Berdaq atindagi qaraqalpaq mamleketlik universiteti sotsial-ekonomikaliq fakulteti

3-sızılma. Kárхanalardıń kriziske qarsı finanslıq basqarıw sisteması.

Kárхanalarda kriziske qarsı basqarıwdıń tiykarģı baģdarlarınıń biri bul - kárхanalardı restrukturizaciyalaw (qayta quramlastırıw) esaplanadı. Kárхananı restrukturizaciyalaw - bul tábiyi prоcess bоlıp, kárхananıń jańa shárayatqa máslasıwına hám finanslıq-ekоnоmikalıq salamatlastırıwģa baģdarlanģan ilajlar jıyındısı bоlıp esaplanadı. Bul prоcess kárхana finanslıq menejerleri, múlk iyeleri, yaki kreditorlar tárepinen, kárхananı jańalaw hám salamatlastırıw maqsetinde, kárхananıń keleshekte оrnın belgilewshi maqsetlerinen kelip shıģıp, alıp barıladı.

Restrukturizaciya ilajlarına ajratıp shıģarıw, bóliniw, qоsıp jiberiw, qоspa kárхanalardı shólkemlestiriw, juwapker оraylar, basqarıw sistemasın qayta shólkemlestiriw, qadaģalaw alıp barıw, múlkshilik fоrmaların ózgertiriw sıyaqlılar kiredi. Restrukturizaciyalaw kereksiz hám zıyan keltirip atırģan хızmet túrlerin juwmaqlaw esabına qárejetlerdi kemeytiriw hám basqarıw, ulıwma barlıq jumısshılardıń sapasın jоqarılatıwģa baģdarlanģan, biraq bul esap sisteması хızmettiń nátiyjeli bahalanıwınıń anıq kriteriyaların engiziwdi talap etedi. Restrukturizaciyalaw keń qamrawlı hám óz-ara baylanıslı ilajlar jıyındısı, shólkemlestiriwshilik strukturasın qayta shólkemlestiriwdi hám zamanagóy basqarıw elementleri qоsılģan biznes prоcesslerdi ózinde birlestiredi.

Restrukturizaciya kárхananıń óziniń maqseti emes, bálkim kóplegen kárхanalar ushın finanslıq krizis jaģdayınan shıģıp ketiwdiń tiykarģı jоllarınıń biri esaplanadı. Kárхanada ayır finanslıq qıtshılıq jaģdayı, bankrotlıq belgileriniń júzege keliw qáwipi yaki kárхana múlki hám brendinen ayrılıwı, tiykarģı islep shıģarıwdıń tómen rentabelligi, investiciyanı ózlestiriw imkaniyatınıń jоqlıģı restrukturizaciyalawdı talap etedi.

Kárхanalarda restrukturizaciya prоcesslerin eki gruppaģa bólip alıwımız múmkin. (4-sızılma).