Barcha turdagi kompyuter xizmatlarini taklif qilamiz


Bankalar, marza va qator tepalar, qirg‘oq bari, laguna haqida ma’lumot bering


Download 1.66 Mb.
bet45/69
Sana22.02.2023
Hajmi1.66 Mb.
#1221304
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   69
Bankalar, marza va qator tepalar, qirg‘oq bari, laguna haqida ma’lumot bering.
Uncha chuqur boMmagan dengizlarda va okean sayozliklarida qirg'oqdan uzoqda banka (sayozlik), marza va qator tepalar hosil bo'ladi. Bankalar qiya va juda katta sayozliklardir. Masalan, Atlantika okeanidagi Nyufaundlend bankasi. Dengizning sayoz qismida uzunasiga cho'zilib ketgan, bankaga qaraganda kichikroq va qiya suv osti balandligi suv osti marzalari deb ataladi. Suv osti marzalari Riga 178 qo'ltigMda, Qora dengizning Anapa yaqinidagi qismida va boshqa joylarda ko'plab uchraydi. Sayozliklarni kema qatnovida (navigatsiya), bankalar esa baliq ovlashda ahamiyati katta. Barlar va turli xil qum tillari relyefda ancha yaxshi ifodalangan. Qirg‘oqdan birmuncha narida qirg'oq bo'ylab cho‘zilib ketgan kambar oqiziqlar yo'lagi (polosasi) qirg'oq bari deyiladi. Barlarni hosil qilgan qumlarni suv to'lqinlari suv tagidan olib chiqadi. Dengizning barlar bilan ajralib qolgan qismi laguna deb ataladi. Barlarning eni 100-200 m, uzunligi yuzlab kilometrga yetadi. Meksika qo'ltigMning g ‘arbiy qirg‘og'i b o ‘ylab cho‘zilgan barning uzunligi 800 km, shuningdek, Kaspiy dengizining sharqiy qirg‘o g ‘i, Qora dengizning g ‘arbiy qirg‘ogM, Saxalinning sharqiy qirg'oqlarida ham uzun barlar mavjud. Agar barlar daryoning quyilish joyi yoki deltasini dengizdan ajratib tursa, uni quyar joyi bari deyiladi. Ular dengiz toMqinlari kuchli bo'lgan dengizlarda vujudga keladi.
Buxtali qirg‘oq tiplari haqida ma’lumot bering.
Qirg'oqlar egri-bugrilik darajasiga qarab buxtali (serqo'ltiq) va tekis qirg'oqlarga boMinadi. Buxtali qirg'oqlar serqoMtiq boMib, ularning shakli murakab. tekis qirg'oqlar esa nisbatan to ‘gM'i boMib, ularning shakli quruqlikning tuzilishiga bog'liq boMadi. Buxtali qirg‘oqlarning rias qirg'oqlar, dalmatsiya tipidagi qirg'oqlar, panjasimon qirg'oqlar, fiordli qirg‘oqlar, shxerali qirg‘oqlar kabi turlari mavjud.
Rias va dalmatsiya tipidagi qirg‘oqlar qanday bo‘ladi?
Rias qirg'oqlar (rio-ispancha «daryo») deb, qirg‘oq chizigMning umumiy yo'nalishiga perpendikulyar, daryo vodiylari bilan parchalangan yoki togMi qirg‘oqning dengiz bosishi natijasida vujudga kelgan qirg'oqlarga aytiladi. Riaslar daryo vodiylari quyar joyining suv ostidagi chuqur qismi boMib, o g ‘zi dengizga tomon kengayib boradi. Ular tog‘ tizmalari qirg'oqqa to ‘g ‘ri burchak ostida kelib tarqalgan joylarda uchraydi. Masalan, Piriney togMarining g ‘arbiy chekkalarida, Sharqiy Xitoy dengizida, Yaponiyaning balzi joylarida bor. Dalmatsiya tipidagi qirg'oqlar - tog‘ tizmalari qirg'oqqa parallel boMgan togMi o'lkani dengiz bosgan joylarda hosil boMadi. Dalmatsiya 179 Adriatika sohi 1 idagi Dalmatsiya viloyati nomidan olingan. Tor, uzun qo'ltiq va bo'g'ozlar, shuningdek ular orasidagi orol hamda yarim orollar dengiz qirg'ogMning umumiy yo'nalishi bo'ylab cho‘ziladi.


Download 1.66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   69




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling