Банкларда фойда ва зарарлар ҳисоби

DAT “Asakabank” Farxod filiali daromadlari asosan ikki manbadan 
tashkil topadi: 
1. Foizli daromadlar. 
2. Foizsiz daromadlar. 
Foizli daromadlar qo’yidagicha turkumlanadi. 
1. Berilgan qarzlar bo’yicha foiz daromadlari. 
2. Korschyotlar bo’yicha foiz daromadlari. 
3. Qimmatbaho qog’ozlarni sotish bo’yicha foiz daromadlari. 
4. Investitsiyalar bo’yicha foiz daromadlari. 
5. Boshqa foiz daromadlari. 
Foizsiz daromadlarni qo’yidagicha turkumlash maqsadga muvofiqdir. 
1. Komissiya va xizmatlardan olingan daromadlar. 
6
К.Н.Наврўзова. “Банкларда бухгалтерия ҳисоби ва операцион техника” Т.молия институти. Ўқув 
қўлланмаТ-2010. 218-бет 

---

~ 26 ~ 
2. Chet el valyutasidagi foyda. 
3. Tijorat operatsiyalaridan olingan foyda. 
4. Investitsiyadan olingan foyda va dividendlar. 
5. Boshqa foizsiz daromadlar. 
DAT «Asakabank» Farxod filialining daromad va foydalarini to’g’ri hisobga 
olish va moliyaviy hisobot shakllarini tuzish uchun zarur ma’lumotlar majmuini 
shakllantirishda buxgalteriya hisobi alohida ahamiyatga ega. 
Buxgalteriya hisobining amaldagi schyotlar rejasida bank daromadlarini 
hisobga olish uchun alohida to’rtinchi bo’lim schyotlari tayinlangan bo’lib, ularda 
bank daromadlari turlari bo’yicha hisobga olinadi.
40000 Daromadlar 
40200-MBdagi hisobvaraqlar bo’yicha foizli daromadlar
40400-Boshqa banklardagi hisobvaraqlar bo’yicha foizli daromadlar
40600-Oldi-sotdi qimmatli qog’ozlar bo’yicha foizli daromadlar
40700-Sotishga mo’ljallangan qimmatli qog’ozlarga qilingan investitsiyalar 
bo’yicha foizli daromadlar
40800-Sotib olingan veksellar bo’yicha foizli daromadlar
41000-Mijozlarning majburiyatlari bo’yicha hisoblangan foizlar
41200-Bankning to’lanmagan aktseptlari yuzasidan mijozlar majburiyatlari 
bo’yicha foizli diromadlar
41400-MBga berilgan qisqa muddatli kreditlar bo’yicha foizli daromadlar
41600-Boshqa banklarga berilgan qisqa muddatli kreditlar bo’yicha foizli 
daromadlar
41800-Hukumatga berilgan qisqa muddatli kreditlar bo’yicha foizli daromadlar
41900-Byudjet tashkilotlariga berilgan qisqa muddatlikreditlar bo’yicha foizli 
daromadlar 
42000-Jismoniy shaxslarga berilgan qisqa muddatli kreditlar bo’yicha foizli 
daromadlar
42100-Yakka tartibdagi tadbirkorlarga berilgan qisqa muddatli kreditlar bo’yicha 
foizli daromadlar

