Bank siri. Bank va bank siri to'g'risidagi qonun

Хўш, нима ўзи у?
Ўткир сюжетли хорижий фильмларда кўп гувоҳ бўлганингиз бир саҳнани кўз олдингизга келтиринг: жиноятчи спорт машинасида катта трасса бўйлаб қочяпти, уни полиция вертолёти таъқиб этиб келмоқда. Автомобиль туннелга кириб кетади, ундан чиқиш жойи эса бир нечта. Вертолётдагилар жиноятчининг айнан қайси чиқиш жойидан чиқиб кетишини била олишмайди, натижада у таъқибдан қочиб қолади.
VPN ҳам худди шу каби, интернетдаги бир неча йўлларни ўзаро туташтирувчи туннелдир. Унга кириб кетган автомобилларнинг қаерда пайдо бўлиб қолишини ташқаридан ҳеч ким билолмайди. Тунелда нималар бўлаётганидан ташқаридагилар бехабар қолишади.
Кўпинча VPN’ни тавсия этишларига сабаб шуки, унда географик белгисига кўра чекланган контентга кириш, умуман, интернетдан фойдаланишда хавфсизликни ошириш мумкин.
Лекин интернетга VPN орқали кириш ҳам тўғридан-тўғри киришчалик хавфли бўлиши мумкин.
VPN қандай ишлайди?
Уйингизда Wi-Fi-роутер бўлса керак, а? Унга уланган қурилмалар ҳатто интернетсиз ҳам ўзаро маълумот алмаша оладилар. Демак, уйингизда ўзингизнинг хусусий тармоғингиз бор экан, аммо унга уланиш учун роутер сигнали етадиган ерда бўлишингиз талаб этилади.
VPN (Virtual Private Network) – бу виртуал хусусий тармоқ. У интернет устида ишлайди, шунинг учун унга исталган жойдан уланиш мумкин.
Масалан, сиз ишлайдиган компания масофадан туриб ишлайдиган ходимлари учун виртуал хусусий тармоқдан фойдаланиши мумкин. VPN ёрдамида улар ишчи тармоққа уланадилар. Бунда уларнинг компьютер, смартфон ёки планшетлари виртуал тарзда офисга кўчирилади ва тармоққа ичкаридан уланади. Виртуал хусусий тармоққа уланиш учун VPN-сервер манзилини, логин ва паролни билиш керак бўлади.
VPN’дан фойдаланиш ўта осон. Одатда компания қаердадир локал компьютерда, серверда ёки дата-марказда VPN-сервер яратади; унга уланишлар эса фойдаланувчи қурилмасидаги VPN-клиент дастури орқали амалга оширилади.
Ҳозирда барча оммабоп операцион тизимлар – Android, iOS, Windows, macOS, Linux ва бошқаларда VPN-клиент дастури аввалдан мавжуд.
Клиент ва сервер орасидаги VPN-уланиш эса, одатга кўра, шифрланган бўлади.