Axborot tizimlarini loyihalashtirish

IDEF0 jarayoni
IDEF0 jarayoni ajralib chiqadigan bosh funktsiyani aniqlashdan boshlanadi. Ushbu funktsiya muayyan IDEF0 tahlil doirasini belgilaydigan "yuqori darajadagi kontekst diagrammasi" da aniqlanadi. Axborot tizimini boshqarish jarayoni uchun yuqori darajadagi kontekst diagrammasiga misol 3-rasmda keltirilgan. Ushbu diagrammadan quyi darajadagi diagrammalar hosil bo‘ladi. Hayot tsikli funktsiyasi uchun IDEF0 terminologiyasida "bola" deb nomlangan olingan Diagrammaning misoli

I.1.1. 4-rasim: IDEF0 diagrammasiga misol


IDEF0 diagrammasi:
Funktsional modellashtirish (biznes jarayonini modellashtirish)-funktsional modellashtirish metodologiyasi. IDEF0 vizual grafik tilidan foydalanib, o‘rganilayotgan tizim ishlab chiquvchilar va tahlilchilar oldida o‘zaro bog‘liq funktsiyalar to‘plami (funktsional bloklar — IDEF0 nuqtai nazaridan) ko‘rinishida paydo bo‘ladi. Qoida tariqasida IDEF0 yordamida modellashtirish har qanday tizimni o‘rganishning birinchi bosqichidir. IDEF0 metodologiyasini SADT (Structured Analysis and Design Technique) funktsional tizimlarini tavsiflashning taniqli grafik tilini rivojlantirishning navbatdagi bosqichi deb hisoblash mumkin.
Modelning asosiy elementlari:
Funksiya bloki (Activity) – transformatsiya (faoliyat);
Chiqishlar (Output) - transformatsiya natijasi;
Inputs (Input) - Chiqishlarga aylantiriladigan ob'ektlar;
Control (Control) - transformatsiya qanday sodir bo‘lishi haqida ma'lumot;
Mexanizm (Mechanism) - transformatsiyani amalga oshiradigan ob'ektlar.
Funktsional blok parchalanishi mumkin - asl blokni batafsil tavsiflovchi boshqa o‘zaro bog‘langan bloklar to‘plami sifatida ifodalanadi. Shunday qilib, IDEF0 modeli ierarxik bog‘langan diagrammalar to‘plamidan iborat.Sxemada bloklar yoylar bilan bog‘langan: ba'zi bloklarning chiqish yoylari boshqalarning kirishlari (boshqaruv, mexanizm) bo‘lishi mumkin. Bir uchi bo‘sh bo‘lgan yoylar diagrammadan tashqarida manba yoki manzilga ega. Harflar tashqi yoylarni belgilash uchun ishlatiladi:
I (Input),
C (Control),
O (Output) и
M (Mechanism).
Bloklar orasidagi ulanish turlari:
Chiqish-kirish Chiqish-nazorat Chiqish-mexanizmi Boshqarishningfikr-mulohazasi Kirish teskari aloqasi

I.1.1. 5-rasim: IDEF0 diagrammasida funksiyalarning bog‘lanishi ko‘rinishi