Avtomatikaning texnik vositalari va funksional elementlari xaqida umumiy tushunchalar

1.3.- rasm. Avtomatikaning funksional sxemasi.
ТE - topshirish elementi; BK-boshqarish va qabul qilish elementi; IM - ijro mexanizmi; BE-boshqarish elementi; BU - birlamchi o’zgartirgich.
Strukturaviy sxema avtomatik tizimni tashkiliy qismlarining o’zaro bog’lanishlarini ko’rsatib, ularning dinamik xususiyatlarini tavsiflaydi. Strukturaviy sxemalar funksional va prinsipial sxemalar asosida ishlanadi.
Strukturaviy sxemada aniq vosita, rostlagich, element ko’rsatilmasdan, balki o’tayotgan fizikaviy jarayonning matematik modeli ko’rsatiladi. Strukturaviy sxemada elementlar to’rtburchak shaklida ifodalanadi va ularning ichida elementning matematik modeli yoziladi (1.4- rasm).

W3

W1

W2

W4

1.4. - rasm. Avtomatikaning strukturaviy sxemasi.

Avtomatik rostlash tizimining keyingi tahlili elementlarning dinamik xarakteristikalarini aniqlash va tizimning strukturaviy sxemasini yaratishdan iborat bo’ladi. Bu tizimning strukturaviy sxemasi 1.5 - rasmda keltirilgan. F



Wбо(S)=
Ко/TоS+1

Wим(S)=
Кб/S

Wбэ(S)=
Кб

WКЭ(S)=
КК
H_ТOP. H
u q

H

1.5 - rasm. Хaydov chuqurligini avtomatik rostlashning strukturaviy
sxemasi.
Prinsipial sxemalar elementlarning o’zaro elektrik ulanishlarni ifodalaydi. Ushbu sxemada avtomatika elementlari davlat standartlariga binoan belgilanadi. Prinsipial sxemadagi shartli belgilar butun mosmlamani, tizimning ish prinsipini tushunishga yordam beradi (1.6.- rasm).

1.6.- rasm. Avtomatikaning prinsipial sxemasi.
Montaj sxemalar moslamalar orasidagi tashqi ulanishlarni yoki moslama ichidagi elementlarni o’zaro ulanishlarni ifodalaydi. Ushbu sxemalar montaj ishlarini bajarayotganda ishchi chizmalar sifatida qo’llanadi (1.7.- rasm




20

19
18

17

16

15

14

13

12

10

9

8

7

6

5

4

3

2




Kirish A


24 V V
yuklamaga
S
O’zgartgich
signali


chiqish 0…12 V


3, 50 Gs
380 V






Rk
.
1.7.- rasm. Avtomatikaning montaj sxemasi.