Axborot texnologtyalariuniversiteti mtgranova elvira aslam gvna, pozilova shahnoza xaydaraliyevna

Laboratoriya mashg‘ulotlari - normal sanitariya holatiga va 
zarur yorug‘likka ega bo‘lgan o‘quv xonalarida va o‘quv ish 
dasturlarida ko‘zda tutilgan laboratoriya ishlarining izchilligiga 
amal qilgan holda olib borilishi lozim.
Laboratoriya - laboratoriya ishlarini olib borishda zarur 
bo‘ladigan 
asbob-uskunalar 
(tekshirish-sinash, 
rostlash 
stendlari va o‘rganilayotgan texnika fanining asosiy qismlari 
tadqiqot 
qilinadigan 
qurilmalar) 
va 
boshqalar 
bilan 
jihozlangan bo‘lishi lozim.
Laboratoriya mashg‘ulotlarining sifatli bajarilishi nafaqat 
o ‘qituvchining mazkur mashg'ulotlarga puxta tayyorgarchilik 
ko‘rishiga, balki talabalaming ham bu ishlarga yetarli darajada 
tayyorgarchilik ko ‘rishlariga va bu mashg‘ulotlami o ‘qituvchi 
tomonidan to‘g‘ri tashkil etilishiga ham bog‘liqdir.
Laboratoriya mashg‘ulotlariga rahbarlik qilishni tashkil etishda 
va ulaming metodik masalalarini (ishni olib borish metodikasini) 
к о ‘rib chiqishda o ‘qituvchi quyidagi asosiy masalalarga e ’tibor 
berishi kerak:
Birinchidan -
talabalaming mustaqil bilimlarini oshirishlarini 
nazarda tutgan holda, laboratoriya mashg‘ulotlarining maqsad va 
vazifalarini aniq belgilash hamda ulaming mazmunini tushuntirib 
berish;
Ikkinchidan
- xavfsizlik texnikasi masalalarini va boshqa 
ko‘pchilik jarayonlami yoritish lozim.
Laboratoriya mashg‘ulotlarini o ‘tkazishga, o ‘tkazish me- 
todikasiga oid asosiy masalalarga ta’sir ko ‘rsatuvchi omil-lar bilan 
birin-ketin tanishib chiqamiz.
Laboratoriya mashg‘ulotlari o‘tkazishning tashkiliy shakllari.
Laboratoriya mashg‘ulotlarini tashkil etish usullari:
a) bir xil bajarish usuli - frontal mashg‘ulotlar;
b) turli laboratoriya ishlari bajarish usuli - nofrontal 
mashg‘ulotlar (zvenoli, yakka tartibdagi).

---

Laboratoriya mashg‘ulotlarim birinchi usulda o ‘tkazishda 
hamma talabalar mazmunan bir xildagi ishlami bir vaqtda 
bajaradilar. Bu ishlar o‘rganilayotgan texnika kursining nazariy 
qismirii o'rganish ketma-ketligini nazarda tutgan holda olib 
boriladi. Frontal mashg‘ulotlar o ‘tkazish tizimining afzalligi 
shundaki bunda egallangan nazariy bilimlami ilmiy tadqiqot 
ishlariga tatbiq qilish yo‘llari. sirlari o‘rganiladi. Bunda talaba 
o‘rganilayotgan 
fanlar 
nazariyasini 
va 
uning 
qoidalarini 
mustahkamlashga va ilmiy tadqiqot ishlarini olib borish malakasini 
oshirishga imkoniyat yaratadi.
Ushbu usul
- o‘qituvchining mazkur mashg‘ulotlarga tay- 
yorgarchilik ko‘rishini yengillashtiradi.
Frontal mashg‘ulotlar o ‘tkazishning qator kamchiliklari ham 
bor. 
Bunda 
o ‘rganilayotgan 
fanning 
nazariy 
qismini 
mustahkaml ashga qaratilgan stend, uskima yoki qurilmalaming 
yetarlicha bo‘lmasligi yoki umuman bo ‘lmasligi ham mumkin.
Laboratoriya mashg‘ulotlarini no frontal tarzda tashkil etganda, 
laboratoriyada talabalar zvenolarga bo ‘linadi va har bir zveno 
mavjud 
boigan 
uskunalarda 
laboratoriya 
mashg‘ulotlarini 
o‘tkazadi.
Kamchiliklari: rahbarlik qilishning qiyinligi, murakkabligi, 
chunki bunda o'qituvchi hamma talabalar uchun umumiy 
yo‘riqnoma (tushuntiruv) o ‘tkazish va mashg‘ulotlar yakunini 
kollektiv tarzda tahlil qilish imkoniyatiga ega emasligidadir.