Binolarni isitishga issiqlikning hisobiy sarfini aniqlash. Binolarni isitishga va ventilyasiyasiga issiqlikning hisobiy sarfini aniqlash

4 Masala.
Qozonxonada 1 Gjoul issiqlikni ishlab chiqarishdagi mehnat sarfi va bu issiqlikning tannarxi aniqlansin. Qozonxonaning unumdorligi D=4,16 kg/s, yoqilg’i – mazut, o’ta qizdirilgan bug’ning bosimi Р_q.b =1,4 MPa, harorati t_q.b=280 ^оС, ta‘minlash suvining harorati t_t.s=100 ^оС, qozonni tuzlardan uzluksiz tozalash kattaligi Р=3 %, qozonning o’rnatilgan quvvati Q_o’rn=40 Gjoul/soat, shtatlar koeffitsienti P_sht = 0,53 kishi∙soat/Gjoul va qozonxonani bir yil davomida ishlatish xarajatlari С_yil = 4,6 ∙10⁵ so’m/yil.
Javob: С_Q = 1,8 so’m/Gjoul; Т_Q =8∙10 ^{– 5} kishi∙soat/Gjoul.

Issiqlik ta’minoti tizimlarini loyihalash jarayonida turar joy, jamoat va ishlab chiqarish binolarini isitish, ventilyatsiyalash, shuningdek, issiq suv ta’minotiga bo‘lgan maksimal va o‘rtacha issiqlik oqimlarini tegishli loyihalar bo‘yicha qabul qilish lozim.

Issiqlik sarfini yanada yiriklashtirilgan ko‘rsatkichlar bo‘yicha hisoblashda shahar va boshqa aholi yashash turar joy tumanlari uchun quyidagicha aniqlash mumkin.
1.Turar joy va jamoat binolarini isitish uchun sarflanadigan maksimal issiqlik oqimi:

(3.1)
bu yerda:
q₀—turar joy binolarining l m² umumiy maydoniga sarflanadigan maksimal issiqlik oqimining yiriklashtirilgan ko‘rsatkichi, Vt/m², QMQ 2.04.07-99 [10] bo‘yicha qabul qilinadi;
A - turar joy binolarining umumiy maydoni, m²;
k — jamoat binolarini isitishga sarflanadigan issiqlik oqimini hisobga oluvchi koeffitsient, ma’lumotlar bo‘lmagan holda 0,25 ga teng deb qabul qilinadi.
2. Jamoat binolarida ventilyatsiya uchun sarflanadigan maksimal issiqlik oqimi:

(3.2)
bu yerda K₂- jamoat binolarini ventilyatsiyasiga sarflanadigan issiqlik oqimini hisobga oluvchi koeffitsient, ma’lumotlar bo‘lmagan holda 1985 yilgacha qurilgan jamoat binolari uchun – 0,4; 1985-yildan keyin qurilganlari uchun esa - 0,6 ga teng deb qabul qilinadi.
3.Turar joy va jamoat binolarini issiq suv ta’minotiga sarflanadigan o‘rtacha issiqlik oqimi:

(3.3)
Yoki

(3.4)
Bu yerda — issiq suv ta’minoti bo‘lgan binoda yashaydigan, bir kishiga bir sutkada harorati 55°C bo‘lgan suvning sarflanish me’yori, 1/sut, QMQ 2.04.01-98 [12] bo‘yicha qabul qilinadi;
b — jamoat binolarida issiq suv ta’minotiga 55°C haroratli suvni sarflanish me’yori, bir kishiga 25 1/sut ga teng deb qabul qilinadi;
q_h - bir kishi issiq suv ta’minotiga sarflanadigan o‘rtacha issiqlik oqimining yiriklashtirilgan ko‘rsatkichi, Vt, QMQ 2.04.07-99 [10] bo‘yicha qabul qilinadi.
Iste’molchilarning ma’lum bo‘lgan sarflanadigan maksimal issiqlik oqimlari bo‘yicha o‘rtacha issiqlik oqimlarini aniqlash mumkin:

