Auditning mohiyati zarurligi va ahamiyati

Mavzu: Auditning mohiyati zarurligi va ahamiyati
Audit, bir tashkilotning moliyaviy hisob-kitob va kadrlar bo'limlari yoki boshqa tizimlarining faoliyatini tekshirish va baholash jarayoni hisoblanadi. Bu tekshirish va baholash jarayonida, tashkilotning moliyaviy hisob-kitob hisobiga ko'ra, hukumat qonun va qoidalariga rioya qilishini, xodimlar va tashkilot boshqaruvchilari tomonidan moliyaviy hisob-kitob hisobiga rioya qilingan huquqiy va xavfsizlik talablari kabi muhim masalalarni tekshirishni o'z ichiga oladi. Audit jarayoni moliyaviy hisob-kitob hisobiga nisbatan og'ir va muhimdir, chunki bu jarayon tashkilotning moliyaviy hisob-kitob hisobining to'g'riligi va aniqroq hisoblanishi va hisob-kitob hisobining qonun va qoidalariga rioya qilinishini ta'minlaydi. Audit, istiqbolli tashkilot boshqaruvchilari uchun muhim bir vosita hisoblanadi, chunki uni tashkilotning moliyaviy hisob-kitob hisobiga nisbatan og'ir va muhimdir. Audit natijalariga asoslanib, tashkilotlar moliyaviy hisob-kitob hisobini to'g'rilashtirish, xavfsizlikni oshirish va tashkilotning ish faoliyatida boshqa muhim muammolarni aniqlash va hal qilishga yordam beradilar. Bunday tartibda, audit, tashkilotlarga yuqori sifatli hisob-kitob hisobi va ish faoliyati amalga oshirishda yordam beradi.
1Audit, bir tashkilot yoki shaxsga tegishli moliyaviy hisobotlar va axborotlarining tekshirishidir. Bu tekshirish, hisobotlar va axborotlar to'g'riligini, shuningdek, huquqiy va qonun hujjatlari bilan mos kelishini yoki kelmasligini aniqlashni maqsad qiladi.
"Auditning mohiyati" deganda, bu tushuncha qanday turdagi auditlarni o'z ichiga oladi? Moliyaviy hisob-kitoblarni tekshirish, ishlab chiqarish jarayonlarini tekshirish, xodimlar bilan muloqotlar olib borish, hisobotlarni tahlil qilish kabi ko'plab turdagi tekshirishlar ko'payadi. Bularning hammasi, tashkilotning moliyaviy hisob-kitoblarini to'g'ri yuritishini ta'minlash maqsadida amalga oshiriladi.
"Auditning zaruriyati" deganda esa, tashkilotlar va shaxslar uchun auditning ahamiyatiga ishontirish uchun bir necha muhim sabablarga e'tibor qaratish mumkin. Birinchidan, hisobotlar va axborotlar tekshirishsiz qolish tashkilot uchun xavfli bo'lishi mumkin, chunki xatoliklar yoki qonun hujjatlari bilan mos kelishmaydigan axborotlar hisobotlarning yolg'onligini ko'rsatishi mumkin. Ikkinchidan, auditlar, tashkilotning hisob-kitoblari va axborotlariga etibor qaratish va ularni yaxshi boshqarishga yordam berish orqali uni moliyaviy xavfsizlikdan himoya qilishga yordam berishi mumkin. Uchinchi sabab, auditlar, tashkilotning rivojlanishini va kuchliroq bo'lishini ta'minlash orqali, tashkilotga moliyaviy xavfsizlikni ta'minlashda yordam berishi mumkin.
Shu sabablarga ko'ra, "auditning mohiyati va zaruriyati" mavzusida tayyorlashda, moliyaviy hisob-kitoblarni tekshirishning zaruriyati va auditlar yordamida tashkilotlarning moliyaviy xavfsizligini ta'minlashning muhimligi haqidagi ma'lumotlarni keltirish mumkin.
Auditning mohiyati, moliyaviy hisob-kitoblarni, axborotlarni, ishlab chiqarish jarayonlarini va tashkilotning boshqa faoliyatini tekshirishni o'z ichiga oladi. Auditning mohiyati, moliyaviy hisob-kitoblarni yuritishda xatoliklar bilan, huquqiy va qonun hujjatlari bilan mos kelishmaydigan axborotlar bilan va boshqa muammolarga yo'l qo'yuvchi faktorlar bilan bog'liq xatoliklarni aniqlashni maqsad qiladi. Auditning mohiyati, tashkilotning moliyaviy hisob-kitoblari va axborotlarining to'g'riligini ta'minlashni, shuningdek, xavfsizligini ta'minlashga yordam beradi.
Auditning zaruriyati, moliyaviy hisob-kitoblarni tekshirishsiz qolishning tashkilot uchun xavfli bo'lishi mumkinligi haqida ko'rsatiladi. Moliyaviy hisob-kitoblarni tekshirish, hisobotlarning yolg'onligini aniqlashga yordam beradi va tashkilotning moliyaviy xavfsizligini ta'minlashga yordam beradi.
Auditning ahamiyati, tashkilotning rivojlanishi va kuchliroq bo'lishini ta'minlash orqali, tashkilotga moliyaviy xavfsizlikni ta'minlashda yordam beradi. Auditlar tashkilotning ishga qo'yilishida xatoliklarni aniqlashga va ularni bartaraf qilishga, tashkilotning moliyaviy hisob-kitoblari va axborotlariga etibor qaratish va ularni yaxshi boshqarishga yordam berishga yordam beradi. Auditlar shuningdek, tashkilotning xavfsizligini ta'minlashda yordam beradi va unga xavfsizlik siyosatini va amaliyotlarini takomillashtirishga yordam beradi.
Bularning hammasi, auditning mohiyati, zaruriyati va ahamiyati, tashkilotning moliyaviy hisob-kitoblari va axborotlarini to'g'ri yuritishini va xavfsizligini ta'minlash uchun muhimdir.

