Awıl xojalıǵı kóplegen mámleketlerde xalıq bandligining etakchi tarawı bolıp qalıp atır

Awıl xojalıǵı

Awıl xojalıǵı kóplegen mámleketlerde xalıq bandligining etakchi tarawı bolıp qalıp atır

Qublası -Arqa Aziya (Singapur, Bruney hám Malayziya bunnan tısqarı )

ósiw páti ekonomikanıń basqa tarmaqlarınan orqada qalıp atır ; nátiyjede tek eń kem

rawajlanǵan mámleketler - Myanma, Vetnam, Kambodja, Arqa Timor - Laos -oǵan

ekonomikalıq aktiv xalıqtıń yarımınan ko'pi tuwrı keledi.

Regiondıń awıl xojalıǵı ushın júdá kóp múmkinshilikler bar. Úlken kapitalıstik

fermer xojalıǵı plantatsiya salasında, tavar óndiriste rawajlanıp atır

fermer xojalıqlarında da keńeyip, fermerlik qatlamı qáliplesip atır. Eń kishi

dıyxan xojalıqları qarıydarǵa iye. Tawlarda biziń waqıtımizgacha

awıl xojalıǵın kesiw hám ot óshiriw (qayta qurıw ) saqlanıp qaldı. Bul keń

jańa saytlardı udayı tákirarlanatuǵın tazalaw menen baylanıslı basqarıw túri.

Xalıqtıń kóbeyiwi menen erkin erlerge kirisiwdi sheklew azayadı

bul tártiptiń kólemi. Xalıqtıń bir bólegi ań, balıq tutıw menen shuǵıllanadı,

jıynaw.

Regiondaǵı barlıq mámleketlerge tásir kórsetetuǵın agrar reformalar (basqalardan kemrek - Bruney),

er iyeleriniń kólemin sheklep qoydı, úlken er iyeleri-úy iyelerin xoshametlantirdi

jerden jáne de intensiv paydalanıw. Mámleket tárepinen satıp alınǵan artıqsha

awıllarǵa satıw usınıs etildi. Myanma, Laos hám Kambodjada er erga kóshirildi

dıyxanlardı miyraslar qılıp alıw, birge sheriklik qılıw

jer. Kooperativlar hám mámleket xojalıqları kem natiyjeliligin tastıyıqladı Vetnam, da,

jeke mulkka bólekan qaytıw bar. Agrar reformalar regiondıń tiykarǵı máselelerin - qayta islengen jerlerdiń keskin tańsıqlıǵın hal ete almadı.

Miyraslar uchastkaların ajıratıw dástúriy sisteması ǵalabalıq alıp keledi

tapraklama, hár qıylı ijara formaların bólistiriw, agrar ósiwdiń ósiwi

xalıq sanınıń kóbeyiwi.

Regiondıń awıl xojalıǵı ushın " jasıl revolyuciya" júdá zárúrli edi»,

ásirese, ótken ásirdiń 60 -80-lerinde jedel ámelge asırıldı. Tiykarǵı

innovatsiya baǵdarı joqarı zúráátli hám moslangan ónimlerdi engiziw edi

tiykarǵı dán eginleri sortlarınıń jergilikli sharayatları -gúrish, sonıń menen birge, jaqsılanıw

hevea jetistiriw texnologiyaları, mineral tóginlerden paydalanıwdı asırıw,

tez-tez sheshiwshi bolǵan suwǵarıw sistemaların jetilistiriw hám qurıw

dástúriy suwǵarıw dıyxanshılıq ushın ma`nisi. Sezilerli dárejede asdı

dush, sonday-aq, dán islep shıǵarıw, azayadı yamasa pútkilley import tóqtadı

azıq-túlik danaları. Tailand hám Vetnam taǵı úlkenlerge aylandı

gúrish kiripshileri. " Jasıl revolyuciya" dıń zárúrli social nátiyjesi boldı

awıl xojalıǵında tavar islep shıǵarıwdı rawajlandırıw, orta qatlamdı bekkemlew hám

basqa tárepden, ol patriarxal sektordıń bólekleniwine járdem berdi,-

kishi óndiriwshilerdi " ıyteriw".

Awıl xojalıǵı erleri region aymaǵınıń 20% ten azmaz kóbirek bólegin iyeleydi: eń

joqarı úlesi - Tailand, eń tómen-Singapur, Bruney hám Laos. Quramında

awıl xojalıǵı erleri qayta islengen erler tárepinen basqarıladı. Tek Indoneziya hám Laosda

jaylawlar 1 / 3 maydanlarınan kóbirek, basqa mámleketlerde olardıń úlesi áhmiyetsiz.