---

~ 27 ~ 
42200-Davlat korxona, tashkilot va muassasalariga berilgan qisqa muddatli 
kreditlar bo’yicha foizli daromadlar
42300-Nodavlat notijorat tashkilotlariga berilgan qisqa muddatli kreditlar bo’yicha 
foizli daromadlar
42400-CHet el kapitali ishtirokidagi korxonalarga berilgan qisqa muddatli kreditlar 
bo’yicha foizli daromadlar 
42500-Bank bo’lmagan moliyaviy muassasalarga berilgan qisqa muddatli kreditlar 
bo’yicha foizli daromadlar
42600-Xususiy korxonalar, xo’jalik shirkatlari va jamiyatlarga berilgan qisqa 
muddatli kreditlar
43100-Respublika korxonalariga berilgan uzoq muddatli investitsiya kreditlari 
bo’yicha foizli daromadlar 
43600-Byudjet tashkilotlariga berilgan uzoq muddatli kreditlar bo’yicha foizli 
daromadlar 
43700-Bank bo’lmagan moliyaviy muassasalarga berilgan uzoq muddatli kreditlar 
bo’yicha foizli daromadlar
43900-Nodavlat notijorat tashkilotlariga berilgan uzoq muddatli kreditlar bo’yicha 
foizli daromadlar
44000-Boshqa banklarga berilgan uzoq muddatli kreditlar bo’yicha foizli 
daromadlar
44100-Yakka tartibdagi tadbirkorlarga berilgan uzoq muddatli kreditlar bo’yicha 
foizli daromadlar
44200-Hukumatga berilgan uzoq muddatli kreditlar bo’yicha foizli daromadlar
44300-Jismoniy shaxslarga berilgan uzoq muddatli kreditlar bo’yicha foizli 
daromadlar
44400-Davlat korxona, tashkilot va muassasalariga berilgan uzoq muddatli 
kreditlar bo’yicha foizli daromadlar 
44500-Chet el kapitali ishtirokidagi korxonalarga berilgan uzoq muddatli kreditlar 
bo’yicha foizli daromadlar

---

~ 28 ~ 
44600-Xususiy korxonalar, xo’jalik shirkatlari va jamiyatlarga berilgan uzoq 
muddatli kreditlar bo’yicha foizli daromadlar
44700-Sud jarayonidagi kreditlar bo’yicha foizli daromadlar
44800-So’ndirish muddatigacha saqlanadigan qarz qimmatli qog’ozlarga qilingan 
investitsiyalar bo’yicha foizli daromadlar
44900-Boshqa foizli daromadlar
45000-Qimmatli qog’ozlar bilan amalga oshirilgan REPO bitimlari bo’yicha foizli 
daromadlar
45100-Lizing (Moliyaviy ijara) bo’yicha foizli daromadlar
45200-Foizsiz daromadlar
45400-Xorijiy valyutalardagi foyda
45600-Tijorat operatsiyalaridan olingan foyda
45700-Qaram xo’jalik jamiyatlariga, qo’shma korxonalarga va sho’’ba xo’jalik 
jamiyatlariga qilingan investitsiyadan olingan foyda va dividendlar
45800-Investitsiyalardan olingan foyda va dividendlar
45900-Boshqa foizsiz daromadlar
Yuqorida keltirilgan schyotlarning nomlanishining o’ziyoq bank faoliyatining 
asosiy daromadlaridan biri bo’lgan qisqa muddatli bank kreditlaridan olinadigan 
foiz daromadlarini hisobga olinishini ko’rsatadi. Bundan tashqari ushbu 
schyotlarda tijorat bankining O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki va boshqa 
banklarda sanalayotgan pul mablag’laridan olinadigan daromadlari, SHuningdek, 
qimmatbaho qog’ozlar oldi-sotdisi natijasida tijorat banki oladigan daromadlar 
ham hisobga olinadi. Ushbu schyotlar passiv schyotlar bo’lib ularning kreditida 
olinadigan daromad hisobga olinadi. 
Ushbu schyotlarning debetiga esa qachonki olingan daromad foyda tarkibiga 
o’tkazilganda yoziladi. SHuningdek, ushbu schyotning debetiga olinadigan foiz 
daromadlari noto’g’ri hisoblanganda ham yoziladi. Ushbu schyotlarning 
qo’llanilishini qo’yidagi misol asosida tushuntirish mumkin. 
Agar DAT «Asakabank» Farxod filiali o’z mijozi qo’shma korxonaga 
1000000 so’m qisqa muddatli kredit berdi. Qaytarish muddati 6 oy. Bir yilga 20%. 

---

~ 29 ~ 
Bankning yillik foiz daromadi 200000 so’m 6 oyga 100 000 sum va bir oyga 
16600 sum. Xar oyning oxirgi kuniga 16600 so’m foiz daromadi sifatida tan 
olinishi zarur.