Ko‘rilgan real elementlar (rezistor, sig‘im, induktivlik) ning har biri faqatgina o‘ziga hos bo‘lgan xususiyatli bo‘lmasdan, balki o‘zidan boshqa har bir elementlarning ham xususiyatlariga ega.
Masalan, solishtirma qarshiligi katta bo‘lgan qotishmadan spiralsimon o‘ramlar sifatida yasalgan rezistor xossasini ko‘raylik. Uning asosiy xususiyati bo‘lmish omik qarshiligadan tashqari, yonma-yon o‘ramlarining orasida biroz sig‘im hosil bo‘ladi; shu o‘ramlardan oqayotgan tok esa rezistor o‘tkazgichi atrofida biroz magnit maydoni va demak, induktivlik hosil qiladi. Shu sababli real rezistorda ham omik qarshiligi R, sig‘imi C, induktivligi L mavjud ekan.
Elektr zanjiri qismlarining parallel va ketma ket ulanishlari
elektr zanjiri qismlarining ketma-ket ulanishi deb shunday ulanishiga aytiladiki, unda zanjir shu bo‘lagining har bir qismidan oqayotgan tok bir biriga teng bo‘ladi.
Elektr zanjiri (elementlari) shoxobchalarining parallel ulanishi deb shunday ulanishga aytiladiki, unda barcha (elementlar) shoxobchalar zanjirning bir juft tugunlariga ulanadi va barcha (elementlar) shoxobchalardagi kuchlanishlar bir xil bo‘ladi.
Om qonuni. Om qonuni asosida asosiy elektr sxemalar tahlili. Aktiv va reaktiv qarshiliklarning farqi. Sig‘im va induktiv reaktiv qarshiliklarga chastota va fazaning ta`siri.
Manbalarining kuchlanishlari va tok manbalarining toklari ta`sirlar yoki kirish signallari deb nomlanadi. Boshqa barcha toklar va kuchlanishlar ushbu ta`sirlarga javoblar yoki reaktsiyalar deb nomlanadi.
Ushbu zanjirlar nazariyasining to‘g‘ri va teskari masalasini yechishda bir qancha qonunlar va usullar ishlatiladi. Shu qonunlardan biri bu Om qonunidir.
Om qonuni juda ko‘p tajribalar natijasi asosida kashf etilgan qonundir. Uning to‘g‘riligi boshqa kishilar tomonidan o‘tkazilgan ko‘pgina tajribalarda ham isbotlangan. 1826 yili nemis fizigi Om quyidagi qonunni yaratdi: bir jinsli metall o‘tkazgichdan o‘tayotgan tok kuchi ushbu o‘tkazgichning uchlaridagi kuchlanishga to‘g‘ri proportsional
http://azkurs.org
Do'stlaringiz bilan baham: |