Regiondıń túrli bólimlerinde agroklimatik sharayatlardıń jaqınlıǵına qaramastan, bul áp-áneydey

awıl xojalıǵı hám sharbashılıq ortasındaǵı munasábetler hám

ósimlik eginleriniń mádeniyatı hám qánigeliklashuvi. Ulıwma alǵanda, region ústinlik etedi

dıyxanshılıq.

Qublası -Arqa Aziya -dúnyadaǵı eń áyyemgi awıl xojalıǵı tarawlarınan biri

5 mıń jıl aldın bolǵan aymaqlardan biri dep shama qılıw ushın tiykarlar

qutulish múmkin bolǵan urıwlar menen donni tańlaw gúrishni juwıwǵa alıp keldi. Basqalar

bul erda shama etilgen mádeniyatlar Taro, sagal palma tereki edi,

banan, Mango.

Gúrish óndiriste awıl xojalıǵı joqarı tovarlardan joqarı turadı

kishi hám tutınıw xojalıqlarına qánigelestirilgen fermer xojalıqları. Ekinshisi ushın

aralash egiw menen xarakterlenedi: eń jaqsı erlerde gúrish, qolaysız jaylar egiledi hám

yamaqlar mákke, qumsheker qamıs, túbir eginleri, tomorqada jaylasqan

palız eginleri, mevali terekler, birpara texnikalıq eginler etiwtiriledi.

Awıl xojalıǵın regiondaǵı tábiy ritmlarga maslastırıwdıń tiykarǵı usılı suwǵarıw esaplanadı.

Bógetler hám gidroelektrostansiyalar qurılısın óz ishine alǵan iri gidrotexnikalıq joybarlar,

Tailand, Filippin, Vyetnamda ámelge asıriladı. Lekin dástúriy tárzde jaratıw hám qollap-quwatlaw

suwǵarıw sistemaları, kóp ásirler ilgeri bolǵanı sıyaqlı, pútkil turmısı bolǵan awıl jámáátleri menen shuǵıllanadı

gúrish aylanıwına boysunadı. Xalıq tıǵız jaylasqan tegis orınlarda, terasli tómengi bólimlerde

tawlardıń qaptal bag'irlari uzaq waqıttan berli " gúrish" landshaftları dep atalǵan. Suwǵarıw

gúrish islep shıǵarıw intensiv, islerdiń úlken bólegi hayallar hám balalardıń elkalariga túsedi.

Suwǵarılatuǵın gúrish Qublası -Arqa Aziyada shama menen birdey tárzde etiwtiriledi. Haqqında

birinshi basqıshda dıyxanlar nállerdi etiwtiriw ushın tayarlanǵan jaylarǵa gúrish egiwedi.

Náller ósip ulg'ayganda, tiykarǵı maydan ashıladı. Ádetde Buffalo plowga yamasa

Volov. Biraq, sońǵı on jıllıqlar dawamında tovarlarǵa qánigelesken aymaqlarda

Tailand, Malayziya gúrish islep shıǵarıw barǵan sayın arnawlı kiyim-kenshek traktorlar isletiledi.

Jas gúrish nálleri suw menen aldınan suw astında bolǵan maydanǵa qol menen kóshiriledi.

Maydan bir neshe ret joq bolıp ketedi, ádetde úyrek olardı joq etiw ushın shıǵaradı

zıyanlı shıbın-shirkeyler hám balıqni baslań. Gúrish pıskeninde, onıń tereńligi dárek beredi

altın reń, ápiwayı apparat járdeminde suw qońsılas, qashannan berli tayarlanǵan

keyingi ónimdi egiw ushın maydan. Gúrishni tazalaw arnawlı dástúrler menen birge keledi

birinshi pıshaqtıń kesiliwi arnawlı pıshaqlardan paydalanadı. Órim-jıynawdan keyin gúrish kavislarga jalǵanadı hám

quyashda quritiladi hám keyin qırman ushın aǵımǵa ótkeriledi. Gúrishni tazalawdan keyin atızlar iyeleydi

qaǵıyda, basqa azıq-túlik eginleri.

Kemnen-kem xalıq punktlerinde, tawlarda, itimal, órt dıyxanchiligi,

qurǵaqlay gúrish ósedi. Bul erda zárúrli azıq-túlik eginleri

olar túbir eginleri, palma tereki.

Mevsimsel qurǵaqshıl aymaqlarda etakchi azıq-túlik eginleri-mákke

Eń iri egin maydanları -Visa atawları, Indochina ishki aymaqları.

Regiondıń kóplegen mámleketlerinde texnikalıq plantatsiya eginleri zárúrli áhmiyetke iye

kirip tushumlarining bir bólegi. Olardıń ósiwi ortasında bólistiriledi

kapitalıstik plantatsiyalar hám dıyxan xojalıqları túrli koefficientlerde.

