Badiiy adabiyot vositasida maktabgacha yoshdagi bolalarning fikrlash faolligini shakllantirish

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 3 ǀ 2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 590
BADIIY ADABIYOT VOSITASIDA MAKTABGACHA YOSHDAGI 
BOLALARNING FIKRLASH FAOLLIGINI SHAKLLANTIRISH 
 
Nafosat Solijon qizi Xakimova 
NamDU magistranti 
 
ANNOTATSIYA 
Maqolada badiiy adabiyot vositasida maktabgacha yoshdagi bolalarning fikrlash 
faolligini shakllantirishning mazmuni, o`ziga xos xususiyatlari va usullari xususida so`z 
yuritiladi. 
Kalit so`zlar: Badiiy adabiyot, maktabgacha yoshdagi bolalar, fikrlash faolligi, 
xususiyatl va usullar… 
 
Nutq madaniyati ko'p qirrali hodisa, uning asosiy natijasi adabiy til me'yorlariga 
muvofiq gapirish qobiliyatidir; ushbu kontseptsiya aloqa jarayonida fikrlar va his-
tuyg'ularni aniq, aniq va hissiy tarzda uzatishga yordam beradigan barcha elementlarni 
o'z ichiga oladi. Nutqning to'g'riligi va kommunikativ maqsadga muvofiqligi adabiy 
tilni o'zlashtirishning asosiy bosqichlari hisoblanadi. 
Badiiy adabiyot maktabgacha yoshdagi bolaning nutqni rivojlantirish va 
boyitishga ulkan ta'sir ko'rsatadigan bolalarning aqliy, axloqiy va estetik tarbiyasining 
kuchli ta'sirchan vositasidir. U his-tuyg'ularni boyitadi, tasavvurni kuchaytiradi, bolaga 
o`zbek adabiy tilining ajoyib namunalarini beradi. Badiiy adabiyot bolaga jamiyat va 
tabiat hayotini, odamlarning hissiyotlari va munosabatlar dunyosini ochadi va 
tushuntiradi. Bu bolaning tafakkuri va tasavvurini rivojlantiradi, his-tuyg'ularini 
boyitadi va o`zbek adabiy tilining ajoyib namunalarini beradi. Uning tarbiyaviy, 
kognitiv va estetik ahamiyati beqiyosdir, chunki bolaning atrofdagi dunyo haqidagi 
bilimlarini kengaytirish, ona tilining shakli va ritmini nozik his qilish qobiliyatini 
rivojlantiradi. Badiiy adabiyot insonga hayotining birinchi yillaridanoq hamroh bo'ladi. 
Bolaning ongida adabiy asar mazmun va badiiy shakl birligida paydo bo'ladi. 
Bola bunga tayyorlangandagina adabiy asarni idrok etish to'liq bo'ladi. Va buning uchun 
bolalarning e'tiborini nafaqat mazmuniga, balki ertak, hikoya, she'r va boshqa badiiy 
asarlar tilining ifodali vositalariga ham jalb qilish kerak. Hikoyalarda bolalar so'zning 
ixchamligi va aniqligini o'rganadilar; xalq ertaklarida, tilning yengilligi va 
ta'sirchanligini, hazil bilan nutq boyligini, jonli va obrazli iboralar, taqqoslashlar bolalar 
oldida ochib beradilar. 
Badiiy adabiyot qahramonning shaxsiyati va ichki dunyosiga qiziqish uyg'otadi. 
Bolalarda insonparvarlik tuyg'ulari uyg'onadi - ishtirok etish, xushmuomalalik, 
adolatsizlikka qarshi norozilik qobiliyati. Asta-sekin bolalar adabiy asarlarga 
ixtirochilik munosabatini rivojlantiradi va badiiy did shakllanadi. 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 3 ǀ 2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan