Yillar
|
Yillik amortizatsiya
|
Soliqga toriladigan amortizatsiya
| |
Jamlangan amortizatsiya
|
Qoldiq qiymat
|
1 – usul
| | | | | |
1
|
180000
|
-
| |
180000
|
820000
|
2
|
180000
|
-
| |
360000
|
640000
|
3
|
180000
|
-
| |
540000
|
460000
|
4
|
180000
|
-
| |
720000
|
280000
|
5
|
180000
|
-
| |
900000
|
100000
|
2 – usul
| | | | | |
1
|
180000
|
-
| |
180000
|
820000
|
2
|
270000
|
90000
| |
450000
|
550000
|
3
|
225000
|
45000
| |
675000
|
325000
|
4
|
135000
|
- 45000
| |
810000
|
190000
|
5
|
90000
|
- 90000
| |
900000
|
100000
|
3 – usul
| | | | | |
1
|
300000
|
120000
|
300000
| |
700000
|
2
|
240000
|
60000
|
540000
| |
460000
|
3
|
180000
|
-
|
720000
| |
280000
|
4
|
120000
|
- 60000
|
840000
| |
160000
|
5
|
60000
|
- 120000
|
900000
| |
100000
|
4 – usul
| | | | | |
1
|
400000
|
220000
| |
400000
|
600000
|
2
|
240000
|
60000
| |
640000
|
360000
|
3
|
144000
|
- 36000
| |
784000
|
216000
|
4
|
86400
|
- 93600
| |
870400
|
129600
|
5
|
29600
|
- 140400
| |
900000
|
100000
|
Asosiy vositalar bo‘yicha amortizatsiya (eskirish)ni hisoblashga doir operatsiyalar schetlar rejasida ko‘zda tutilgan kontraktiv bo‘lgan 02 «Asosiy vositalarning eskirishi hisobi schetlari»da aks ettiriladi. Ushbu schetning saldosi kredit tomonida bo‘lib, u jamlangan eskirish summasini ko‘rsatadi. Hisoblangan eskirish, ya’ni eskirish summasini ko‘payishi ushbu schetning kreditida va harajat schetlarining debetida (2010,2310,2510,3190, 9210,9410,9420,9430 va boshqalar), eskirish summasini kamayishi esa 02- schetning debetida va boshqa schetlarning kreditida (8510,0110-0190 va boshqalar) aks ettiriladi. Asosiy vositalar bo‘yicha amortizatsiya (eskirish)ni hisoblashga doir operatsiyalar schetlar rejasida ko‘zda tutilgan kontraktiv bo‘lgan 02 «Asosiy vositalarning eskirishi hisobi schetlari»da aks ettiriladi. Ushbu schetning saldosi kredit tomonida bo‘lib, u jamlangan eskirish summasini ko‘rsatadi. Hisoblangan eskirish, ya’ni eskirish summasini ko‘payishi ushbu schetning kreditida va harajat schetlarining debetida (2010,2310,2510,3190, 9210,9410,9420,9430 va boshqalar), eskirish summasini kamayishi esa 02- schetning debetida va boshqa schetlarning kreditida (8510,0110-0190 va boshqalar) aks ettiriladi. Asosiy vositalarni sotishning va boshqa chiqimlarining hisobi. - Asosiy vositalarni sotishning hisobi. Korxonalar zarur hollarda o‘zlarining to‘liq amortizatsiya qilingan yoki qilinmagan asosiy vositalarini sotishlari mumkin. Sotishga asos bo‘lib sotuvchi va sotib oluvchi o‘rtasida tuzilgan shartnoma hisoblanadi. Asosiy vositani sotish schet-faktura bilan rasmiylashtiriladi. Ushbu hujjat sotish operatsiyalarini hisobda aks ettirishga asos bo‘ladi. Schet-faktura asosida sotish operatsiyalari hisobda qo‘yidagi buxgalteriya o‘tqazmalari bilan aks ettiriladi.