Tiykarǵı texnikalıq mádeniyat - geveya. Kolonizatorlik dáwirinde derlik

tek plantatsiya mádeniyatı, ol dıyxan xojalıqlarına kirdi,

olardıń buyım-múlkin asırıw hám azıq-túlik ónimlerin almastırıw. Soǵan qaramay

sintetik kauchuk básekii, tábiy talapǵa bolǵan talap, sonıń menen birge

regiondıń jáhán bazarındaǵı etakchi poziciyasi. Etakchi óndiriwshiler - Tailand,

Indoneziya, Malayziya. Regiondaǵı basqa mámleketler dúnyada islep shiǵarıladı hám satıladı

bazarlar júdá kem kauchuk, lekin olardıń kóbisi ushın (Kambodja,

Vyetnam) bul tiykarǵı, kirip mádeniyatı emes, bálki zárúrli áhmiyetke iye. Maylı palma tereki

sońǵı on jıllıqlar ishinde ol tiykarǵı plantatsiya mádeniyatına aylandı

Malayziya, Filippin. Onıń tiykarǵı baǵdarları Batıs Malayziya, Sumatra, Luzonning oypatlıqlarında jaylasqan. Malayziya hám Filippin - iri óndiriwshiler hám

palma mayı kiripshileri. Paxta mevsimsel ızǵarlıqtaǵı zárúrli mádeniyat bolıp tabıladı

Myanmarning tegislikleri hám platosi, Tailand, Arqa Java. Talshıqlı islep shıǵarıw

mádeniyat -abaki, Filippin iyelep turǵan monopolist pozitsiyalar azayadı.

Regiondaǵı barlıq mámleketlerde qumsheker qamıs etiwtiriledi. Filippin atawları,

kolonizatorlik dáwirinde bul mádeniyattı óndiriske qánigelesken

Tailand hám Indoneziyanıń etakchiligi jáhándıń on dana óndiriwshisine aylandı

qumsheker qumsheker. Regiondıń basqa zárúrli kirip eginleri-Indiya yong'og'i palma tereki,

ananas hám basqa tropik mıywelar, shay, kofe, temeki. Rayon úlken bolıp qalıp atır

awıl xojalıǵı kiripindegi úlesi bolsa -de, jáhán tatımlıqlar bazarlarına jetkezip beretuǵın

mámleketler kishi. Tatımlıqlar etiwtirishning tiykarǵı baǵdarları -Moluk atawları,

Sumatra, Filippin, Qubla bóleginde qálempir plantatsiyalari úlken maydanlardı iyeleydi

Vetnam hám Kambodja.

Qublası -Arqa Aziyadaǵı sharbashılıq ekinshi dárejeli áhmiyetke iye. Etakchi

awıl xojalıǵı tarawı Indochina tawlıq aymaqlarında, Madurada,

Timor. Gósh hám sút ónimlerin islep shıǵarıw hám tutınıw qılıw kishi bolıp tabıladı. Sharbachilikda

iri qaramal sharbachilikda keń qollanılatuǵın buffalolar ústinlik etedi

fermer xojalıqları salıq kúshi retinde. Musulman bolmaǵan xalıqlar cho'chqalarni o'stiradi; eń

Vetnam daǵı úlken sharba. Qusshılıq, tawıqlar, úyrekler keń tarqalǵan.

Jergilikli xalıqtıń azıq-túliklerinde haywan belokınıń tiykarǵı dárekleri balıq bolıp tabıladı,

teńiz shayanımonlar hám mollyuskalar. Teńiz balıq tutıw hám hár qıylı teńiz ónimlerin qazib alıw

barlıq qıraq suwida hám ashıq teńizde ótkeriledi. Eń úlken fokuslar tómendegiler bolıp tabıladı

Filippin, Indoneziya hám Tailand, jańa ónimlerdiń tiykarǵı kiripshisi retinde xızmet etedi,

mazlatılǵan hám konservalanǵan balıq. Dushshı suw balıqchilik keń tarqalǵan

suwdı suwǵarıwdıń barlıq aymaqları.

Qublası -Arqa Aziyada joqarı dárejedegi generalizatsiya menen besew tur ámeldegi

awıl xojalıǵınıń sociallıq-ekonomikalıq dúzilisi, qánigeliklashuvi hám

aymaqlıq tarqatıw (FIG. 14. Awıldıń sociallıq-ekonomikalıq túrleri

mámleket basqarıw princpıı [tahrir]

1. Ónimler hám jetkizip beretuǵınlardıń lentasini jáne de anıqlaw qurıw ushın

basqa azıq-túlik hám texnikalıq eginlerdi jetistiriw (dukkakli eginler) menen,

palız eginleriler, mıywelar ). Regiondıń tiykarǵı xalqı : alluvial oypatlıqlar hám Delta

úlken Indochina dáryaları, Java tog ' dizbeleri, Oraylıq Luzon, Panay.

2. Geveya, yog ' hám Indiya yong'og'i plantatsiyasi hám kishi azıq-túlik etiwtiriw