Axborot tizimlarining xavfsizlik muammolari Tarmoqlarning axborot havfsizligi

1. 
   Axborot tizimlarining xavfsizlik muammolari
   

Tarmoqlarning axborot havfsizligi – axborot texnologiyalari soxasida (информационная сфера) davlat hokimiyati organlarining va operatorlarining, iste`molchilarning, tarmoqlarning aniq va axborot kommunikatsiya texnologiyalari ishlab chiqaruvchilarning muvozanatlashgan qiziqishlari havfsizligi xolatini ifodalaydi.
O'z navbatida axborot soxasi (информационная сфера) axborotlar yig'indisini, axborot infrastrukturasini, sub`ektlarini, formatlarini, axborot foydalanilishi tarqalishini, shu bilan birgalikda munosabatlarning muvozanatlashgan tizimlarini, aloqa tarmog'idan foydalanilganda tahdidlarni belgilab beradi.
Umumiy foydalanish aloqa tarmoqlari va komp`yuter tarmoqlari ommaviyligi hamda o'zining ochiqligi tufayli fuqarolarning, biznesning va davlat hokimiyati organlarining o'zaro munosabati ta`minoti uchun qulay muhit hisoblanadi. Biroq, tarmoqlar qanchalik ochiq bo'lsa, ularning xavfsizligi shunchalik yomon bo'ladi.
Shu qatorda amalda tutqich bermas buzg'unchilarning tarmoq xavfsizligini
susaytiruvtiruvchi xususiyatlariga quyidagilarni keltirishimiz mumkin:
- buzg'unchilarning o'zining xaqiqiy shaxsiy ma'lumotlarini yashirgan xolda masofadan turib birgalikdagi harakat imkoniyatlari (ularning xarakatlariga, ayniqsa, Internet tarmog'i, radiotarmoqlar, tarmoqli televideniya, telefon tarmoqlaridan noqonuniy foydalanish kiradi):
- tarmoq xavfsizligiga zarar yetkazuvchi vositalarni tarqatish va targ'ibot qilish ( masalan, dasturiy vositalarning internetda tarqalishi, mualliflik xuquqiga taxdid qilish va x.k ):
- Aktiv tarmoqqa ko'p marta takrorlanuvchi ta'sirlar ( masalan, internetda yoki qo'ng'irovlar potoklari telefon tarmoqlaridagi generatsiya ).
Ko'pchilik operatorlar va tarmoq adminstratorlari o'zining tarmoq xavfsizligi ta'minoti bo'yicha xavfsizlik shartlarini qabul qilishadi. Aynan tarmoqni bir maromda ishlashiga to'sqinlik qiluvchi tez bartaraf etish shart bo'lgan faktorlarga quyidagilarni keltirish mumkin:
- Tarmoqning turli komponentalari axborot xavfsizligi ta'minotidan telekommunikatsiya protokollari, IP va ilovalarni yoqqan xolda qarama-qarshm metodlaridan foydalanish;
- Litsenziyaga ega bo'lmagan chet el mahsulotlari texnik vositalaridan keng foydalanish;
- Integratsiya va tarmoqlar aloqada bo'lganda axborot xavfsizligi ta'minoti bo'yicha kompleks yechimlar bardoshliligi.
Ayrim elektron biznes soxasidagi aniq bir kompaniyalar, ularning ishchilari va axborot ximoyachilarining ko'pchiligi tez-tez quyidagicha ximoya defektlarini uchratishadi:
- Brandmauerlar, OT, tarmoqlar va standart ilovalardagi umumiy muammolar;
- Tarmoqdagi ilovalar;
- Tarmoq mashinalari dasturiy ta'minotining eski versiyalaridan foydalanish;
- Tashqi muxitdan tarmoqqa kirishning barcha nuqtalari xaqida to'liq bo'lmagan ma'lumot.

1.