Bir nechta turdagi tekshirishlar mavjud, har birining o'ziga xos e'tibor va maqsadi bor. Quyidagi turdagi tekshirishlar eng ko'p bilan amalga oshiriladi:

1. 
   Moliyaviy audit: Bu eng ko'p ko'riladigan audit turi va shirketning moliyaviy hisob-kitoblarini, jami hisobvarag'i, balans, naqd pul o'tkazmalarining to'g'riligiga e'tibor qaratadi.
   
2. 
   Operatsion audit: Bu turi shirketning operatsiyalari va jarayonlariga, samaradorligiga, tashkilot siyosat va tartiblariga qarshi kelishilganlikka e'tibor qaratadi.
   
3. 
   Muvofiqiyat audit: Bu tur shirketning qonunlar, nizomlar va sohalar bo'yicha xarakterli normativ hujjatlarga muvofiqligini tekshiradi.
   
4. 
   Axborot tizimlari audit: Bu tur shirketning axborot texnologiyalari tizimlariga, ma'lumotlar xavfsizligi, integriteti va mavjudligiga e'tibor qaratadi.
   
5. 
   Forensik audit: Bu tur shirketning potentsial xarajatlari, zimniylik, yoki boshqa moliyaviy jinoyatlarini aniqlashga qaratiladi.
   
6. 
   Integratsion audit: Bu tur bir nechta tekshirish turlarining bir-biriga bog'liq qismi bo'lib, moliyaviy, operatsion va muvofiqiyat auditlar kabi ko'plab turdagi tekshirishlarni birlashtiradi, tashkilotning umumiy holatini ko'rib chiqish uchun ko'proq to'liq tekshirish amalga oshiradi.
   
7. 
   Tashqi audit: Bu tur mustaqil tomonlar tomonidan, masalan, umumiy hisob-kitob tashkiloti sifatida faoliyat ko'rsatadigan auditorlar yoki audit firmalari tomonidan amalga oshiriladi va natijalar omonatchilarga, aktsionerlarga yoki huquqiy otoriteta yoki boshqa shaxslarga xabar beriladi.
   
