B. B. Berkinov, Ye. A. Yarmolik, Q. Q. Quvnoqov

kichik maqsadlardan tarkib topgan, alohida kichik maqsadlar o’rtasida 
qanaqa aloqalar mavjud, qaysi alohida kichik maqsadlar alohida afzal 
ko’rilishi kerak, maqsadlar qaysi davr uchun tanlanadi, tanlangan 
maqsadlar bilan qaysi imkoniyatlar va xatarlar bog’liqligi haqida aniq 
tasavvurga ega bo’lishi lozim.
Rejalashtirgan shaxs o’zi, odatda, ularga ta’sir ko’rsata olmaydigan 
tashqi muhit parametrlarining qaysi ko’rsatkichlari (tabiiy hodisalar, 
qonunlar, 
bozor 
sharoitlari) 
uning 
harakatiga 
ta’sir ko’rsatishi 

---

67 
mumkinligini bilishi kerak. Ushbu ta’sir shundan iboratki, atrof muhit 
ma’lumotlari rejalashtiruvchi shaxsning ehtimoliy harakatlari doirasini 
cheklaydi.
Rejalashtirgan shaxs cheklovlarni va o’z korxonasini o’zgartirish 
mumkin emasligini ko’rsatuvchi barcha ichki ma’lumotlarni 
(korxonaning joylashgan o’rni, xodimlar, texnika, mashinalar va 
mexanizmlar 
quvvatlari, 
bozorning 
chegaralari, 
sotish 
tizimi), 
rejalashtirilayotigan davrda nimaga o’zgarmas ma’lumot sifatida qarash 
lozimligini bilishi kerak. Ularning ta’siri ham ehtimoliy harakatlar 
doirasini cheklashdan iborat.
Rejalashtirgan shaxs reja davri mobaynida o’zi tomonidan 
o’zgartirilishi mumkin bo’lgan parametrlar haqida keng axborotga ega 
bo’lishi lozim. Ushbu o’zgaruvchanlar qaror qabul qilishda uning faol 
harakatlarining markaziy kattaliklari hisoblanadi, ularni u tegishli qarorlar 
qabul qilish uchun mustaqil muqobil variantlar sifatida tasavvur etishi 
mumkin.
Rejalashtirgan shaxs ayrim muqobil qaror maqsadga erishish uchun 
qanchalik ta’sir etishi mumkinligi haqida asosli axborotga ega bo’lishi 
kerak. Faqatgina muqobil variantlar oldinga qo’yilgan asosiy va ikkinchi 
darajali maqsadlarga, quyi va yuqori darajali yoki boshlang’ich, oraliq va 
yakuniy 
maqsadlarning 
amalga 
oshirilishiga 
ko’maklashishi 
oydinlashganda, qaysi muqobil variant yoki muqobil variantlar zanjiri 
tanlanishi kerakligi haqida xulosaga kelish mumkin.
Rejalashtirgan 
shaxs