Ату ва ииа маърузалар матни doc
Ilmiy tekshirishlarda statistika usullarini qo’llanilishi
Download 0.8 Mb. Pdf ko'rish
|
agrokimyoviy tekshirish usullari va ilmiy izlanish asoslari
4. Ilmiy tekshirishlarda statistika usullarini qo’llanilishi. Amaliy texnika
sohasida o’tkaziladigan har qanday element tekshirishlar aktiv yoki passiv kuzatishlar va tajribalar o’tkazish, unga asoslanib ma’lum bir natijalar olish bilan uzviy bog’liqdir. Ayrim hollarda ijobiy natijalar olish uchun juda ko’p martalab tajriba o’tkazish kerak bo’ladi. Chunki, bir marta tajriba o’tkazish yoki birta fakt bilan ilmiy xulosa chiqarish qiyin. Shuning uchun ham ma’lum hodisani tushunish qonuniyatlarni belgilash yoki o’rganish uchun takror va takror tajribalar o’tkaziladi. Tajribalarni o’tkazish qoidalari hisoblash formulalari va metodikasi extimollar nazariyasiga asoslangan bo’lib, matematik statistika yordamida ko’rib chiqiladi. Matematik statistika bu matematik qayta ishlash yo’li bilan kerakli ma’lumotlarni to’plash usullari bilan nomlanuvchi fan bo’lib ko’plab uchraydigan hodisalar, tajribalarni analiz qilib umumlashtiruvchi xarakteristika olishga xizmat qiladi. Ko’plab uchraydigan yoki juda ko’p takrorlanib turadigan hodisa va voqyealarni analiz qilganimizda ular ma’lum darajada bir-biridan farq qiladi. Masalan, avtobazaga bir xil vaqtga olib kelingan, bir xil xizmat muddatini o’tagan va bir xil texnik holatda bo’lgan 150 ta avtomobilni 100 km masofaga bosib o’tish uchun sarflaydigan yoqilg’ining o’rtacha miqdorini topish kerak bo’lsin. Bu masalani yechish uchun faqatgina 35 ta avtomobil olib analiz qilganda ulardagi sarf bo’lgan energiya miqdori quyidagicha bo’ladi: 29,9; 28,1; 25,8; 28,5; 28,3; 29,7; 27,5; 29,3; 28,5; 29,3; 26,6; 30,4; 28,2; ....; 29,6; 28,9; 27,8; va boshqalar. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Yuqoridagidan ko’rinib turibdiki bu natijalardan aniq bir xulosa chiqarish qiyin. Olingan natijalarning hammasi bexosdan sarf bo’lish xarakteriga ega. Olingan natijalardan eng kam sarflangan yoqilgi 25,8 l. Eng ko’p sarflangani 30,4 l. ekanini bilamiz. Download 0.8 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling