Bekmurodv dostonning mahsulot tayyorlash texnologiyasi fanidan tayyorlagan

2.2. O’zbekiston xalq xo’jaligida,sanoatda qo’llaniladigan yangi texnikalar
Fan va texnika taraqqiyoti ma`lumki, ishchilar mehnatining mazmuni va shakllarida o`zgarishlarga olib keladi Tor ixtisosli kasblar o`rnini boshqaruv sozlash va mexanizatsiyalashga va avtomatlashgan sistemalarga xizmat ko`rsatish funksiyalarini o`zida uyg`unlashtiruvchi «keng tarmo`li» kasblar egallaydi. B N.Bessonovning ta’kidlashicha, yangi ishlab chiqarish bir ish o`rnida turli xildagi faoliyatlar birlashishiga olib keladi va binobarin hozirgi ishchida bilim doirasi keng bo`lishni, zaionaviy fizika, kimyo, ishlab chiqarish, elektronika, kibernetika va hokazo kasblar asoslarini bilishni taqozo etadi.
Bundan tashqari o`ziga topshirilgan qurilimalar majmuining ishlashi uchun mas`uliyat hissi rivojlangan bo`lishi lozim. Chunki bu qurulmalarni ishdan chiqishi, mehnat jamoasi va jamiyat uchun katta iqtisodiy talofatlarga olib kelishi mumkin. Ishchi maxsulot, texnalogiyalar, uskunalar, kasblar yangi turlarini o`zpashtirib olishga tayyor bo`lish kerak. Bu omillarning barchasi kishi tanasi va ongining ruxiy-jismoniy holatiga jiddiy ta`sir ko`rsatadi.
Asta-sekin xodimning shaxsiy rivojlanish saviyasi, uning ruxiy-jismoniy xolati ijtimoiy mexhat unumdorligiga bevosita ta`sir qiluvchi muhim omilga aylanmoqda. Umuman olganda, hozirgi ishlab chiqarish taraqqiyoti, yangi xildagi xodimning tarbiyalash zarurligidan dalolat berabi. Bu extiyoj mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish yo`llariga mos tushadi.
Fan va texnikadagi o`zgartirish tufayli sodir bo`ladigan ijtimoiy o`zgartirishlar faqat avtomatlashtirish oqibati emas. Ular ishlab chiqarish operatsiyalarini kompleks mexanizatsiyalash, ularning maqbul tarzda tashkil etish va boshqa ko`plab jarayonlar oqibatida yuzaga keladi.
Aytilganlardan ko`rinib turibdiki, ilmiy texnik revolyutsiya, texnika, texnolgiyalar, ilm-fandagi xodimlarga bog`liq bo`lmagan to`ntarish bilangina cheklanmaydi. Takidlanaganidek, bu to`ntarish ishlab chiqarish kuchlarining tizimida yaxlit yuz berar ekan. U asosiy ishlab chiqarish kuchi insonga, uning ruxiy-jismoniy imkoniyatlariga, mehnat qiliayotganiga, moddiy-ma`naviy boyliklar yaratishga ham bog`piq. Bu faol, ta`sirchan insoniy omil ko`pincha ijtimoiy ekologik va tibbiyot yo`nalishlarida bizning ilmiy va falsafiy adabiyotlar e`tiboridan chetda qolmoqda. Ishlab chiqarish soxasini avtomatlashtirishning ijtimoiy-gigienik, tibbiy-biologik, ruxiy-jismoniy va ijtimoiy-ekopogik jihatlari kam o`rganilganicha qolmoqda.
Hozirgi sharoitda mehnatda texnologik va ruxiy-jismoniy jarayonlarining o`zaro aloqasi muhim ahamiyat kasb etadi. Ilgari kishining biror kasbga o`rgatish, uning mehnati mazmun amalda ko`p yillar o`zgarmay qolishiga garov b`olsa, ipmiy-texnika revolyutsiyasining taraqqiyoti, yangi texnopogiyalar joriy qilishni va xodimlarning kasb malaka mazmunidagi o`zgarishlar bilan bog`liq bo`lgani uchun ishchining amaliyotda to`plagan tajribasi, rolini ancha susaytiradi.
Ayni chog`da, mehnat fiziologiyasidan ma`lumki, u yoki bu faoliyat paytidagi mashqlar jarayonida ishga bevosita jalb qilingan a`zolarninggina emas, balki asosiy ish tizimi bilan bog`liq boshqa bir qator qism va a`zolarning ham ish imkniyatlari kengayadi. Bu butun tananing ish imkoniyatlarini kengaytiradi, uning faoliyatida yangi, yuqoriroq pog`onaga ko`taradi.⁶