Bajardi: Rahimboyev. G’

Oltingugurtning tabiatda tarqalishi.
U yer po'stlog'i massasining 0,05% ni tashkil etadi. Erkin holatda (yombi oltingugurt) Italiyada (Sitsiliya orolida) va AQSH da ko'p miqdorlarda uchraydi. O 'rta Osiyoda, Qrimda va boshqa hududlarda bor.
Oltingugurt ko'pincha boshqa elem entlar bilan hosil qilgan birikmalari holida uchraydi. Uning eng muhim tabiiy birikmalari metallarning sulfidlari: FeS2 — temir kolchedani, ya’ni pirit; ZnS— rux aldamasi; PbS — qo'rg'oshin yaltirogi; HgS — kinovar va b., sh u n in g d ek , su lfat k islo tan in g tu z la ri (k ristall-g id ra tlar): C a S 0 4 • 2 H 20 — g ip s, N a 2S 0 4 ’ 1 0 H 20 — g lau b er tu zi, M gS04 • 7H20 taxir tuz va b.
Oltingugurt hayvonot va o'simliklar organizmida bo'ladi, chunki oqsil m olekulalari tarkibiga kiradi. O ltingugurtning organik birikmalari neft tarkibida boiadi.

Oltingugurt juda keng tarqalgan kimyoviy element (klark 4,7 * 10 -2); erkin holatda (mahalliy oltingugurt) va birikmalar - sulfidlar, polisulfidlar, sulfatlar shaklida uchraydi. Dengiz va okeanlar suvida natriy, magniy, kaltsiy sulfatlari mavjud. Ma'lumki, 200 dan ortiq oltingugurt minerallari endogen jarayonlarda hosil bo'ladi. Biosferada 150 dan ortiq oltingugurt minerallari (asosan sulfatlar) hosil boʻladi; sulfidlarning sulfatlarga oksidlanish jarayonlari, ular o'z navbatida ikkilamchi H 2 S va sulfidlarga qaytariladi. Bu juda xavflidir - u suv tanqisligi, fumarollar bo'ylab issiq magma kameralaridan quruq sublimatsiya, ko'rinadigan va ko'rinmas yoriqlar, ikkilamchi piritizatsiya va boshqalar bo'lgan vulqonlarda o'zini namoyon qiladi.

Bu reaktsiyalar mikroorganizmlar ishtirokida sodir bo'ladi. Biosferaning ko'plab jarayonlari oltingugurtning kontsentratsiyasiga olib keladi - u tuproq, toshko'mir, neft, dengiz va okeanlar (8,9 * 10 -2%), er osti suvlari, ko'llar va sho'r botqoqlarning gumusida to'planadi. Loy va slanetslarda oltingugurt butun yer qobig'idagidan 6 marta, gipsda - 200 marta, er osti sulfatli suvlarida - o'nlab marta ko'p. Oltingugurt biosferada aylanadi: u yog'ingarchilik bilan qit'alarga keltiriladi va oqim bilan okeanga qaytariladi. Yerning geologik o'tmishida oltingugurt manbai asosan SO 2 va H 2 S ni o'z ichiga olgan vulqon otilishi edi. Insonning iqtisodiy faoliyati oltingugurt migratsiyasini tezlashtirdi; sulfidlarning oksidlanishi kuchaydi.