«axborot texnologiyalari» kafedrasi

Televizor markasi
Sotilgan tovar soni
yanvar	febral	mart	Aprel	may	iyun
Sony	40	35	54	64	58	70
…..

Televizor markasi	Sotilgan tovar soni						Iyun oyida yanvarga nisbatan necha marta ko'p sotilgan
	Yanvar	Fevral	Mart	Aprel	May	Iyun
Sony	40	35	54	64	58	70		1,75
OLG	20	18	21	25	19	27		1,35
Panasonic	30	35	27	25	34	28		0,933333333
Samsung	40	27	35	34	29	30		0,75
Artel	50	42	44	55	64	54		1,08
Smart TV	42	45	57	42	48	35		0,833333333

Ushbu topshiriqni bajarish quyidagi tartibda amalga oshiriladi:

1. 
   Kerakli ma’lumotlar jadvalga kiritiladi ;
   
2. 
   Kerakli yacheykalarga yig’indini hisoblash formulasi (=сумм(yacheyka1:yacheyka2) yoki =yacheyka1+yecheyka2) kiritiladi ;
   
3. 
   Jadvalning diagramma hosil qilinishi kerak bo’lgan qismi belgilanadi ;
   
4. 
   Вставка menyusining diagramma bo’limidan kerakli diagramma ko’rinishi tanlanadi va hosil qilinadi.
   

2-topshiriq:
Mavzu: Mantiqiy funksiyadan foydalanib funksiya grafigini chizish


3-variant:

Ushbu topshiriqni bajarish quyidagi tartibda amalga oshiriladi :

• 
  A1 yacheykaga -4 qiymat kiritiladi
  
• 
  A2 yacheykaga =A1+0.5 formulasi kiritilib, A17 gacha nusxalanadi
  
• 
  B1 yacheykaga sistemali funksiyani hisoblaydigan formula kiritiladi
  
• 
  Kiritilgan formula B17 yacheykaga nusxanaladi
  
• 
  A1 yacheykadan B17 gacha nusxanaladi
  
• 
  Вставка menyusidan точечная диаграмма tanlanadi
  

x	y
-4	3,184698
-3,5	3,098289
-3	3,0037
-2,5	2,899221
-2	2,782539
-1,5	2,650421
-1	2,498152
-0,5	2,318458
0	2,099244
0,5	1,818077
1	1,425515
1,5	5,078386
2	5,976621
2,5	6,866586
3	7,751129
3,5	8,631918
4	9,509995
4,5	10,38605
5	11,26055
5,5	12,13384
6	13,00615

Formulasi: =ЕСЛИ(A2>1,2;(3*(A2^2)+9,36*A2+5)^(1/2);ЕСЛИ(A2<=1,2;LN(ABS(4*A2-8,16));exp^((LN(A2))^2)-(TAN(A2*2))^2))
3-HISOBLASH GRAFIK ISHI


Mavzu : Microsoft Access dasturida hisobotlar yaratish. Ma’lumotlar bazasi jadvalini tashkil qilish
Jadvallar – ma’lumotlar bazasining asosiy obyekti hisoblanadi. Ularda ma’lumotlar saqlanadi. Relyatsion ma’lumotlar bazasi bir nechta o’zaro bog’langan jadvallardan tashkil topgan bo’lishi mumkin. Ma’lumotlar bazasini tashkil qilish uning jadvalini tuzish bilan boshlanadi. Jadval tuzish uchun oldin uning tarkibini aniqlash kerak bo’ladi. Jadval tarkibini tuzish uchun qanday maydonlar ishlatilishi aniqlanadi.
3-variant.