№
|
Operatsiyaning mazmuni
|
Summa
|
Debet schet
|
Kredit schet
|
Asos bo‘luvchi hujjat
|
1
|
Asosiy vositani jo‘natish qiymatiga
|
700000
|
4010
|
9210
|
Shartnoma, schetfaktura
|
2
|
Sotishdan olingan QQS summasiga (agar korxona QQS to‘lovchi va soliq solish ob’ekti mavjud bo‘lsa)
|
100000
|
9210
|
6410
|
Shartnoma, schetfaktura
|
3
|
Asosiy vositaning boshlang‘ich qiymatiga
|
600000
|
9210
|
0111-0190
|
Shartnoma, schetfaktura
|
4
|
Jamlangan eskirishni hisobdan chiqarish
|
500000
|
0211-0290
|
9210
|
Shartnoma, schetfaktura
|
5
|
Sotishdan olingan foyda
|
500000
|
9210
|
9310
|
Shartnoma, schetfaktura
| Asosiy vositalarni sotish natijasida korxona foyda yoki zarar ko‘rishi mumkin. Bu natija jo‘natish qiymati (Jq) va qoldiq qiymati (Qq) o‘rtasidagi farqdan iborat bo‘ladi. Agar jo‘natish qiymati (Jq) qoldiq qiymat (Qq) dan katta bo‘lsa (Jq Qq) korxona asosiy vositalarni sotishdan foyda olgan bo‘ladi va QQS to‘lovchi hisoblanadi, agar jo‘natish qiymati (Jq) qoldiq qiymat (Qq) dan kichik bo‘lsa (Jq Qq), korxona asosiy vositalarni sotishdan zarar ko‘rgan bo‘ladi va QQS to‘lovchi hisoblanmaydi, ya’ni: Fs (Zs) = Jq – Qq Yuqoridagi misolda korxona sotishdan foyda ko‘rgan. Agar korxona asosiy vositani 50000 so‘mga sotganda edi, u Soliq Kodeksiga muvofiq QQS to‘lamaydi, shuningdek ushbu korxona sotishdan 50000 so‘m zarar ko‘rgan bo‘lar edi va bu zarar hisobda qo‘yidagicha aks ettiriladi: Debet 9430 «Boshqa operatsion harajatlar» - 50000 Kredit 9210 «Asosiy vositalarning chiqimi» - 50000 Asosiy vositalarni sotishdan ko‘rilgan zararlar, agar bu asosiy vositalar 3 yildan kam ishlatilgan bo‘lsa, Soliq Kodeksiga muvofiq (22–modda) foyda solig‘i bo‘yicha soliq bazasiga qayta qo‘shiladi. - Asosiy vositalarni sotish natijasida korxona foyda yoki zarar ko‘rishi mumkin. Bu natija jo‘natish qiymati (Jq) va qoldiq qiymati (Qq) o‘rtasidagi farqdan iborat bo‘ladi. Agar jo‘natish qiymati (Jq) qoldiq qiymat (Qq) dan katta bo‘lsa (Jq Qq) korxona asosiy vositalarni sotishdan foyda olgan bo‘ladi va QQS to‘lovchi hisoblanadi, agar jo‘natish qiymati (Jq) qoldiq qiymat (Qq) dan kichik bo‘lsa (Jq Qq), korxona asosiy vositalarni sotishdan zarar ko‘rgan bo‘ladi va QQS to‘lovchi hisoblanmaydi, ya’ni: Fs (Zs) = Jq – Qq Yuqoridagi misolda korxona sotishdan foyda ko‘rgan. Agar korxona asosiy vositani 50000 so‘mga sotganda edi, u Soliq Kodeksiga muvofiq QQS to‘lamaydi, shuningdek ushbu korxona sotishdan 50000 so‘m zarar ko‘rgan bo‘lar edi va bu zarar hisobda qo‘yidagicha aks ettiriladi: Debet 9430 «Boshqa operatsion harajatlar» - 50000 Kredit 9210 «Asosiy vositalarning chiqimi» - 50000 Asosiy vositalarni sotishdan ko‘rilgan zararlar, agar bu asosiy vositalar 3 yildan kam ishlatilgan bo‘lsa, Soliq Kodeksiga muvofiq (22–modda) foyda solig‘i bo‘yicha soliq bazasiga qayta qo‘shiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
