Polimer qattiqligini Brinell usuli bo‘yicha aniqlash.
Amorf va kristall polimerlarning qattiqliligi, elastikligi va polastikligi Brinell usulida aniqlanadi. Qattiqlikni o‘lchash uchun botirish usulidan foydalaniladi. Bunda qattiqlikning qiymati botirish kuchining botirilgan jism sinalayotgan namuna sirtida qoldirilgan iziga nisbati bilan ifodalanadi. Namunalarning qattiqliligi, odatda, Brinell usuli ya’ni oldindan tayorlangan 3 xil plastinka shaklidagi namunaga toblangan po‘lat sharcha botirish yo‘li bilan aniqlanadi. Har qanday shakldagi namuna tekis-parallel plastinka shakliga ega bo‘lishi kerak. Namunalarning qalinligi 5mm va soni esa 3 tadan kam bo‘lmasligi kerak. Yukni tanlash indentorni joriy etishning maksimal (0,15-0,35mm) bilan belgilanadi va joriy etishning o‘rtacha arifmetik chuqurligini hisoblab chiqadi, unga ko‘ra qattiqliligi Nv, elastikligi U va plastikliligining P qiymati aniqlanadi.
Нв (Н/мм2) (2.4)
У= % (2.5)
П=100 – У % (2.6)
0,15-0,35 mm interval oralig‘ida indentor ostida bosim turli yuklarda deyarli doimiy saqlanadi. Kirish chuqurligi yukka mutanosib ravishda oshadi.0.15-0.35 mm indenter chuqurligida qattiqlik tushunchasi, sirt reaksiyasining xususiyati sifatida, ayniqsa, sirt tarangligi, sirt tuzilishi va sirt mikro-kuchlanish hodisalari qalinligi mikronlarda o‘lchanadigan qatlamlarda tarqaladi deb hisoblansa to‘g‘ri talqin qilinadi.
Siqilish kuchini aniqlash (GOST 4651-82). Namunaning siqilishga chidamlilik kuchi siqilish yukiga qarshilik ko‘rsatish qobilyati bo‘lib, namunaning parchalanib ketishi yoki namunada yoriqlar hosil bo‘lishiga olib keladi. Siqish paytida parchalanmaydigan materiallarni tavsiflash uchun, kuchlanish MPa ning ma’lum bir siqishni zo‘riqishida aniqlanadi.Sinovlar universal moshinada amalga oshiriladi, bu esa siqish namunasini sekundiga 2.5 MPa tezlikka teng ravishda oshirib, butunlay yo‘q qilmaguncha va yukni 1% aniqlik bilan o‘lchash imkonini beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
