Ату ва ииа маърузалар матни doc

 
4.3.  Ilmiy  izlanishning  yakuniy  hujjatlari.  Har  qanday  tajribali  ilmiy 
izlanishlarda tajribaning yakuniy hujjatlari bo’lib ilmiy hisobot, dissertasiya ishlari, 
monografiyalar, tavsiyanomalar xizmat qiladi. 
 
Ilmiy  izlanishni  ilmiy  adabiyotlar  bilan  to’ldirish  qismida  har  qanday  ilmiy 
chop  etilgan  ishlar  tahlili  talab  darajasida  kiritilgan  bo’lishi  kerak.  Bu  talablar 
asosiy  fikr,  natijaning  haqiqiy  ishonchligi,  logik  tartibi,  aniqlik,  qisqalik  va 
ma’nolit  tajribadan  olingan  natijalarining  ilmiy  yakunini  yasash,  boshqacha 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

aytganda, ilmiy izlanish ishini yozish, avtor tomonidan original fikrini bayon qilish 
va  uning  logik  ketma-ketligi,  to’plangan  ashyolarni  o’z  ichiga  olib,  ularni 
guruhlarga bo’lish, tahlil va yaxlit ilmiy ishni barpo qilish bilan tugallanadi. Ilmiy 
izlanish  ishining  hisoboti  standart  talabiga  binoan  tiklanadi.  Bu  standart  talablari 
umumiy  hisobotlar  talabi,  ilmiy  izlanish  hisobotlarining  tuzilish,  tiklash 
qoidalaridan iborat. 
Ilmiy  izlanish  ishining  hisoboti  - texnik  hujjat bo’lib, qilingan  ishlar  haqida 
yakuniy  ma’lumotlarni  (yoki  uning  ma’lum  bir  davri  uchun)  o’z  ichiga  oladi. 
Hisobotni  tayyorlash  vaqtida,  javoblar  shaxs  davlat  ilmiy  ishlarni  qayd  qilish 
tartibiga  binoan  tasdiqlangan  ma’lumotnoma  kartochkasini  to’ldiradi.  Hisobotga 
bo’lgan  umumiy  talab:  ishni  bayon  qilishda  aniqlik  va  ketma-ketlik  (tartibi), 
argumentlar  tasdig’i,  qisqalik  va  fikrning  aniqligi,  bayon  etilgan  fikrning 
takrorlanmasligi tavsiyaning asoslanganligi va tavsiyalar. 
Ilmiy  izlanish  ishi  hisoboti  muqova,  bajaruvchilar  ro’yxati,  referat,  qismlar 
ro’yxati,  shartli  belgilarning  ma’nosi,  simvollar,  birikmalar  va  terminlar,  kirish, 
asosiy qism, xulosa, foydalangan adabiyotlar va ilovalarni o’z ichiga oladi. 
 
Hisobotning kirish qismida belgilangan muammolar yaratishda boshlang’ich 
matnlar  va  asoslar,  ushbu  izlanishning  bu  kun  zarur  ekanligini  ko’rsata  bilishi 
kerak.  Mavzuning  bu  kunda  aktual  va  original  ekanligini  ko’rsatib  boshqa  fanlar 
rivoji bilan bog’liqligini isbotlay olishi kerak.  
 
Hisobotning  asosiy  eksperimental  izlanish  natijalari,  ularni  umumlashtirish 
va  baholash  kabi  masalalardan  iborat  bo’ladi.  Bu  eksperiment  qismida  olingan 
ma’lumotlar tahlili natijasida olingan ilmiy ashyolar o’z davlatimizda qilinayotgan 
o’xshash  ishlar  va  chet  davlatlarda  yig’ilgan  ma’lumotlar  bilan  taqqoslanadi, 
ishning  butunlay  yakunlanganligini  (o’rganilgan  muammoga  nisbatan)  va  olingan 
ma’lumotlarning  ishonchligi  ko’rsatiladi.  Tajribadan  olingan  ma’lumotlar  tekst 
qismi bilan  yakunlanadigan jadvallar  izlanish obyekti  va  tajriba  uslubiyati, tajriba 
o’tkazilgan  joy  sharoiti  va  boshqalarni  ham  biriktiradi.  Eksperimental  ashyolar 
faqat  jadvallar  yoki  grafik  ko’rinishidagi  misollarda  ko’rsatilishi  lozim. 
Eksperimental  ashyolar  soni  ulardan  statistik  baho  berish  va  tajriba  variantlari 
farqlarini ko’rsatib berish uchun tahlil qilish yetarli bo’lishi kerak.  
 
Boshqa adabiyotlarda olingan ashyolar,  ularning  mualliflari,  nomi  va  yillari 
aniq  ko’rsatiladi.  Har  qanday  hisobot  tahlilida  kutilmagan  yoki  sistematik  xatolar 
majmuasini  ko’rsatishi  shart.  Eksperimental  ishlar  statistik  tahlil  qilinib,  qaysi 
uslubda  amalga  oshirilgani  yoziladi.  Xulosa  qismida  ilmiy  izlanishning 
natijalaridan  olingan  qisqa  xulosalari,  ishlab  chiqarishga  tavsiya  qilingan 
yangiliklar,  amaliy  ekonomik  samaradorligi  va  xalq  xo’jaligidagi  ilmiy,  sosial 
qimmati  ham  yoritiladi.  Hisobotda  qo’shimcha  qilib  patent  izlanishlar  ma’lumoti, 
chop etilgan maqolalar, avtorlik guvohnomalari, patentlar ham sanab o’tiladi.