Banklarda moddiy va nomoddiy aktivlar hisobi

Asosiy vositalar balansdan quyidagi hollarda hisobdan chiqariladi:

1. 
   to’liq jismoniy yoki ma’naviy eskirganda;
   
2. 
   sotilganda;
   
3. 
   bepul berilganda;
   
4. 
   fors-major hollarda;
   
5. 
   kamomad va yo’qotish aniqlanganda;
   

Asosiy vositalarni hisobdan chiqarishda ularning qoldiq qiymati quyidagicha aniqlanadi:

1. 
   eskirish summasiga:
   

Debet 16500 Asosiy vositalarning jamg’arilgan tegishli eskirish hisobvarag’i Kredit 16500 Asosiy vositalarning tegishli hisobvarag’i

2. 
   30908-hisobvaraqdagi mazkur asosiy vosita ob’ektiga tegishli bo’lgan qoldiq summaga:
   

Debet 30908 “Boshlang’ich qiymatiga nisbatan qayta baholash qiymatining oshgan summasi”
Kredit 31203 “Taqsimlanmagan foyda” (aktiv-passiv)”
Hisobdan chiqarilayotgan asosiy vositalarni sotishda quyidagi buxgalteriya o’tkazmalari amalga oshiriladi:

1. 
   To’lov xaridor tomonidan asosiy vositalar olingandan keyin amalga oshirilgan taqdirda:
   

Debet 19909 “Tovar -moddiy qimmatliklar uchun to’langan mablag’lar hisobvarag’i”
Kredit 16500 Asosiy vositalarning tegishli hisobvarag’i

2. 
   to’lov kelib tushgandan keyin amalga oshiriladigan buxgalteriya yozuvlari:
   

1. 
   aktivning sotilish summasiga:
   

Debet Bankning vakillik hisobvarag’i yoki xaridorning hisobvarag’i
Kredit 29802 “Tovar-moddiy qimmatliklari va ko’rsatilgan xizmatlar uchun to’lanadigan mablag’lar hisob-kitobi”

2. 
   agar asosiy vositalarning sotilish narxi qoldiq qiymatidan ortiq bo’lsa:
   

Debet 29802 “Tovar-moddiy qimmatliklari va ko’rsatilgan xizmatlar uchun to’lanadigan mablag’lar hisob-kitobi”- sof tushum summasiga
Kredit 19909 “Tovar - moddiy qimmatliklar uchun to’langan mablag’lar hisobvarag’i” – qoldiq qiymat
Kredit 45909 “Bank asosiy vositalarini sotish yoki dispozitsiya qilishdan foyda” - aktivning “sof tushumi” va “qoldik qiymati” o’rtasidagi farq summa
v) agar asosiy vositalarning sotilish narxi qoldiq qiymatidan kam bo’lsa:
Debet 29802 “Tovar-moddiy qimmatliklari va ko’rsatilgan xizmatlar uchun to’lanadigan mablag’lar hisob-kitobi” - sof tushum summasiga
Debet 55902 “Bank asosiy vositalarini sotish yoki dispozitsiya qilishdan ko’rilgan zararlar” - aktivning “sof tushumi” va “qoldiq qiymati” o’rtasidagi farq summa
Kredit 19909 “Tovar - moddiy qimmatliklar uchun to’langan mablag’lar hisobvarag’i- qoldik qiymat

3. 
   Oldindan to’langan holda:
   
   1. 
      aktivning sotilish summasiga:
      

Debet Bankning vakillik hisobvarag’i yoki sotib oluvchining hisobvarag’i Kredit 29802 “Tovar-moddiy qimmatliklari va ko’rsatilgan xizmatlar uchun
to’lanadigan mablag’lar hisob-kitobi”

2. 
   agar asosiy vositalarning sotilish narxi qoldiq qiymatidan ortiq bo’lsa:
   

Debet 29802 “Tovar-moddiy qimmatliklari va ko’rsatilgan xizmatlar uchun to’lanadigan mablag’lar hisob-kitobi” - sof tushum summasiga
Kredit 45909 “Bank asosiy vositalarini sotish yoki dispozitsiya qilishdan foyda” - aktivning “sof tushumi” va “qoldiq qiymati” o’rtasidagi farq summa
Kredit 16500 Asosiy vositalarning tegishli hisobvarag’i – qoldiq qiymat

5.