Apparat ta'minoti va dasturiy ta'minot o’rtasidagi bog’liqlik qanday

***48.Operatsion tizimlarda oqimlar tushunchasi
Operatsion tizimlarda "oqimlar tushunchasi" ("process scheduling" yoki "task scheduling") kompyuterda yaratilgan bir nechta vazifalarni (oqimlarni) qanday tartibda bajarishining yo'li va tartibi bilan bog'liq tizim hisoblanadi. Oqimlar tizimdagi biror dastur yoki vazifani ifodalaydi.
Oqimlar tushunchasi, kompyuterda bir nechta dasturlarni bir vaqtning o'zida yuritishga imkon beradi. Oqimlar o'z navbatlarida kompyuter resurslari, masalan, protsessor va xotiraning qanday foydalanishini tartibga soladi. Bunda, bajarilishi kerak bo'lgan har bir oqimga ajratilgan vaqt, xotira, protsessor kuchi, prioriteti va boshqa xususiyatlar bilan bog'liq bo'ladi.
Operatsion tizimda oqimlar tushunchasi bir nechta algoritmalarni o'z ichiga oladi, masalan:
1. Tayanish (First-Come, First-Served) - Birinchi kelgan birinchi xizmat qiladi. Bu oqimlar bajarishga kelgan tartibda saralangan.
2. Iltimos (Shortest Job Next) - Eng qisqa vaqtga ega bo'lgan oqim birinchi xizmat qiladi. Bu tartib oqimlarning bajarilishi kerak bo'lgan vaqtini hisobga oladi.
3. Aralash (Round Robin) - Oqimlar bir navbatda qaytib chiqish orqali bajariladi. Oqimlarga bir teng vaqt ajratiladi va bu vaqt o'tgach, oqim keyingi navbatga o'tadi. Bu usul oqimlar o'rtasidagi burch vaqtni adolatlashga imkon beradi.
4. Umumiytizimga o'rnashuv (Multilevel Queue) - Oqimlar bir nechta tartibga o'rganilgan va ularni guruhlar (queue) bo'yicha bo'lishadi. Har bir guruhga alohida prioritet va boshqa xususiyatlar beriladi.
5. Vazifalar ustunligi (Priority Scheduling) - Har bir oqimga alohida prioritet beriladi. Ularning prioriteti bo'yicha tartib bilan bajarishadi.
6. Vazifa qismi (Task Partitioning) - Bir vazifa qismlarga bo'linadi va har bir qism o'zining oqim sifatida saralangan tartibda bajariladi.
Bu faqat bir necha oqimlar tushunchasi algoritmalari misollaridir. Har bir operatsion tizim o'ziga xos oqimlar tushunchasi algoritmalari va tartiblari bilan keladi, va ular kompyuter resurslarini samarali va adolatli foydalanishni ta'minlash