Arab xalifaligi davrida Movarounnahr. Reja: Movarounnahrga dastlabki yurishlar

VII-asrning 70-80-yillarida Movarounnahrda juda ulkan xalq qo’zg’aloni ko’tariladi.Qo’zg’olonchilar oq rangdagi libos kiyishgani uchun tarixda u ,,Oq kiyimlilar’’qo’zg’oloni deb shuhrat qozonadi.Bu qo’zg’alon rahbari Muqanna (boshi va yuziga yoping’ich tashlab yurgani uchun shunday laqab berilgan)edi.

749-yil Abu Muslim qo’shini xalifalikning markaziy viloyatlariga yurish qiladi .Qo’zg’alonchilar poytaxt-Damashqni ham qo’lga kiritadilar.Xalifa Marvon II taxtdan ag’dariladi. Abbosiylardan bo’lgan Abul Abbos Saffoh (749-754)xalifalik taxtiga o’tiradi. Joylarda Ummaviylarning barcha vakillari qirib tashlanadi. Shunday qilib hokimyat Abbosiylar qo’liga o’tadi.

755-yilda Abu Muslimning yaqin safdoshi Sumbod boshchiligida qo’zg’alon ko’tariladi.Qo’zg’olon Xuroson va Tabaristonga ham yoyiladi.70kun davom etgan bu qo’zg’alon qattiqqo’llik bilan bostirilib Sumbod Rayda qatl etiladi .U qatl etilsa-da Abu Muslim tarafdorlari yashirin ,,muslimiya’’guruhiga asos soladilar.

Abdulloh ibn Amir
Ubaydulloh ibn Ziyod
Sayd ibn Usmon
Salmo ibn Ziyod
Xuroson noiblari tomonidan uyushtirilgan hujumlar talon –taroj qilish,o’lkadagi harbiy –siyosiy vaziyatni o’rganish ,boyliklarni olib ketish maqsadida uyushtirilgan edi.

Arablar istilosidan keyin Movarounnahrda musulmon qonunchilik tizimi joriy etildi. Islom huquqshunosligining asosini tashkil etuvchi muqaddas kitob – Qur’oni Karim va Hadisi sharifga ishonch kuchaydi. Islom dinining ko’p jihatdan afzalligi ,axloq va intizom nuqtayi nazaridan ommaviyligi xususiyati arablar bosib olgan mamlakatlar aholisi tomonidan uning tez orada qabul etilishiga sabab bo’ladi.

ETIBORINGIZ UCHUN RAXMAT