Bakteriafaglar antibiotiklar odam organizmi normal mikroflorasi


Download 7.5 Kb.
Sana28.10.2023
Hajmi7.5 Kb.
#1728785
Bog'liq
BAKTERIAFAGLAR ANTIBIOTIKLAR ODAM ORGANIZMI NORMAL MIKROFLORASI


BAKTERIAFAGLAR ANTIBIOTIKLAR ODAM ORGANIZMI NORMAL MIKROFLORASI
Bakteriofaglar (ya'ni fajlar), bakteriyalar bilan infeksiya qiladigan viruslardir. "Bakterio" bakteriya deb tarjima qilinadi va "fag" esa latindan "yarim o`zgarchi" ma'nolarga keladi, chunki fajlar bakteriyaning ichida viruslar hisoblanadi.
Bakteriofaglar, bakteriyalar qatoriga muxtlisligi bilan bo`lgan kompleks va turli qismatli dori xorij o`quvchilardir. Ular hayvonlarda va suv resurslarida eng ko'p tarqalgan mikroorganizmlardan hisoblanadi. Bu viruslar, bakteriyalarni infeksiya qilish uchun xususiy qismlarga ega bo'lgan vakuum-podob piruvat kapsidini va genetik materialdan iborat bo'lgan nukleik kismini o'z ichiga oladi. Bakteriofaglar, bakteriyalarning yuzasiga bindirilib, ularning genomiga kirasiz hujayratni jin yaratadi va o'zlarining genetik materialini replikatsiya qilib, yangi viruslar yaratishda ahamiyatga ega bo'ladilar.
Bakteriofaglarga qo'shimcha sifatlar shu jumladan ularning seçiladiganlikligi va hospitallarga qo'shilib borishlari mumkin. Seçish, faj viruslarining belgilangan bakteriya türleriga yo'l qo'ymasi ma'nosini beradi, shuningdek hospitallash, fajlar va bakteriyalar o'rtasida turli kimyoviy moddalar orqali aloqalar o'qish, bunda viruslar infeksiyaya qarshi bakteriyalarni kesib olish, faqat o'zi ham infeksiya olmay qoldirish uchun optimallashtirilgan bo'lishi lozim.
Bakteriofaglar odatda vantiliq-volovat yetishganligi, qo'zg'alishga qarshi daromadni ko'paytirish, hajmi va turli tadbirlarni qilishlariga ozor joy berishlari, shuningdek o'zining qaerdorlik mekanizmalari yuzasidan antibiotiklarga nisbatan alohida e'tibor talab qiladilar. Shuningdek, fajlar mikrobiyal o'lim-joylarida teskarisini oshirish mumkin va nisbati bilan antibiotiklar bilan qarshi yondoshlariga yuz tutishlari yuzasidan xavfli mikroorganizmlardan olmasi odatiy bo'lgan murojaatlarga olib keladi.
Bakteriofaglarning shifokorlik amaliyotida ishlash qobiliyatlari va ularning klinik o'rinlarda klinik tadqiqotlarida qayta-qayta tashqi koshkonalar sifatida topadigan mahsulotlarga aylandi, chunki ularning bakterialagni infeksiyadan himoya etish, yangilanish va qalinlashtirish mavjud antibakterial vositalaringa qo`shilgan sifatlarida potensial bo'lishi mumkin.
"Fajlar" terimi, bakteriofaglar (bakteriyalarga infeksiya qiladigan viruslar) uchun bir ma'noni anglatadi. Fajlar, bakteriyalar bilan infeksiya qilish uchun xususiy qismlarga ega bo'lgan viruslardir. Bu viruslar, bakteriya tўplamida joriy bo'lgan va uning kuchli vaqtincha to'xtab qolishiga olib kelganlar bilan infeksiya qilishni maqsad qilishadi. Bakteriofaglarning genomlari bakteriyaning DNA yoki RNA sifatida codon va genetik materialdan iborat bo'lgan nukleik kislardan iborat bo'lishi mumkin.
Fajlar likopena qismi, boshqacha aytilgandagina, faj viruslarning bakteriyaga kiritilganligi va o'zlarining genetik materialini qo'shish uchun qo'llanadigan to'nli vakuum-podob kapsidlariga ega bo'lgan qismlardir. Bu likopenalar, bakteriyaga tashlanib, fajning genomini bakteriyaning genomiga yozish uchun genetik kodni berish imkonini yaratadi. Fajning genomdagi kod, bakteriya hosil qilish va fajning replikatsiyasi uchun kerakli enzimlarni bakteriyaga sifatida ishlatishga ko'makchi bo'lgan o'zining genlari bilan bog'liq bo'ladi.
Fajlarning xususiyatlari va o'rnatilishlari, bakteriyalar va fajlar o'rtasidagi aloqalarga, ularning infeksiya mekanizmalari va replikatsiyasi jarayoniga qarab o'zgaradi. Fajlar bakteriyani infeksiyalovchi sifatga ega bo'lishi, umumiy genetik bazaning - 1.5 foizini fajlar uchun saqlashga olib kelishi yoki fajlarga faollik bajarishga olib keladi. Bu omillar, fajlarning bakteriyaning genomida majburiy holda qo'shlishi, o'zining genetik materialni replikatsiya qilib, yangi fajlar yaratishda qo'llanilishi va ko'proq genlar jin yaratish uchun kerakli enzimlarni qo'llashiga olib kelinadi.
Fajlar, bakteriyaning infeksiyaga qancha hissa qilishiga qarab turli turdagi bo'lib, ular uchun virus toifa va subtoifa tuzish mumkin. Misol uchun, T-evolutsioner fajlar bakteriyani infeksiyasi eksponenttsial ravishda asosan o'sadilar, hamma qo'mah bugun hamda majorlar hisoblanadigan minor fajlar esa turli bakteriya turlariga ta'sir qilishga mos keladigan, esa kam turlarini infeksiyaga yuz tutar.
Fajlarni o'z ichiga olgan bakteriofago terimi, viruslarning eng ko'p tarqalgan qismi uchun ishlatiladi, chunki ular adiblar bilan yetarli darajada infeksiyalantirmaydigan va bir yoki bir nechta bakteriyalar bilan interaksiyalarni amalga oshirishga qodir bo'lgan o'ziga xos viruslar hisoblanadi.
Download 7.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling