Қarshi muҳandislik-iқtisodiyot instituti “Axborot texnologiyalari va matematik modellashtirish” kafedrasi assistenti J

WINDOWS dasturning ПУСК menyusi.
Kompyuterda Windows operatsion tizim ustidan va uning yordamida kompyuter va uning qurilmalar ustidan biror bir amal bajarmoqchi bo’lsangiz, siz ПУСК menyusidan foydalanishingiz mumkin. Pusk tugmasini sichqonchaning chap tugmasi bilan bossangiz WINDOWS ning menyusi ochiladi (5-rasm).

5-rasm
Bu menyu 8 bo’limdan iborat:
1) ПРОГРАММЫ bo’limi yordamida sizning kompyuteringizga urnatilagn dasturlar ro’yxatini ko’rishimiz va ularni ishga tushirishimiz mumkin
2) ДОКУМЕНТЫ bo’limi yordamida siz tomoningizdan oxirgi ishlatilgan doqumentlar (mant, rasm, musika va boshqa fayllar) ro’yxatini ko’rishimiz va ularni qayta ishga tushirishingiz mumkin
3) НАСТРОЙКА bo’limi yordamida Windows dasturning ishlash holatlarini va kompyuter qurilmalar xususiyatlarini o’zgartirish va sozlashimiz mumkin
4) НАЙТИ bo’limi yordamida fayl. Papka yoki tarmoqdagi kompyuterni qidirishimiz mumkin
5) СПРАВКА buyruq yordamida Windowsda ishlash jarayonida paydo bo’lgan savollar va ularga javoblar to’plamini ko’rishimiz mumkin
6) ВЫПОЛНИТЬ buyrug’i yordamida har xil dasturlarni yoki buyruqlarni bajarishimiz mumkin
7) ЗАВЕРШЕНИЕ СЕАНСА buyrug’i yordamida foydalanuvchining ishlash seansini tugatishimiz va yangisini boshlashimiz mumkin
8) ЗАВЕРШЕНИЕ РАБОТЫ buyrug’i yordamida kompyuter ishini tugatib o’chirishimiz mumkin. Agar paydo bo’lgan oynada Перезагрузить bayroqchani tanlab OQ tugmasini bossak u holda kompyuter uchirib qayta yoqiladi. Agar esa Priostanovit bayroqchani tanlab OK tugmasini bossak u holda kompyuter ishini tuxtatib turadi. Agar esa Выключить компьютер bayroqchani tanlab OK tugmasini bossak kompyuter uchiriladi. Kompyuterni o’chirishdan avval hамма ochik oynalar va ishlab turgan dasturlarni berkitishimiz kerak, chunki kompyuter ular ichidagi ma‘lumotlarni saqlab qo’yishi kerak.


Ish stolni sozlash
ISH STOL - bu ekranning bush sohasi, uning ichida har xil dasturlar uzining oynasida bajariladi. Ish stolni sozlash uchun biz ПАНЕЛЬ УПРАВЛЕНИЯ ning ЭКРАН buyrug’idan frydalanishimiz yoki ish stolni bu sroxasiga ko’rsatib sichqonchaning o’ng tugmasini bosami. Paydo bo’lgan kontekst menyuning pastida foylashgan СВОЙСТВА buyrug’i ham aynan shu amalni bajaradi.

Kelinglar shu kontekst menyu bilan yaqinroq tanishaylik.

• Упорядочить значки - Ekrandagi papka, yorliq va har xil boshqa belgilarni saralash (nom, turi, hajmi, yaratilgan kuni bo’yicha, .......)
• Обновить - ekran tashqi ko’rinishini yangilash (tarkibi va xususiyatlarini qayta o’qish)
• Вставить - xotiraga qo’yilgan ob‘ektni ekranga qo’yish.
• Вставить ярлык - xotiraga qo’yilgan ob‘ektga yorliqni (ob‘ektgacha to’liq yo’lni ko’rsatuvchi belgini) ekranga qo’yish.
• Создать - ekranda yangi papka, yorliq, yoki yangi har xil standart faylni (rasm, matnli fayl, arxiv, ofis dasturlar fayllarini) yaratish.
YORLIQNI hajmi 1 Kb ga teng bo’lib uning ichida fakat sizning kompyuteringizda joylashgan faylgacha to’liq yo’l saqlanadi. Shuning uchun yorliqni boshqa joyga ko’chirib olsangiz u holda u yordamida fayl ochib olmaysiz, chunki to’liq yo’l o’zgaradi.