Bank faoliyati indd

8.3. Tijorat banklari likvidliligi va to‘lovga layoqatliligi tahlilining 
ahamiyati va vazifalari
Bank likvidligini tahlil qilish quyidagi maqsadlarni ko‘zlaydi:
– bank likviligining koeffi tsiyentlarini hisoblash tizimi to‘g‘riligini va 
to‘liqligini tasdiqdlash;
– bank holati bo‘yicha xulosalarni shakllantirish;
– bank balansi likvidligining yomon holatga kelayotganligidan darak 
beruvchi real va salbiy potensial tendensiyalarni aniqlash;
– salbiy tendensiyalarni vujudga keltirgan omillarni tahlil qilish;
– bank balansi likvidligini tahlil qilish va tekshirish natijalariga ko‘ra 
bank uchun taklifl arni belgilab olish.
Yangi tashkil qilinayotgan tijorat banklari uchun ustav kapitalning 
minimal miqdori va tashkil qilingan banklar uchun kapitaldagi shaxsiy 
mablag‘larining minimal miqdori;
kapitalning yetarlilik normativlari;
likvidlik normativlari;
bir qarzdorga yoki qarzdolar guruhiga bo‘lgan xatarning maksimal miq-
dori;
yirik kreditlar xatarining maksimal miqdori;
bitta kreditorga (omonatchiga) bo‘lgan xatarning maksimal miqdori;
aholidan jalb qilingan mablag‘larning maksimal miqdori va hokazo.
Bu ko‘rsatkichlar orasida likvidlik normativlari muhim ahamiyatga ega, 
chunki ularning miqdori ko‘p jihatdan bankning depozit va kredit siyosatining 
samarali yuritilishiga bog‘liq bo‘ladi. Banklar likvidlik ko‘rsatkichlarining 
minimal miqdorini ushlab turishga harakat qiladi, chunki bunda likvidlik va 
yuqori daromadlilik ko‘rinishdagi qarama-qarshilik sharoitida optimal qaror 
qabul qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi. 
O‘zbekiston Respublikasining 1998-yil 2-noyabrdagi «Tijorat banklari 
likvidligini tartibga solish bo‘yicha qo‘yilgan talablar to‘g‘risida»gi 421-
sonli Tartibda likvidlik normativlari berilgan (joriy, lahzalik va uzoq mud-
datli likvidlik). Mazkur ko‘rsatkichlar tizimidan likvidilik normativining 

---

104