Avtomatlashtirish tizimlarini bajarishning umumiy qoidalari. Gost 21-404-85. Spds. Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish. О‘lchov asboblari va avtomatlashtirish vositalarini avtomatlashtirish chizmalarida shartli belgilanishlari

Avtomatlashtirish tizimlarini bajarishning umumiy qoidalari. GOST 21-404-85. (SPDS. Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish. О‘lchov asboblari va avtomatlashtirish vositalarini avtomatlashtirish chizmalarida shartli belgilanishlari

1. 
   Avtomatlashtirishning funksional chizmalarining vazifasi;
   
2. 
   Texnologik jixoz va kommunikatsiyalarning belgilanishi.
   

GOST 2.784-70 bо‘yicha suyuqlik va gazlar uchun quvurо‘tkazgichlarni shartli raqamli belgilanishi;

3. 
   Avtomatlashtirish va о‘lchash vositalarini belgilanishi.
   

GOST 21.404-85:
- GOST 21.404-85 bо‘yicha avtomatlashtirish va о‘lchash vositalarini asosiy shartli belgilanishlari;
- GOST 21.404-85 bо‘yicha xarfli shartli belgilanishlari;
- GOST 21.404 —85 bо‘yicha о‘lchov asboblarini funksional belgilarini ifodalovchi qо‘shimcha xarfli belgilanishlar;
- GOST 21.404 —85 bо‘yicha signal о‘zgartirgichlar va hisoblash qurilmalarini funksional belgilarini ifodalovchi qо‘shimcha xarfli belgilanishlar;
- GOST 21.404 – 85 bо‘yicha о‘lchov asboblari va avtomatlashtirish vositalari grafikli shartli belgilarining о‘lchamlari;

4. 
   GOST 21.404-85 bо‘yicha shartli belgilarni qurish misollari;
   
5. 
   Funksional chizmalarni bajarish misollari.
   

Avtomatlashtirishning funksional chizmalarining vazifasi Funksional chizmalar asosiy texnik xujjat bо‘lib, texnologik jarayonlarni nazorat qilish, rostlash va boshqarishning aloxida qismlarining funksional blok tuzilmasini, hamda boshqarish obyektini о‘lchov asboblari va avtomatlashtirish vositalari bilan ta’minlanganligini belgilaydi.
Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishning funksional chizmalarini ishlab chiqishda quyidagi masalalarni yechish kerak:
- texnologik jixoz va jarayon xolati tо‘g‘risida axborotni olish;
- texnologik jarayonni boshqarish uchun tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri ta’sir etish;
- texnologik jarayon parametrlarini stabillash;
- texnologik jarayon parametrlari va texnologik jixozlar xolatini nazorat qilish va yozib borish.
Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish chizmasi mashina-jixozlar chizmasini о‘z ichiga olib, unda shartli belgilar yordamida boshqarish organlari, avtomatlashtirishning asbob va vositalari va ular orasidagi aloqalar kо‘rsatiladi.
Avtomatlashtirish sxemalarini bajarishni 2 xil varianti mavjud:
-soddalashtirilgan;
-yoyib ochib berilan.