Axborot texnologiyalarini rivojlanish bosqichlari

Asosiy komponentlar
Ma’lumotlar yig’ish. Firma mahsulot yoki xizmatni ishlab chiqarar ekan , uning har bir harakati tegishli ma’lumotlar yozuvlari bilan birga keladi. Odatda firmaning tashqi muhitga ta’sir etuvchi harakatlari firma tomonidan amalga oshiriladigan operatsiyalar sifatida alohida ajratiladi.
Ma’lumotlarni qayta ishlash. Kompaniya faoliyatini aks ettiruvchi kiruvchi ma’lumotlardan ma’lumotlarni yaratish uchun quyidagi tipik operatsiyalar qo’llaniladi:
• tasniflash yoki guruhlash. Birlamchi ma’lumotlar odatda bir yoki bir nechta belgilardan iborat kodlar shaklida bo’ladi. Ob’ektlarning ma’lum xususiyatlarini ifodalovchi ushbu kodlar yozuvlarni aniqlash va guruhlash uchun ishlatiladi.
3.26-misol. Ish haqini hisoblashda har bir yozuv xodimning kodi, u ishlayotgan bo’limning kodi, uning lavozimi va boshqalarni o’z ichiga oladi. Ushbu kodlarga muvofiq, turli guruhlarga ajratish mumkin.
• saralash, uning yordamida yozuvlar ketma-ketligi tartibga solinadi;
• hisob-kitoblar, shu jumladan arifmetik va mantiqiy amallar. Ma’lumotlar ustida bajariladigan bu operatsiyalar yangi ma’lumotlarni olish imkonini beradi;
• ma’lumotlar hajmini kamaytirishga xizmat qiluvchi va jami yoki o’rtacha ko’rsatkichlarni hisoblash shaklida amalga oshiriladigan masshtabni oshirish yoki yig’ish.
Ma’lumotlarni saqlash. Operatsion darajadagi ko’p ma’lumotlar keyinchalik foydalanish uchun bu erda yoki boshqa darajada saqlanishi kerak. Ma’lumotlar bazalari ularni saqlash uchun yaratilgan.
Hisobotlarni (hujjatlarni) yaratish. Ma’lumotlarni qayta ishlashning axborot texnologiyalarida kompaniya rahbariyati va xodimlari, shuningdek, tashqi hamkorlar uchun hujjatlarni yaratish kerak. Shu bilan birga, hujjatlar so’rov bo’yicha ham, kompaniya tomonidan amalga oshiriladigan operatsiya munosabati bilan ham, davriy ravishda har oy, chorak yoki yil oxirida tuzilishi mumkin.