Topshiriq:

Institut xodimlari ish haqi to’g’risida ma’lumotlarni saqlovchi ma’lumotlar bazasi faylini tuzing. Ma’lumotlar bazasida xodimning familiyasi, ismi, maoshi, nafaqa fondi, daromad solig’i, qo’lga oladigani va imzosi maydonlari ishlatilsin.
Topshiriqni bajarish tartibi :
Jadval tarkibini tuzish uchun quyidagi buyruqlar ketma-ket bajariladi:

1. 
   Ma’lumotlar bazasi oynasidan Таблицы obyekti tanlanadi va Создать tugmachasi bosiladi;
   
2. 
   Ekranda hosil bo’lgan Новая таблица muloqot oynasidan jadval tuzish usullaridan biri (конструктор, мастер таблиц, импорт таблиц ва связ с таблицами) tanlanadi ;
   
3. 
   Agar Конструктор yordamida jadval tuzmoqchi bo’lsak, u holda ish usulidan Конструктор tanlanadi va OK bosiladi ;
   
4. 
   Bu oynaning Имя поля bo’limiga ishlatiladigan maydon nomlari, Тип данных bo’limida maydonlar qanday turdagi ma’lumotlarni saqlashi, Общие bo’limida maydon o’lchamlari ketma-ket aniqlanadi ;
   
5. 
   Jadval tarkibi fayli ishga tushirilsa ekranda quyidagi oyna paydo bo’ladi
   
6. 
   Jadval maydonlari ularga mos yozuvlar bilan to’ldiriladi
   
7. 
   Barcha ma’lumotlar kiritilgandan keyin, Сохранить tugmachasi bosiladi.
   

XULOSA
Ushbu hisoblash grafik ishidan ko ‘zlangan maqsad bu kompyuterda eng ko’p foydalaniladigan Microsoft Word, Microsoft Excel va Microsoft Accsess dasturlarida ishlashni chuqurroq o’rganishdir.
1-grafik ishda Word matn muharriridan foydalanib oddiy bir hujjat tayyorlashni o’rganish, turli xil simvollar, rasmlar va formulalar kiritishtartibi bilan tanishishdir.
2-grafik ish esa Excel dasturida bajariladi. Ushbu dasturdan foydalanib jadval tuzish, jadvalni formulalar bilan tahrirlash hamda jadval asosida diagramma va grafik (matematik fsunksiya grafigi) tuzishni o’rganishdir.
3-grafik ish Access dasturida ma’lumotlar omborini tuzishdan iborat.
Ushbu dasturlarni o’rganish uchun berilgan topshiriqlar dasturlarning imkoniyatlaridan faqatgina ozginasidir. Ushbu dasturlar juda katta imkoniyat va qulayliklarga ega. Biz ushbu dasturlarning boshqa imkoniyatlaridan foydalanib ishlashni mukammal o’rganishimiz lozim.
Men ushbu hisoblash grafigini tayyoelash davomida ham ancha bilmagan narsalarimni o’rganib oldim. Microsoft Officening imkoniyatarini ko’pligiga ishonch hosil qildim.

Foydalanilgan adabiyotlar :

1. 
   Abdullayev Z.S. informatika va axborot texnologiyalari. O’quv qo’llanma. T.: Noshir, 2012. 400-b;
   
2. 
   G’ulomov S.S., Begalov B.A. Informatika va axborot texnologiyalari. Toshkent, Fan, 2010, 686-b;
   
3. 
   Informatika (Prof. N.V. Makarova tahriri ostida). Oliy o’quv yurtlari uchun darslik. Toshkent – “Talqin” – 2005;
   
4. 
   Aripov M.M. va boshqalar. Informatika va axborot texnologiyalari. T., 2002-y.;
   
5. 
   Gunasekaran A., Sandhu M. (Eds) Yandbook on Business Information Systems. World Scientific Publishing Company – 2010, 960 p.;
   
6. 
   Nazaov U.A. Access ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimida ishlah texnologiyalari. SamDAQI. Uslubiy ko’rsatma. 2014, 32-bet;
   
7. 
   Nazarov U.A., Shaimov K.M. Excel 2007 elektron jadvalida ma’lumotlarni qayta ishlash. SamDAQI. Uslubiy ko’rsatma. 2015. 68-bet;
   
8. 
   Nazarov U.A. Paskal tilida murakkab toifalar qatnashadigan masalalarni dasturlash. SamDAQI. Uslubiy ko’rsatma. 2011. 24-bet.