Axborotni himoyalashning kriptografik usullari
Download 375.39 Kb. Pdf ko'rish
|
Axborotni himoyalashning kriptografik usullari
- Bu sahifa navigatsiya:
- DES (Data Encryption Standard)
- AES (Advanced Encryption Standard)
- RSA VA ELLIPTIC CURVE CRYPTOGRAPHY (ECC)
|
Hash funktsiyalari: Bu usul, matematikaviy algoritm yordamida ma'lumotni bir kichik
maxfiy qiymatga aylantiradi. Bu qiymat, asl ma'lumotni olish uchun ishlatilmaydi. Hash funktsiyalari xavfsizlik yuritish va ma'lumotni tasdiqlash uchun foydalaniladi. Masalan, MD5 va SHA-2 kabi hash funktsiyalari mavjud. DES, AES VA BLOWFISH SIMMETRIK KRIPTOGRAFIYA ALGORITMI ▪ DES (Data Encryption Standard) simmetrik kriptografik algoritmi, ma'lumotni yashirish uchun qo'llaniladigan eng ko'p bilanishli algoritmlardan biridir. 1977-yilda, Amerika Qo'shma Shtatlarining axborot himoyalash agentligi tomonidan ishlab chiqilgan. DES, bir kalit so'zi yoki parol ishlatadi va ma'lumotni 64 bit uzunligida bloklarga bo'lib yashiradi. ▪ AES (Advanced Encryption Standard) simmetrik kriptografik algoritmi, DES kabi eski algoritmlarga alternativ sifatida 1998 yilda ishlab chiqarilgan. Bu algoritm, ma'lumotni yashirish uchun qo'llaniladigan eng kuchli kriptografik algoritmlardan biridir. AES, bloklar ko'rinishida ma'lumotni yashiradi, qisqa yorliqni (128, 192 yoki 256 bit) ishlatadi va blok boshiga yana bitta kalitni qo'shadi. ▪ Blowfish, Bruce Schneier tomonidan 1993 yilda ishlab chiqarilgan, simmetrik kriptografik algoritmlardan biridir. Bu algoritmda, bloklar yordamida ma'lumotni yashirish uchun qo'llaniladi. Blowfish algoritmi, DES dan ancha ko'proq kalit uzunligi bilan xavfsizlikni ta'minlaydi. Algoritmda kalit uzunligi 32 bitdan 448 bitgacha o'sishi mumkin. RSA VA ELLIPTIC CURVE CRYPTOGRAPHY (ECC) ASIMMETRIK KRIPTOGRAFIYA ALGORITMLARI • RSA (Rivest-Shamir-Adleman) algoritmi, yagona javobni aniqlashga qodir bo'lgan simmetrik olmaydigan kriptografik algoritm hisoblanadi. Bu algoritm asosan elektron pochta, internet ma'lumotlarini himoyalash va elektron imzolarni yaratish uchun ishlatiladi. RSA, 1977 yilda Ron Rivest, Adi Shamir va Leonard Adleman tomonidan ishlab chiqarilgan. Ushbu algoritmning asosiy xususiyati, katta sonli sonlar hisoblanishining juda qiyin bo'lishi, shuning uchun ham RSA algoritmi kriptografik xavfsizlikni ta'minlash uchun ishlatiladi. RSA algoritmi, internet, elektron pochta, onlayn bank hisobvaraqi va boshqa katta ma'lumotlar uchun yaxshi xavfsizlik kafolatlaydi. Download 375.39 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|