Avtomayik boshqarish nazariyasi chiziqli avtomatik sistemalarning

AVTOMAYIK BOSHQARISH NAZARIYASI

CHIZIQLI AVTOMATIK SISTEMALARNING

MATEMATIK IFODASI

451-21 guruh
Tayyorladi:
DADAJON XUDOYQULOV

Reja:

• 1. Statik modellar
• 2. Dinamik modellar

STATIK MODELLAR

Bir paramertli obyektlarning statik modeli chekli tenglamalar sistemisi yoki chiziqli algebraik tenglamalar sisitemasi yoki nochiziqli tenglamalar sistemasi bilan ifodalanadi.

Balans tenglamalar jadvaliga mos ravishda bir paramertli obyektlar komponentli balans tenglamasi quyidagicha yoziladi.

=0
)
2) Umumiy massa tenglamasi. ()=1.
=0
3) Issiqlik balans tenglamasi.
-+.

STATIK MODELLAR

Statik modellar ob'ektni ma'lum vaqt ichida sodir bo'ladigan o'zgarishlarni hisobga olmagan holda ifodalaydi. Ushbu modellarda vaqt omili yo'q. Statik model bir hafta davomida o'rtacha havo haroratining o'zgarishi grafigi, vodorod va kislorod atomlaridan tashkil topgan suv molekulasining modeli yoki chizmasi bo'lishi mumkin.

(n+2) ta chekli tenglamalar sistemasi (3) bir parametrli jarayonlarning statsionar rejimlarni ifodalash uchun qo’llaniladi. Bu tenglamalar sistemisiga barcha component manbalari va issiqlik miqdori intensivligini aniqlsh uchun qo’shimcha ifoda kiritiladi.

•  

STATIK MODELLAR

Bir so’z bilan ayganda temperatura , sarf va konsentratsiyaning reaktor uzunligi bo’ylab o’zgarishini ifodalaydi. Tizimning statik va dinamik modellari o'rtasidagi eng muhim farq shundaki, dinamik model tizimning ish vaqti modelini nazarda tutsa, statik model - bu tizimning ish vaqtida emas. Yana bir farq, statik modelda yo'qligi bilan ajralib turadigan dinamik modeldagi differentsial tenglamalarni qo'llashda. Dinamik modellar vaqtga qarab o'zgaradi, statik modellar esa muvozanat holatida.

DINAMIK MODELLAR

• Har xil dinamik modellarni ajratib turadigan aniq belgilar mavjud.
• Modellashtirtish turlariga qarab quyidagilar mavjud:
• Kognitiv - ob'ektning aqliy xarakatini nazarda tutgan holda;
• Mazmunli - ma'lumot olish, shuningdek naqsh va munosabatlarni aniqlash (tavsif, tushuntirish);
• Formal - real jarayonlar va ob'ektlarni tavsiflovchi va simulyatsiya qilgan matematik qonunlar va algoritmlardan iborat;
• Kontseptual - strukturaviy-funktsional va natija modellari bilan bog'liq bo'lgan ingl. Yoki og'zaki darajada yaratilgan.

DINAMIK MODELLAR

• Dinamik modellarning xarakteristikasi ushbu modeli amalga oshirish uchun ishlatiladigan vositalarni hisobga olishni o'z ichiga oladi. Moddiy resurslar yordamida tahlil qilingan ob'ektning asosiy geometrik, dinamik, jismoniy va funktsional xususiyatlari takrorlanadi. Maxsus holatda, modellashtirish jarayoni uchun tanlangan ob'ektga o'xshash jismoniy variantlar hisobga olinadi.
• Nazariy qurilishi ideal, mantiqiy, grafik, matematik ramziy sxemalarga asoslangan bo'lishi mumkin.
• Dinamik tizim bu boradagi ma'lumotlarning xarakteri va hajmiga, shuningdek tahlilchilarning imkoniyatlariga qarab tanlanadi.
• Statik model muayyan vaqt mobaynida o'rganilayotgan fenomen yoki muayyan vaqt davomida qurilgan ob'ekt haqida ma'lumotlarning bir qadamli qismidir. Ushbu model buxgalteriya hujjatlariga asosan oylik yo'qotishlar yoki daromadlarni hisobga olgan holda tuzilgan.

DINAMIK MODELLAR

DINAMIK MODELLAR

Dinamik modellarko'rsatkichlar quyidagi turlarga qarab guruhlanadi:

1) bir o'lchovli dinamik modellar: berilgan ob'ektning ba'zi ko'rsatkichlari modellari sifatida tavsiflanadi;

2) bitta ob'ekt dinamikasining ko'p o'lchovli modellari: ob'ektning bir nechta ko'rsatkichlarini simulyatsiya qilish;

3) ob'ektlar to'plami dinamikasining ko'p o'lchovli modellari : ob'ektlar tizimining bir nechta ko'rsatkichlarini simulyatsiya qilish.

Shunga ko'ra, aloqa modellari odatlangan fazoviy ekstrapolyatsiya (omillar belgilarining qiymatlari bo'yicha yangi ob'ektlarning samarali ko'rsatkichlari qiymatlarini bashorat qilish), dinamik model - uchun dinamik ekstrapolyatsiya (qaram o'zgaruvchilarni taxmin qilish uchun).

Makon-vaqt ma'lumotidan foydalanishning asosiy vazifalarini aniqlash mumkin.

Foydalanilgan adabiyotlar:

• 1. Zaynutdinov Sh.N. Bozor sharoitida sifat menejmenti masalalari. Ilmiy maqolalar to`plami. – T.: TDIU, 2006.
• 2. Qosimova D.S. Neft-gaz kompaniyalarini samarali menejment asoslari. Monografiya. – T.: “Fan”, 2006. – 146 b.
• 3. To`laganova D.S. Teoreticheskie podxodo’ k rasionalnomu ispolzovaniyu resursnogo potensiala v kompanii G’G’ “Iqtisodiyot va talim” jurnali, 2005, 1–son.
• 4.Qosimova D.S. Tezroofing. Marketing strategiyasini qo`llash. O`zbekistondagi biznes talim tizimiga «Keys Stadi» uslubini tadbiq etish. Keyslar to`plami. – T.: Akademia, 2006. – 517-532-b.
• 5. Sharifxo`jaev M., Abdullaev Yo. Menejment. Darslik – T.: O`qituvchi, 2002. – 256 b
•  
• 6.O‗zbekiston Respublikasining umumiy o‗rta ta‘lim to‗g‗risidagi yo‗riqnomasi. "Xalq ta‘limi" 1992y. 2-soni