Bandlikni davlat tomonidan tartibga solish iqtisodiy mexanizmini takomillashtirish holatining tahlili

1-jadval
2019-2021 yillarda muhim investitsion loyihalarni
amalga oshirish dasturi

Sanoat tarmoqlari	Loyiha qiymati, mlrd. AQSH doll.	Tuzilishi (loyihaning umumiy qiymatidan), %
Neft-gaz sektori	15,3	27,6
Neft-gaz kimyo sanoati	12,1	21,8
Transport va infratuzilma	7,5	13,5
Energetika	5,8	10,5
Kimyo sanoati	5,6	10,1
Tog‘-ruda va metallurgiya sanoati	4,4	7,9
To‘qimachilik sanoati	1,9	3,4
Mashinasozlik	1,4	2,5
Qurilish materiallari sanoati	0,8	1,4
Boshqa tarmoqlar	0,6	1,3
Jami:	55,4	100,0

Manba: Azimov R.S. Effektivnostantikrizisnoyprogrammы i vajneyshieprioritetыpostkrizisnogorazvitiyaUzbekistana. 12 aprelya 2010 g.

Ushbu ma’lumotlardan ko‘rinib turibdiki, O‘zbekistonda innovatsion salohiyatni kuchaytirishda ishlab chiqarishni texnik va texnologik modernizatsiyalash muhim ahamiyat kasb etadi. Demak, yaqin yillardagi innovatsion salohiyatga katta hissasini qo‘shadigan ustuvor yo‘nalishlar quyidagilardan iborat bo‘lishi mumkin:

- qo‘shilgan qiymati yuqori bo‘lgan tarmoqlar ustuvorligini ta’minlash;
- bandlikni ta’minlash uchun raqobat afzallikka ega bo‘lgan fan sig‘imi yuqori bo‘lgan tarmoqlarni rivojlantirish;
- eksport tuzilishida tovar diversifikatsiyasini kengaytirish.
Innovatsiyalarni joriy qilishning eng optimal darajalarini e’tiborga olgan holda innovatsion faoliyatga kuyidagicha ta’rif va tavsiflarni berish mumkin (1-rasm).
Innovatsion faoliyat - bu ishlab chiqarishni, uning moddiy-texnika bazasini yangilashga va rivojlantirishga imkon beruvchi yangi g‘oyalar va ishlanmalarni yaratish, o‘zlashtirish va tatbiq etishga qaratilgan jarayonlar majmuasidir.



Innovatsiyani iqtisodiy faoliyat sifatida turlari
“Kumulyativ ilmiy izlanish tajribalardan biri kumulyativ mahsulotni o‘z ichiga olib, ushbu kumulyativ mahsulot texnologik jarayonning tarkibiy qismidir. Norzvorzi va Janglarning (1992) sanoat unumdorligini o‘sishiga oid empirik izlanishlari orqali texnologik rivojlanishni tannarxini kamaytirish yo‘lini mikroelektronika, telekommunikatsiya va mos sanoat turlarida aniqladilar”¹¹.
Ushbu usullarga tayangan holda makon va zamonda innovatsion imkoniyatni quyidagi turlarga ajratish mumkin (2-rasm).

. Innovatsion imkoniyatning iqtisodiy kategoriya sifatida tasnifi
Innovatsion imkoniyat yoki quvvat ob’ekt innovatsion taraqqiyotining oxirgi chegarasidir. Davlatning innovatsion imkoniyatini uch xil usul bilan aniqlash mumkin:

• 
  hududiy (hudud innovatsion imkoniyatining o‘rtacha solishtirma ko‘rsatkichi);
  
• 
  tarkibiy (xo‘jalik yuritish tarmog‘ining innovatsion imkoniyatini o‘rtacha solishtirma ko‘rsatkichi);
  
• 
  ijtimoiy (xalq innovatsion imkoniyatining o‘rtacha solishtirma ko‘rsatkichi).