Berkinov b. B., Yakubov I. O., Sunnatov m. N. Institutsional iqtisodiyot

Asosiy vositalarining qiymatini indeksatsiyalash – asosiy vositalarini 
inflyatsiya, ma’naviy eskirish va boshqa omillarni hisobga olgan xolda qayta 
baholash va balansga aks ettirish. 
Asosiy vositalarinining faol qismi – savdo texnologik jarayonida bevosita 
ishlatiladigan mashina, mexanizm va uskunalar. 
Balans foyda – korxonaning savdo va bashqa faoliyat turlaridan oladigan 
foydasining soliqlar va boshqa majburiy ajratmalarni to’lashdan oldingi umumiy 
summasi. 
Debitor – korxona, tashkilot yoki muassasadan qarzi bo’lgan yuridik yoki 
jismoniy shaxs. 
Debitorlik qarzi – o’zaro xo’jalik aloqalarini olib boruvchi korxona, 
tashkilotlarning bir-biridan qarzi summasi. 
Debitorlik qarzning qayta moliyalashtirish – debitorlik qarzlarini pul 
aktivlariga aylanishini tezlashtirish bo’yicha moliyaviy operatsiya. 
Kredit – pul vositalarini, tovar va xizmatlarini ma’lum ustama (foiz) to’lab 
qaytarib berish sharti bilan noma’lam muddatga qarz berish. 
Kredit munosabatlari – ssuda fondini shakllantirish va undan
foydalanish munosabatlari.
Kredit pullari – kredit aloqalarida ishlatiladigan qog’oz pullar, kredit
pullar oltin o’rniga paydo bo’lgan qarz beruvchi va qarzdor o’rtasidagi
amalga oshadigan xarakatlarda qo’llanadi.
Passivlar – korxona tomonidan o’z xo’jalik faoliyatini moliyalashtirish uchun 
ishlatiladigan, qarzga olingan pul mablag’lari. 

---

68 
Hisob-kitoblarning pulsiz shakli – barter almashuvi, o’zaro hisob-kitob 
(kliring) sxemalari, shuningdek notijorat yo’li bilan kreditlashning barcha turlari 
(shu jumladan, to’lamasliklar). 
 
 MAVZUGA DOIR AMALIY MISOLLAR VA KEYSLAR: 
 Muammo hammaga ma’lum usullar orqali yechilishi mumkin deb