Barcha turdagi kompyuter xizmatlarini taklif qilamiz

Okean tubi relefi haqida ma’lumot bering?
Yer shari yuzasining umumiy maydoni 510 mln.km" bo'lib, shundan 361 mln.km" ni okenalar, 149 mln. km" ni quruqliklar tashkil etadi. Okean tubi chuqurligiga qarab qirg'oq chizigM, materik sayozligi, materik yon bag'ri, okean tubi, okean novi yoki qa'ri deb atalauvchi qismlarga boMinadi. Oirg'oq chizig'i zonasi dengiz bilan quruqlik orasida joylashgan, ba’zan dengiz suvi koMarilganda bosib ketadigan, ba’zan dengiz suvi qaytishi tufayli quruqlikka aylanadigan joylardir. Materik sayozligi (shel’f) qirg'oq chizig'idan (bo‘yidan) boshlab materik yonbag'rigacha bo'lgan hududlarni o‘z ichiga oladi. Materik sayozligi bir oz nishab tekislik bo‘lib, yuzasi kichik va pastbalandliklardan iborat. Bular materik sayozligi ma’lum bir davrlarda quruqlik boMganligi, keyinchalik u yerni dengiz bosib suv ostida qolib ketganligidan darak beradi. Materik sayozligining 0‘rtacha chuqurligi 0-200 m bo'lsada, ba’zi qismida 100-130 m, ba’zi yerida 300-500 m. Materik sayozligi kengligi ba’zi qismida 510 km bo'lib, ba’zi qismida, xususan, Shimoliy Muz okeanida 800-1000 km ga yetadi. Relyefi jihatdan materik sayozligi ba‘zi qismida qirg‘oq bo‘yi relyefi va iqlimiga o‘xshash bo'lib, qish davomli hisoblansa, ba’zi yerlarda unga quyiladigan daryolarning o'zan vodiysi va xatto qayirlari ham uchraydi. Materik sayozligi Dunyo okeani maydonining 4% ini ishg‘ol qiladi. Materik yonbag'ri okeanlarning chuqurligi 200-2500 (3000 m) metrgacha bo'lgan hududlarni o’z ichiga oladi. Materik yonbag‘ri ancha tik va parchalangan (11°, ba’zi yerlarda 15°) yonbag‘ir hosil qilib, okean tubiga tutashib ketadi. Uning yer yuzasini xarakterli tomoni unda konussimon relyef shakllarining mavjudligidir. Chunki materik yonbag‘ri qiya boMib, uni tik qirqilgan, chuqur va tor ko‘ndalang «vodiylar» parchalab yuborgan va oqibatda kanonlar deb ataluvchi relyef shakllari shakllangan. Kanonlarning qanday yoMlar bilan vujudga kelganligi haqida aniq fikrlar yo‘q.
Materik sayozli va materik yonbag‘ri haqida ma’lumot bering?
Materik sayozligi (shel’f) qirg'oq chizig'idan (bo‘yidan) boshlab materik yonbag'rigacha bo'lgan hududlarni o‘z ichiga oladi. Materik sayozligi bir oz nishab tekislik bo‘lib, yuzasi kichik va pastbalandliklardan iborat. Bular materik sayozligi ma’lum bir davrlarda quruqlik boMganligi, keyinchalik u yerni dengiz bosib suv ostida qolib ketganligidan darak beradi. Materik sayozligining 0‘rtacha chuqurligi 0-200 m bo'lsada, ba’zi qismida 100-130 m, ba’zi yerida 300-500 m. Materik sayozligi kengligi ba’zi qismida 510 km bo'lib, ba’zi qismida, xususan, Shimoliy Muz okeanida 800-1000 km ga yetadi. Relyefi jihatdan materik sayozligi ba‘zi qismida qirg‘oq bo‘yi relyefi va iqlimiga o‘xshash bo'lib, qish davomli hisoblansa, ba’zi yerlarda unga quyiladigan daryolarning o'zan vodiysi va xatto qayirlari ham uchraydi. Materik sayozligi Dunyo okeani maydonining 4% ini ishg‘ol qiladi. Materik yonbag'ri okeanlarning chuqurligi 200-2500 (3000 m) metrgacha bo'lgan hududlarni o’z ichiga oladi. Materik yonbag‘ri ancha tik va parchalangan (11°, ba’zi yerlarda 15°) yonbag‘ir hosil qilib, okean tubiga tutashib ketadi. Uning yer yuzasini xarakterli tomoni unda konussimon relyef shakllarining mavjudligidir. Chunki materik yonbag‘ri qiya boMib, uni tik qirqilgan, chuqur va tor ko‘ndalang «vodiylar» parchalab yuborgan va oqibatda kanonlar deb ataluvchi relyef shakllari shakllangan. Kanonlarning qanday yoMlar bilan vujudga kelganligi haqida aniq fikrlar yo‘q. Lekin ba’zi olimlar kanonlarni unga quyiluvchi ulkan daryolar vodiysining davomi boMsa kerak desa, ba’zilari zilzila va sunami ta’sirida vujudga kelgan kuchli 181 toMqinlar mahsulidir demoqda: Gudzon daryosi hosil qilgan kanoni eng katta hisoblanib, estuariydan (daryo okeanga quyilish joydan) boshlab 4000 m chuqurlikkacha davom etadi. Materik yonbag'rida kanonlardan tashqari bir necha botiqlar, ular orasida yassi tekisliklar mavjud boMib, ulartektonik harakatlar, xususan, zilzilalar, vulqonlarning otilishi bilan bog41 iqdir. Materik yonbag'ri okean maydonining 40 % ini ishg'ol qiladi.