Bajardi: xamroyev s tekshirdi: boltayev b

---

MAVZU:TEXNOPARKLARNING
IQTISODIY MOHIYATI
BAJARDI:XAMROYEV S
TEKSHIRDI:BOLTAYEV B

---

REJA:
I.
Texnoparklarning umumiy tavsiflari.
II.
Texnoparklarni yaratishning asosiy vazifalari:
III.
Texnoparklarni yaratilish tarixi

---


Ilm-fan sohasi jamiyatning bir qismidir va ushbu sohaning jamiyat ustuvorliklari
ierarxiyasidagi o‘rni fan faoliyati natijalarining jamiyat ehtiyojlarini qanchalik
to‘liq qondirishiga bog‘liq. Ilm-fanni eng umumiy shaklida isloh qilishning
ma’nosi, birinchidan, jamiyatdagi hozirgi bosqichda bilimga bo‘lgan talabni
sinchkovlik bilan tahlil qilish va ilm-fan sohasini isloh qilish, shunda u jamiyat
ehtiyojlarini to‘liq qondirishi uchun, ikkinchidan, agar mavjud bo‘lsa jamiyat
tomonidan talab qilinmaydigan bilimlarni ishlab chiqaradigan olimlar jamoalari
ushbu bilimga talab yaratishga harakat qilishadi.

Bugungi kunda Rossiya va O‘zbekistonda iqtisodiyotni yaxshilash, ishlab
chiqarishni yo‘lga qo‘yish, samarali innovatsion jarayon uchun sharoit
yaratishdan boshqa muhim maqsad yo‘q. Bu yerda biz to‘g‘ridan-to‘g‘ri ilmiy
sohaga murojaat qilamiz. Ilm-fan sohasida paydo bo‘lgan g‘oyalar juda tez
ishlab chiqarish maydoniga yetib borishi va tovarga aylanishi kerak.

---


Texnoparklar – bu jihozlangan va tajriba bazasi, yuqori malakali kadrlar
kontsentratsiyasi sharoitida ilmiy-texnik sohada ishlab chiqarishni rivojlantirish
uchun qulay sharoit yaratadigan ilmiy-innovatsion infratuzilmaning
subyekti. Texnologiyalar maxsus infratuzilmaga ega (binolar, inshootlar, 
telekommunikatsiya); ma’lum soliq imtiyozlari bilan birga, yangi bilim talab 
qiladigan firmalarga taqdim etiladi.

Jahon tajribasi shuni ko‘rsatadiki, tanlagan texnologiyalar va texnologiyalar
sohasida yetakchi bo‘lishni istagan mamlakatlar bu sohada o‘z bilimlarini uyda
ishlab chiqarishni boshlaydilar. Haqiqat shundaki, minimal qisqa innovatsion
siklga ega bo‘lish kerak (g‘oya paydo bo‘lishi, bilim paydo bo‘lishidan to 
g‘oyani mahsulotga tatbiq etishgacha) va innovatsion siklni faqat olimlar va
texnologlarning birgalikdagi ishi natijasida tezlashtirish mumkin.

---


Texnoparklarni yaratishning asosiy vazifalari:

a) bilim va ixtirolarni texnologiyalarga aylantirish;

b) texnologiyani tijorat mahsulotiga aylantirish;

d) kichik ilm talab qiladigan biznes sektori orqali texnologiyani sanoatga
o‘tkazish;

e) ilm talab qiladigan firmalarning shakllanishi va bozorni shakllantirish;

f) bilimlarni talab qiladigan biznes sohasidagi korxonalarni qo‘llab-
quvvatlash.

Texnoparklar ilmiy, texnologik va ishlab chiqarish tadbirkorligining barqaror
rivojlanishini, yangi kichik va o‘rta korxonalarni tashkil etilishini, ishlab
chiqarishni rivojlantirishni va raqobatbardosh fanni talab qiladigan
mahsulotlarni mahalliy va chet elga yetkazib berishni ta’minlaydigan
iqtisodiy muhitni shakllantirishga imkon beradi.

---


Texnopark ilm-fanni talab qiluvchi texnologiyalarni, ilm-fanni talab qiluvchi
firmalarning rivojlanishiga xizmat qiladi. Bu o‘rta va kichik xavfli innovatsion
korxonalarni ishlab chiqarish uchun zavod. Texnoparkning muhim vazifalaridan
biri bu yangi biznesni doimiy ravishda shakllantirish va uni qo‘llab-quvvatlashdir.

“Ilmiy parklar” ning asoschilari asosan universitetlar, texnik va boshqa
universitetlar, ilmiy va loyihalash muassasalari hisoblanadi. “Ilmiy park” ni
yaratishda ularning hissasi - ilmiy g‘oyalar, fundamental bilimlar, ixtirolar, ilmiy
maslahatlar, bog‘ning ixtiyorida tutash hududni, binolarni, jihozlarni, 
kutubxonalarni va boshqalarni ta’minlash.

Texnopark yaratishga sanoat korxonalari ham qiziqish bildirmoqda va undan
texnologik muammolarni hal qilish va raqobatbardoshlikni saqlash uchun
foydalanmoqda. Korxonalarning hissasi moliyaviy va moddiy yordamdir.

1990-yildan boshlab Rossiyada universitetlar texnoparklari paydo bo‘la
boshladi.

---


Texnologiyalar parki ishlab chiqarish faoliyatiga asoslangan. Ushbu faoliyatni
amalga oshirish bilan bog‘liq aniq muammolarni hal qilish uchun alohida yuridik
shaxslar – kichik korxonalar tashkil etiladi. Ushbu kichik korxonalar bir-biridan
ajratilib, juda qiyin ahvolga tushib qolishdi, chunki ular moliyaviy, texnik, kadrlar
va boshqa imkoniyatlari juda cheklangan. Shu sababli, kichik biznes subyektlari
texnopark yoki qisqasi texnopark deb nom olgan assotsiatsiyalarni tuzishga
moyildir. Demak, texnopark – bu kichik universitet firmalarining birlashishi bo‘lib, 
uning maqsadi iqtisodiy va yuridik xizmatlarning umumiy tizimini yaratish , texnik
xizmat ko‘rsatish, shuningdek investitsiyalarning umumiy tizimi va
innovatsiyalarning umumiy tizimini yaratishdir. Boshqacha qilib aytganda, 
texnopark – bu yuqori texnologiyalarni ishlab chiqaradigan kichik o‘rta maktab
firmalarining yuqori omon qolish darajasi va ularning rivojlanishi uchun qulay
sharoitlar ta'minlangan do‘stona muhit.