. Antifriksion materiallar sifatida podshipnik materiallari (PM) keng tarqalgan. Ular antifriksion xossalaridan tashqari zarur turgʻunlik, moy muhitida korroziyaga chidamlilik, yaxshi ishlanuvchanlik va tejamlilik xususi-yatlariga ega boʻlishi kerak. Ishqalanish yuzasini hosil qiluvchi PM va podship- nikning boshqa qismlariga qoʻyiladigan talablar turlicha boʻlgani uchun podship-nik mustahkam konstruksiyali material (mas, poʻlat) dan, ishqalanuvchi yuza esa Antifriksion materiallar qatlami (mas, babbit) dan yasaladi.PM metall va metallmas materiallarga boʻlinadi. Metall PM ga qalay, qoʻrgʻoshin, mis, pyx, alyuminiy, ba’zi choʻyanlar asosidagi qotishmalar, metal-lmas PM ga ba’zi plastmassalar, yogʻoch asosidagi materiallar, grafit- koʻmir materiallar, rezinalar kiradi. Rulman materialining asosiy xizmat ko'rsatish xususiyatlari - ishqalanishga qarshi va charchoqqa chidamlilik. Ishqalanishga qarshi- bu materialning toymasin ishqalanishning past koeffitsientini va shuning uchun past ishqalanish yo'qotishlarini va juftlashuvchi qismning past aşınma tezligini ta'minlash qobiliyatidir. Antifriktsiya materialning quyidagi xususiyatlari bilan ta'minlanadi: - yuqori issiqlik o'tkazuvchanligi; - moylash materialining yaxshi namlanishi; - sirtda yumshoq materialning himoya plyonkalarini shakllantirish qobiliyati; - ishqalanish paytida materialning osonlikcha plastik deformatsiyalanishi va haqiqiy aloqa maydonini oshirish qobiliyatiga asoslangan yaxshi ishlash qobiliyati, bu esa birlashuvchi qismning yuzasida mahalliy bosim va haroratning pasayishiga olib keladi. Antifriksion materiallar bo'linadi 1. Metall ishqalanishga qarshi materiallar. 2. Ishqalanishga qarshi kukunli materiallar. 3. O'z-o'zidan yog'langan sinterlangan materiallar. 4. Qattiq moylash materiallari bo'lgan materiallar. 5. Metall bo'lmagan materiallar. 6. Metall-polimer materiallar. 7. Foydali qazilmalar. metall materiallar suyuqlik ishqalanish rejimida ishlashga mo'ljallangan bo'lib, u haqiqiy ish sharoitida chegara moylash rejimi bilan birlashtiriladi. Haddan tashqari issiqlik tufayli chegara yog 'plyonkasi vayron bo'lishi mumkin. Ushbu ish davridagi materialning xatti-harakati uning o'rnatishga chidamliligiga bog'liq. Bu strukturada yumshoq komponentga ega bo'lgan qotishmalarda eng yuqori ko'rsatkichdir. Metall materiallar ikki turdagi qotishmalarga bo'linadi: 1) yumshoq matritsali va qattiq qo'shimchali qotishmalar; 2) qattiq matritsali va yumshoq qoKimga birinchi turdagi qotishmalar babbits va mis asosidagi qotishmalarni o'z ichiga oladi - bronza va guruch.'shimchalar bilan qotishmalar. Download 0.63 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|