Berkinov b. B., Yakubov I. O., Sunnatov m. N. Institutsional iqtisodiyot

Mahalla mulki– mahalla ahlidan iborat jamoa doirasida unga qarashli 
boylikning hamjihatlik bilan o’zlashtirishdir. 
Mulk –xo’jalik yurituvchi sub’ektlar o’rtasida ne’matlarni o’zlashtirish 
borasida yuzaga keladigan ijtimoiy munosabat shakli yoki institutsionallashgan 
raqobatli munosabatlar.
Mulk huquqining spetsifikatsiyasi –ayrim «vakolatlar»ning ushbu 
«vakolatlar»ning ularni yuqori baholaydigan va ulardan foydalanish orqali ko’proq 
foyda ola biladigan xo’jalik yurituvchi sub’ektlar sotib olishlari uchun qulay sharoit 
yaratish maqsadida bir yoki bir necha iqtisodiy sub’ektlarga biriktirilishi.
Mulkdan foydalanish - mol-mulkning Iqtisodiy faoliyatda ishlatilishi yoki 
ijtimoiy hayotda qo’llanilishi, ya’ni uning nafli jihatlarining bevosita iste’mol 
qilinishi. 
Mulkka egalik qilish - mulkdorlik huquqining uning egasi qo’lida saqlanib 
turishi va yaratilgan moddiy boyliklarni o’zlashtirishning ijtimoiy shakli. 
Mulkni tadqiq etishning ilmiy paradigmasi– tegishli asosiy tadqiqot 
printsiplari va metodlari tizimi.
Mulkni tasarruf etish - mol-mulk taqdirini mustaqil hal qilish. 
Mulkning demokratik (fuqarolik) tizimi– mulkning barcha shakl va turlari 
xilma-xilligi va tengligi tizimi.
Mulkning iqtisodiy shakli – ne’matni yaratishning ijodiy mehnat jarayonini 
bevosita tashkil qilish va boshqarish shakli.

---

58 
Mulkning institutsional tizimi– mulkning barcha tarkibiy darajalarida amal 
qiladigan va takror ishlab chiqariladigan institutlarning o’zaro bog’liq birligi.
Mulkning rivojlanishi qonuni – yuzaga kelgan mulk shakli ertami-kechmi 
modifikatsiyalanishini belgilovchi zarurat.
Mulkning shakllanish qonuni– ne’matni yaratishning har qanday ijodiy 
mehnat jarayoni ertami-kechmi munosabatlarning muayyan ijtimoiy shakli bilan 
yakunlanadigan zarurat.