Biokimyo va molekulyar biologiya

Reaktivlar: a) 0,5% li kraxmal eritmasi, b) Lyugol eritmasi, v) Barfed reaktivi 
Ishning bajarilishi: probirkaga 1-2 ml kraxmal eritmasidan solinadi va unga 
1-2 tomchi Lyugol eritmasidan qo’shiladi. Natijada quyuq ko’k rang hosil bo’ladi. 
Isitilganda rang yo’qoladi va sovitilgach, yana paydo bo’ladi. 
 

---

31 
Kraxmalning qaytaruvchi xossasini tekshirish 
Reaktivlar: a) 1% li kraxmal, b) konsentrlangan xlorid kislota, v) Trommer 
reaksiyasi uchun reaktivlar: 5% li natriy ishqori, 5% li mis sulfat, v) Barfed reaktivi 
Ishning bajarilishi: 2 ta probirkaga 4-5 ml dan kraxmal eritmasidan solinadi. 
Birinchi probirkaga 3 tomchi konsentrlangan xlorid kislota, ikkinchi probirkaga 
shuncha miqdorda distillangan suv solinadi. Ikkala probirkalar 10-15 daqiqa qaynab 
turgan suv hammomiga qo’yiladi. Sovitilgandan so’ng Trommer reaksiyasi o’tkazib 
ko’riladi. Birinchi probirkada mis gidroksidining qizil cho’kmasi tushadi. Bunda 
kraxmal gidrolitik parchalanib, metallarni qaytarish reaksiyalarini namoyon qiladi. 
Ikkinchi probirkada esa bu reaksiya amalga oshmaydi. 
 
13 – laboratoriya mashg`uloti 
Qondagi glyukoza miqdorini Xagederon - Iensen usuli bo’yicha aniqlash 
 
Metodning mohiyati: Redutsirlanuvchi uglevodlar ishqoriy muhitda 
qizdirilganda kaliy ferritsianid tuzini (qizil qon tuzi) kaliy ferrotsianid tuzigacha 
(sariq qon tuzi) qaytaradi. Uglevodlar bunda aldon va aldar kislotalarigacha 
oksidlanadi. 
Bu reaksiyani normal o’tkazilishi uchun ferritsionidning miqdori ko’p bo’lishi 
kerak. Sarflanmagan ferritsianid qoldig`ini yodometrik usul bilan aniqlash natijasiga 
ko’ra tekshirilayotgan tajribadagi uglevodning miqdori belgilanadi. 
Sirka kislota ishtirokida kaliy yodid qolgan ferritsianid bilan oksidlanadi va 
erkin yod ajralib chiqadi. 
Reaksiyani miqdoriy holatiga o’tkazish uchun rux sulfat qo’shiladi, bunda hosil 
bo’lgan ferrotsionid murakkab ruxli birikma shaklida cho’kmaga tushadi: 
hosil bo’lgan yod esa natriy giposulfit bilan titrlanadi. 
Bu metod bo’yicha uglevodlarni miqdoriy aniqlash uchun maxsus jadvaldan 
foydalaniladi (jadval). 
Xagederon-Iensen metodi uglevodlarni miqdoriy 2 dan 385 mkg oralig`idagi 
diapozonda aniqlay oladi. Bu metod o’zining juda sezgirligi va aniqligi bilan ajralib 
turadi. 
Reaktivlar: 1. 0,005 N li K
3
(Fe (CN)
6
) ning 0,1N li Na
2
SO
3
daga eritmasi. 
2. KI eritmasi. Buni tayyorlash uchun erituvchi sifatida 5 % li ZnSO
4
ning 25 
% NaCl dagi eritmasi hizmat qiladi. Aniqlashdan avval 100 ml shu eritmaga 
2,5 g KI qo’shiladi. 
3. 3 % li sirka kislotaning eritmasi. 
4. Kraxmalning 1 % li eritmasi. 

---

32 
5. 0,05 N li Na
2
S
2
O
3
eritmasi. Bu eritma ishlatishdan avval tayyorlanadi.