Barcha turdagi kompyuter xizmatlarini taklif qilamiz

Tekisliklar va ularning turlari (tekislik, botiqlar, pasttekisliklar) haqida ma’lumot bering.
Mutlaq balanligi kam 0‘zgaradigan yer yuzasining yassi qismlariga tekisliklar deb ataladi, ya'ni, Yer makrorelyefining elementlari - materikning platformalardan iborat katta-katta qismlaridir. Tekisliklar tokembriy va epipaleozoy platformalarida keng tarqalgan relyef turidir. Mutlaq balandligiga qarab ular quyidagi qismlarga boMinadi: - Quruqlik yuzasining dengiz sathidan past (0 m dan past) da joylashgan yerlarni botiqlar deyiladi. Botiqlar Yer sharining umumiy maydonini 0,1% ini yoki 0,8 mln. k n r ni ishg'ol qiladi. Dunyodagi maydoni eng katta botiq Kaspiybo’yi pasttekisligi (-28 m), eng chuqur botiqlar - Osiyodagi OMik dengiz (-405 m), Turfon (-154 m), Afrikadagi Assal koMi (-153 m), Kattara (-133 m), 0 ‘rta Osiyodagi Qoragiyo (-132 m) botigM va h.k. - Quruklik yuzasining dengiz sathidan 0-200 balandlikkacha boMgan joy lari pasttekislik deyiladi va butun yer yuzining 9,5 % ni (48,2 mln. k n r ) ishg'ol qiladi: Amozonka, La-Plata, Missisipi, Buyuk Xitoy, G ‘arbiy Sibir, Hind-Gang pasttekisliklari va boshqalar.

Tekisliklar paydo bo‘lishiga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi? Ular haqida ma’lumot bering.
- Quruqlik yuzasining dengiz sathidan 200-500m boMgan hududi tekislik boMib, ular yer sharining 6,4 % ni (33,0 mln. km ') egallaydi: Shimoliy Amerika, Rossiya. Turon va boshqalar. Tekisliklar paydo boMishiga ko'ra quyidagi turlarga boMinadi: a) qatlamli tekisliklar; b) denudatsion tekisliklar; v) akkumulyativ tekisliklar. Qatlamli tekisliklar - har bir materikning platformadan iborat katta-katta qismlaridir. Ular ikki yarusli boMadi. Kembriydan oldin va poleozoy jinslaridan iborat pastki yarusi plita deyiladi. Uning ikkinchi yarusini cho'kindili qoplam hosil qiladi. C ho“kindiIi qatlam plitaning ustida joylashgan. Ushbu qatlamda kembriydan to uchlamchi davrgacha paydo boMgan dengiz cho'kindi jinslari bilan kontinental jinslar deyarli gorizontal holda qatlam-qatlam boMib yotadi. Platformalarning juda uzoq davom etgan rivojlanishi mobaynida, ularning granit-gneysli zaminida botiqlar - sinklizalav va balandliklar - antiklizalar hamda gumbazlar paydo boMgan. Antiklizalar hamda gumbazsimon koMarilgan joylar relyefda qirlar ko'rinishida namoyon boMgan. Qatlamli tekisliklar usti yassi va yonbagMrlari tik. ko‘pincha jarliklar bilan boshqa tekisliklardan ajralib qolgan qismi plato deb ataladi. Masalan, Ustyurt platosi, Tungus platosi va h.k. Denudatsion tekisliklar. Denudatsion tekisliklar qadimgi kristall massivlarning peneplenlashishi natijasida hosil boMadi. Peneplenlashish jarayonida qadimiy quruqlik nisbatan turg'un tektonik holatda boMib, uni uzoq vaqt davom etgan nurash va denudatsiya pasaytiradi hamda tekislaydi, eng so‘nggida tekislik, ya'ni peneplenga aylantiradi. Demak, denudatsion tekisliklar - platforma o'rnidagi togMarni yemiri 1 ishi va peneplenga aylanishi natijasida vujudga keladi. Ular ko‘pincha platformalarning qalqonlariga to ‘g'ri keladi. Kembriydan oldin paydo boMgan platformalar ko’pincha dengiz sathidan baland boMadi. Kristal zaminning yer betiga chiqib qolgan joy lari qalqonlar deyiladi. Bunga Rossiya platformasidagi Baltika qalqoni, Sibir platformasidagi Anabar va Aldan qalqonlari. Shimoliy Amerika platformasidagi Kanada qalqoni va h.k.Jarni kiritishimiz mumkin. Qalqonlarning balandligi kamdan kam hollarda (Skandinaviya qalqonlari, Sharqiy Afrika va Braziliya massivlari) togMar balandligiga 162 yetadi. Ularning balandligi 500 in gacha boradi va materiklar relyefida tub tekisliklar tarzida ajralib turadi.