Axborot boshqarish tizimlarini instrumental vositalari


Har qanday axborot tizimining ishlash jarayonini quyidagi sxema bilan ifodalash mumkin


Download 1.33 Mb.
bet2/4
Sana11.03.2023
Hajmi1.33 Mb.
#1261142
1   2   3   4
Bog'liq
1-taqdimot

Har qanday axborot tizimining ishlash jarayonini quyidagi sxema bilan ifodalash mumkin
Elementlar, elektronik tizimlarda signallarni bajarishda katta ahamiyatga ega. Elementlar, tizimlarda bajariladigan bir qator funksiyalarga ega bo‘lishi mumkin, ba’zan o‘zaro aloqalar yuzasidan boshqa elementlar bilan ham birlashtiriladi.
Quyidagi elementlar, elektron tizimlarda signallarni bajarishda keng tarqalgan:
  • Resistorlar: radio va elektrtexnika qurilmalari elektr zanjirining strukturaviy (tugal buyum koʻrinishidagi) elementi; asosiy vazifasi — elektr toki ga faol qarshilik koʻrsatish.

Tranzistorlar: elektr tebranishlarni kuchaytirish, generatsiyalash (hosil qilish) va oʻzgartirish uchun moʻljallangan 3 elektrodli yarimoʻtkazgich asbob hamda mikroelektronika qurilmalarining asosiy elementi.
Tranzistorlar tuzilishi, ishlash prinsipi va parametrlariga koʻra 2 ta sinfga ajratiladi — bipolyar va maydoniy (unipolyar) tranzistorlar. Bipolyar tranzistorlarda ikkala turdagi (p-tipli va n-tipli) oʻtkazuvchanlikka ega boʻlgan yarimoʻtkazgichlar ishlatiladi. Bipolyar tranzistor, oʻzaro yaqin joylashgan p-n oʻtish hisobiga ishlaydi va baza-emitter oʻtishi orqali tokni boshqaradi. Maydoniy tranzistorlarda faqat bir turdagi (n-tipli yoki p-tipli) yarimoʻtkazgichlar ishlatiladi. Bunday tranzisorlarning bipolyar tranzistorlardan asosiy farqi shundaki, ular kuchlanishni boshqaradi, tokni emas. Kuchlanishni boshqarish zatvor va istok orasidagi kuchlanishni oʻzgartirish orqali amalga oshiriladi.
Kondensatorlar: Kondensatorlar, tizimdagi signalni saqlash va o'tkazish uchun ishlatiladi. Bu elementlar, elektrik energiyasini saqlab qolishga yordam beradi.
Induktorlar: Induktorlar, elektrik to'plamlarni saqlash uchun ishlatiladi. Bu elementlar, elektrik enrgiyasini magnetik maydon orqali saqlaydi va undan o'tkazishni ta'minlaydi.
Diodlar: bir tomonlama еlektr o’tkazuvchanlik xossasiga еga bo’lgan ikki еlektrodi asbob. Еlektrvakuumli, yarim o’tkazgichli diod, gazotron xillari bor. Radiotexnika, еlektronika, еnetgetika va texnikaning boshqa sohalarida asosan, o’zgaruvchan tokni to’g’rilash, detektrlash, chastotani qayta o’zgartirish, еlektr zanjirlarni almashlab ulashda ishlatiladi.
Mikrokontrollerlar: Mikrokontrollerlar, tizimning boshqarilishi va nazorat qilinishi uchun ishlatiladi. Bu elementlar, tizimdagi buyruq va funktsiyalarni boshqarish uchun ishlatiladi.
Bundan tashqari, bir qancha boshqa elementlar ham tizimlarda ishlatiladi, masalan, transistorlar, operatsion o'zgartiruvchilar, fotorele va boshqa tizim elementlari.

Download 1.33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling