Bajardi: Uytoliyev. J qabul qildi: Berdeshova. G

Siydik ajralishini o’rganish usullari.Buyrakdan siydik ajralishini o ’rgnish m aqsadida, 1883yili I.P.Pavlov qovuq(siydik pufagi)ning ichki siydik y o ’llari q o ’yiladigan joyini kesib olib tashqariga, qorin terisining yuzasiga chiqarib tikish usuliga asos soldi. Bu usulni keyinchalik Orbeli bir oz o'zgartirib mukammallashtiradi. U tovuqning har ikkala siydik yo’llariq o’yiladigan qismini alohida-alohida, ayrim holda tashqariga chiqarib tikdi. Oqibatda har ikkala buyrakdan siydik ajralishini alohida-alohida o’rganish imkoni tug’ildi.

Siydik ajralishini o’rganish usullari.Buyrakdan siydik ajralishini o ’rgnish m aqsadida, 1883yili I.P.Pavlov qovuq(siydik pufagi)ning ichki siydik y o ’llari q o ’yiladigan joyini kesib olib tashqariga, qorin terisining yuzasiga chiqarib tikish usuliga asos soldi. Bu usulni keyinchalik Orbeli bir oz o'zgartirib mukammallashtiradi. U tovuqning har ikkala siydik yo’llariq o’yiladigan qismini alohida-alohida, ayrim holda tashqariga chiqarib tikdi. Oqibatda har ikkala buyrakdan siydik ajralishini alohida-alohida o’rganish imkoni tug’ildi.

Buyrakning tuzilishi haqida qisqacha m a’lumot.Hayvonlar va odam buyragi juft organ b o ’lib, organizm ning bel qismida joylashgan. Har qaysi buyrak ikki qav at-p o ’st qavati va mag’iz qavatidan tashkil topgan.P o ’st qavatini nefronlar tashkil qiladi. Nefronlar dastlab, 1872- yilda Shumlyanskiy tomonidan tasvirlab berilgan. Ular buyrakning morfofunksional birligidir. C hunki siydik hosil b o ’lishining barcha jarayonlari nefronlarda b o ’lib o ’tadi. Alohida chiq q an h ar bir nefron q o ’sh devorli kichik kapsuladan boshlanadi, uning ichida kapillyarlar chigali, kalavasi bor, Malpigiy koptokchasi deb shuni aytiladi. Q o’sh devorli kapsula (Shumlyanskiy-Boumen kapsulasi) devorlari orasidagi b o ’shliqdan kanalcha boshlanadi.Kanalcha kapsulaga yaqin joyda ikki-uch marta egilib burilgan. Bunga birinchi tartibli buram a kanalcha deyiladi. Bu kanalcha buyrakning po’st va miya qavatlari chegarasida t o ’g ’rilanib, torayadi va miya qavatga tushib chiqadi. Oqibatda G enie qovuzlog’ini hosil qilib, p o ’st qavatga qaytadi. K analcha p o ’st qavatda yana ikki-uch marta egilib bukiladi. Bunga ikkinchi tartibli burama kanalcha deyiladi. Ikkinchi tartibli burama kanalcha yig’uvchi kanalchaga quyiladi. Bir necha nefronlarning yig’uvchi kanalchalari q o ’shilib um u m iy chiqaruv kanalchasini hosil qiladi. U m u m iy chiqaruv kanalchasi m ag ’iz qavatdan o ’tib, jiuyrak jomiga quyiladi. Buyrakda bu nefronlardan tashqari yukstamamedullyar nefronlar ham b o ’ladi. Bular tasvirlangan nefronlardan bir muncha farq qiladi, chunki yukstamamedullyar nefronlarning koptokchalari p o’st va m ag’iz qavatlarning oralig’ida, Genii qovuzlog’i esa buyrak jom i atrofida joylashgan.

• 
  Buyrakning tuzilishi haqida qisqacha m a’lumot.Hayvonlar va odam buyragi juft organ b o ’lib, organizm ning bel qismida joylashgan. Har qaysi buyrak ikki qav at-p o ’st qavati va mag’iz qavatidan tashkil topgan.P o ’st qavatini nefronlar tashkil qiladi. Nefronlar dastlab, 1872- yilda Shumlyanskiy tomonidan tasvirlab berilgan. Ular buyrakning morfofunksional birligidir. C hunki siydik hosil b o ’lishining barcha jarayonlari nefronlarda b o ’lib o ’tadi. Alohida chiq q an h ar bir nefron q o ’sh devorli kichik kapsuladan boshlanadi, uning ichida kapillyarlar chigali, kalavasi bor, Malpigiy koptokchasi deb shuni aytiladi. Q o’sh devorli kapsula (Shumlyanskiy-Boumen kapsulasi) devorlari orasidagi b o ’shliqdan kanalcha boshlanadi.Kanalcha kapsulaga yaqin joyda ikki-uch marta egilib burilgan. Bunga birinchi tartibli buram a kanalcha deyiladi. Bu kanalcha buyrakning po’st va miya qavatlari chegarasida t o ’g ’rilanib, torayadi va miya qavatga tushib chiqadi. Oqibatda G enie qovuzlog’ini hosil qilib, p o ’st qavatga qaytadi. K analcha p o ’st qavatda yana ikki-uch marta egilib bukiladi. Bunga ikkinchi tartibli burama kanalcha deyiladi. Ikkinchi tartibli burama kanalcha yig’uvchi kanalchaga quyiladi. Bir necha nefronlarning yig’uvchi kanalchalari q o ’shilib um u m iy chiqaruv kanalchasini hosil qiladi. U m u m iy chiqaruv kanalchasi m ag ’iz qavatdan o ’tib, jiuyrak jomiga quyiladi. Buyrakda bu nefronlardan tashqari yukstamamedullyar nefronlar ham b o ’ladi. Bular tasvirlangan nefronlardan bir muncha farq qiladi, chunki yukstamamedullyar nefronlarning koptokchalari p o’st va m ag’iz qavatlarning oralig’ida, Genii qovuzlog’i esa buyrak jom i atrofida joylashgan.