1. 
   turar joy tumanlarini isitishga sarflanadigan o‘rtacha issiqlik oqimi:
   

Vt
(3.5)

2. 
   shunga o‘xshash ventilyatsiyaga sarflanadigan o‘rtacha issiqlik oqimi:
   

Vt
(3.6)
bu yerda t_s - hisobiy davr uchun (oy, isitish davri) tashqi havoning o‘rtacha harorati, °C, QMQ 2.01.01-94 [14] bo‘yicha qabul qilinadi.
Isitish davri bo‘lmagan vaqtda aholi yashash joylari turar joy tumanlarining issiq suv ta’minotiga sarflanadigan o‘rtacha issiqlik oqimi
Vt
(3.7)
bu yerda t^s_c — sovuq (ta‘minot) suvning isitish davri bo‘lmagan vaqtidagi harorati (ma’lumotlar bo‘lmagan holda 15⁰ C ga teng, deb qabul qilinadi), ⁰C;
β — isitish davri bo‘lmagan vaqtda isitish davriga nisbatan issiq suv ta’minotida suv sarfi o‘zgarishini hisobga oluvchi koeffitsient; ma’lumotlar bo‘lmagan holda turar joy sektori uchun 1,0 ga (kurort joylarda β=1,5), korxonalar uchun-1,0 ga teng, deb qabul qilinadi.
Ma'lum bir davr uchun (sutka, oy, isitish davri, yil va h.k.) isitish, ventilyatsiya va issiq suv ta’minotiga sarflanadigan issiqlik miqdorlarini quyidagi ifodalar yordamida aniqlash mumkin.
Hisobiy davr uchun o‘rtacha sutkalik issiqlik yuklama:

• 
  binolarni isitishga:
  

;
(3.8)
—binolarning ventilyatsiyasiga
;
(3.9)
— isitish davriga to‘g‘ri kelgan sutka uchun issiqlik ta’minotiga
;
(3.10)
— isitish davriga to‘g‘ri kelmagan sutka uchun issiqlik ta’minotiga
;
(3.11)
bu yerda Z - sutka davomida ventilyatsiya tizimining o‘rtacha ishlash vaqti soatlarda (jamoat binolari uchun ma’lumotlar bo‘lmagan holda 16 soatga teng deb qabul qilinadi).

Ventilyatsiya uchun issiqlik sarfi:

Q_ven=q_ven V_tash (tich – ttash);
(3.12)
bunda: q_ven–binoni ventilyatsiya uchun issiqlikning solishtirma sarfi,
Issiq suv ta‘minoti uchun issiqlikning o’rtacha sarfi:
Q_is.o’r. = G_is.s.c(t _is.o’r. – t_s.s.)/η_isit.
(3.13)
bunda: G_is.s. – texnologik va ho’jalik ehtiyojlar uchun issiq suv sarfi, kg/s;
c – suvning issiqlik sig’imi, 4186 kjoul/kg∙K;
t _is.^o’r. – issiq suvning o’rtacha harorati, ^оС;
t_s.s.- sovuq suvning harorati, ^оС;
η_isit. – isitgichning FIK, η_isit. = 0,94-0,97.
Issiq suv ta‘minoti uchun issiqlining hisobiy (maksimal) sarfi:
Q_is.^h. = 2 Q_is.^o’r
(3.14)

1. Masala.

Non zavodi binolarini isitish va ventilyatsiyalash uchun issiqlik sarfi aniqlansin. Isitiladigan binolarning hajmi V_tash=30∙10³ m³, ventilyatsiyalanadigan binolarning hajmi isitiladigan binolarning hajmiga nisbatan 75 % ni tashkil qiladi. Binoni isitish uchun issiqlikni solishtirma sarfi q₀ = 0,32 Vt/m³∙К, ventilyatsiyalash uchun esa q_ven = 0,3 Vt/m²∙К, xona ichidagi havoning o’rtacha harorati t_ich=20 ^оС va tashqi havo harorati t_tash= – 25^о С.
Javob: Q_is = 737,75 ∙ 10³ Vt.