Bilimlendiriw ministirligi

Túyinler M 1: 20
Tuyin dep imarat qirqiminin’ quramali jerin qirqip alip oni jaqinlatip ko’rsetiwden maqset, imarattag’i konstruciyalardin qalay birikkenin’ ko’riwden ibarat.

Tiykarǵı joba (bas joba, shıpaker) ulıwma mániste - proektlestiriw hújjeti, sol tiykarda aymaqlardı joybarlaw, rawajlandırıw, rekonstruktsiya qılıw hám qalalardı rawajlandırıwdıń basqa túrleri ámelge asıriladı. Bas rejenin tiykarǵı bólegi (sonıń menen birge, sonday ataladı bas rejaning ózi) - bul aymaqtıń topografikalıq, injenerlik-topografikalıq yamasa fotografik rejesine proektlestiriwtirilgan ob'ekttiń sızılǵan suwretin grafik tárepten ústpe-úst qoyıw nátiyjesinde alınǵan úlken kólem degi suwret. Bunday halda, proektlestiriw ob'ekti bólek er uchastkası retinde bolıwı múmkin arxitekturalıq dúzılıwva pútkil qala yamasa qala okrugining aymaǵı Xalıq punktiniń bas jobası
Hár qanday bas rejede analitik blok hám joybar usınısları blokı bar. Olardıń hár biri óz gezeginde kartalar (diagrammalar ) formasında usınıs etilgen grafik materiallardı hám tekst bólegin óz ishine aladı. Bas rejaning bir bólegi bolǵan májburiy sxemalar arasında Rossiya Federatsiyasining Qalasozlik kodeksi tómendegilerdi óz ishine aladı :

qala shegaralarında xalıqtı elektr, ıssılıq, gaz hám suw támiynatı ob'ektleriniń sxeması ;

sxema avtomobil jolları ulıwma paydalanıw, shegaralar ishinde kópirler hám basqa transport injenerlik imaratları xalıq punktleri;
aymaqtan paydalanıw sxeması qala shólkemi túrli taypa daǵı erlerdiń shegaraların, tiyisli aymaqtan paydalanıw tuwrısındaǵı basqa maǵlıwmatlardı kórsetiw;
materiallıq miyraslar ob'ektleri aymaqları shegaraları sxeması ;
aymaqlardan paydalanıw ushın arnawlı shártlerge iye zonalar shegaralarınıń diagramması ;
tábiy hám texnogen ayrıqsha jaǵdaylar qáwipi bolǵan aymaqlar shegaralarınıń diagramması ;
zona shegara kartası unamsız tásir ob'ektler kapital qurılıs bunday ob'ektlerdi jaylastırıwda jergilikli áhmiyetke iye;
funktsional zonalardıń joybarlastırılǵan shegaraları diagramması, bunday zonalardı joybarlastırılǵan rawajlanıw parametrleri sáwlelendirilgen;
jergilikli áhmiyetke iye bolǵan kapital qurılıs ob'ektlerin joybarlastırılǵan jaylasıw zonaları kórsetilgen diagrammalar ;
joybarlaw hújjetleri birinshi náwbette islep shıǵilıwı kerek bolǵan aymaqlardıń joybarlastırılǵan shegaraları kartaları (diagrammalar );
sanaat, energetika, transport, baylanıs erleriniń ámeldegi hám joybarlastırılǵan shegaraları diagramması.
Túrli mámleketler degi qalalar hám xalıq punktleriniń bas jobaları atı, quramı, wazıypaları hám huqıqıy mártebesi tárepinen hár túrlı. Bir qatar iri qalalardıń aymaqların rekonstruktsiya qılıw, rawajlandırıw hám rawajlandırıw qandayda bir joybarlaw hújjeti hám aymaqlardı rayonlastırıwsız ámelge asıriladı. Rossiyada, kóplegen Batıs mámleketlerinde bolǵanı sıyaqlı, nızamlı hújjet retinde ulıwma joba xarakteristikaǵa iye, yaǵnıy bunday emes. Qala dárejesinde xalıq punkti rolida erdan paydalanıw hám rawajlandırıw qaǵıydaları, sonday-aq qalasozlikni rayonlastırıw kartası, qalasozlik qaǵıydaları. Mámleket bazar relslerine o'tsa, ámel qılıw múddeti az-azdan qisqaradı hám bas rejaning qala tárepinen tártipke soluvchi roli azayadı, hújjetler paydasına kóbirek tómen dáreje - joybarlardı joybarlaw hám ólshew.
. M1:500