8. 
   Ichki audit: Bu tur shirketning o'z ichki tekshirish departamenti tomonidan amalga oshiriladi va tashkilotga kafolat va konsalting xizmatlarini taqdim etishga qaratilgan.
   

Bu ko'rsatilgan turlar ko'p ko'riladigan tekshirishlar, lekin bu turlarning tashkilotning xususiyatlari va maqsadlariga qarab qaysi turi kerakligi aniqlanadi. Boshqa turdagi tekshirishlar mavjud, masalan, atrof-muhit tekshirishi, ijtimoiy tekshirishlar va sifat tekshirishlar, boshqalar kabi.

Muvofiqiyat auditlari, shirketning qonunlar, nizomlar va sohalar bo'yicha xarakterli normativ hujjatlarga muvofiqligini tekshiradi. Bunday audit turi, shirketning tashkil etilgan sohasiga va sohasiga bog'liq xususiyatlarga qarab farqli bo'lishi mumkin, lekin pastdagi ko'rsatilgan turlar ko'plab tashkilotlar uchun odatda ko'p ko'riladi:

1. 
   Hisobot berish: Muvofiqiyat auditlari, shirketning moliyaviy hisob-kitoblarini tekshirish orqali, hisobotlarining to'g'riligini ta'minlashga yordam berishi mumkin.
   
2. 
   Insan resurslari: Muvofiqiyat auditlari, shirketning ishga qabul qilish usullarini, xodimlarini tahrirlashini, mukofot va taqsimlashni va ish yuritish bo'yicha qonunlarga muvofiqlikni tekshirishi mumkin.
   
3. 
   Ma'lumotlar maxfiyligi: Muvofiqiyat auditlari, shirketning ma'lumotlar maxfiyligi siyosat va tartiblarini tekshirishi mumkin, ma'lumotlarni himoya qilish bo'yicha qonunlarga muvofiqlikni ta'minlash uchun, masalan, Evropaning Maxfiylik ma'lumotlariga oid Umumiy qoidalarini (GDPR) yoki AQShning Kaliforniya mijozlari maxfiylik qonunini (CCPA) kabi.
   
4. 
   Atrof-muhit qonunlari: Muvofiqiyat auditlari, shirketning atrof-muhit qonunlariga muvofiqlikni baholashga yordam berishi mumkin, masalan, havoning va suvning sifati, o'tkazuvchanlikni boshqarish, xavfsizligi va xavfsizlikni ta'minlashga oid qonunlar va zarur qoidalar.
   
5. 
   Kasb-hunar qonunlari va bezovta xavfsizligi: Muvofiqiyat auditlari, shirketning kasb-hunar qonunlari va bezovta xavfsizligi qonunlariga muvofiqlikni baholash uchun, ish joyi xavfsizligi, xavfsizlikni ta'minlash, xavfsizlikga oid xabarnomalar va xodimlarni tayyorlash kabi hususiyatlarni tekshirishi mumkin.
   
6. 
   Sifat standartlari: Muvofiqiyat auditlari, shirketning sifat standartlariga muvofiqlikni baholash uchun, masalan, ISO 9001 kabi, shirketning mahsulotlari va xizmatlarining mijozlar tomonidan kutib qolishlarini va nazorat organlarining talablari bilan mos kelishini ta'minlash uchun tekshirilishi mumkin.
   
7. 
   Ta'minot boshqaruvi: Muvofiqiyat auditlari, shirketning ta'minot boshqaruvini tekshirishi mumkin, masalan, ishlab chiqarishda ishlatiladigan materiallar yoki xodimlarning kasbiy holatlari kabi qonunlar va qarorlarga muvofiqlikni baholash uchun.
   

Bu, muvofiqiyat auditlarida ko'p ko'riladigan turli sohalardan faqat bir nechta namunalar hisoblanadi. Muvofiqiyat auditlarining zaxirasi, shirketning sohasiga va muvofiqlik qilinish kerak bo'lgan qonunlar va nizomlariga qarab, turli tashkilotlarning talablari bo'yicha farqli bo'lishi mumkin.