“asos va qo‘shimchalar imlosi” mavzusidagi samarqand tuman 21-idum o‘zbek tili va adabiyoti fan o‘qituvchisi xaydarova dilfuzaning

1-guruhga: Kitob so’ziga so’z yasovchi qo’shimcha qo’shing

2-guruhga: Suv so’ziga so’z yasovchi qo’shimcha qo’shing

Qo`shimchalar

So`z yasovchi qo`shimcha
Shakl yasovchi qo`shimcha
Kitob + lar = kitoblar
Soat + soz = soatsoz
a unlisi bilan tugagan fe’llarga –v,-q, -qi,-vchi, qo`shimchalari qo`shilganda, a unlisi o aytiladi va yoziladi : sayla-saylov, qayna – qaynoq, sayra – sayroqi. Shuningdek, o`qi - o`quv, sovi – sovuq, to`qi – to`quvchi so`zlarida
i unlisi u ga aylanishi mumkin.
Fonetik hodisalar 3 xil
Tovush
ortish
Tovush
tushish
Tovush
almashish
u+ga=unga
o`rin+i=o`rni
tiriklik+i=tirikligi
Darsni mustahkamlash
1.Asos deb nimaga aytiladi?
2.Qo`shimcha deb nimaga aytiladi?
3.Qo`shimchalar necha xil bo`ladi?
6. So`z yasovchi qo`shimchalar yordamida so`zlar yasang.
5.g tovushi bilan boshlanuvchi qo`shimchalar necha xil aytiladi va yoziladi? Misollar keltiring.
4.a unlisi bilan tugagan fe`llarga -v,-q,-qi,-vchi qo`shimchalari qo`shilganda a unlisi qanday aytiladi va yoziladi?
Darslikdagi 229- mashqni bajarish.
Kitobxon, sinov, bo`yoq , og`riq, tilak,
kubogi, yo‘g‘i, oltov, chirilla, shovulla.
Kitob+xon, sina+ov, bo`ya+q, og‘ri+q,
tila+k, kubok+i, yo‘q+i, olti+ov,
chiril+la, shov+il+la.
5. Darsda fa’ol qatnashgan o‘quvchilar va guruhni bilimini baholash:
6. Uyga vazifa: 230-masqni bajarish

E’tiboringiz uchun rahmat !

http://fayllar.org