Biokimyo va molekulyar biologiya


Vitamin E ga xos sifat reaksiyalari


Download 0.95 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/45
Sana28.12.2022
Hajmi0.95 Mb.
#1020557
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   45
Bog'liq
Biokimyo va molekulyar Lab

Vitamin E ga xos sifat reaksiyalari 
Vitamin E (tokoferol) yuqori haroratga chidamli bo’lib, nitrat kislota bilan 
oson oksidlanish xususiyatiga ega. U ultrabinafsha nurlari ta’sirida buziladi. 
Tokoferollar antioksidant hisoblangan A vitaminini va karotinoidlarni oksidlanishdan 
saqlaydi. Tokoferollar o’simlik moylarida (soya, kungaboqar, kunjut, zig`ir va paxta 
moylarida) ko’p bo’ladi. Undan tashqari ko’pgina hayvon va o’simlik maxsulotlari: 
tuxum, jigar, sut, sariyog`, mol go’shti, karam, yeryong`oq, na’matak va oq 
smorodina tarkibida bo’ladi. Odamning tokoferolga bo’lgan sutkalik extiyoji 10 mg 
dan 30 mg gachani tashkil etadi. 
 - Tokoferol 
Nitrat kislota bilan boradigan reaksiya. 
Kuchli oksidlovchilar, masalan konsentrlangan nitrat kislotasi bilan reaksiyaga 
kirishib, tokoferol tokoferilxinonga aylanadi. Bunda qizil yoki sarg`ish-qizil rangli 
birikma hosil bo’ladi. 
Reaktivlar: a) E vitaminining yog`li konsentratini 0,15% li etil yoki butil 
spirtidagi eritmasi, b) konsentrlangan nitrat kislota. 
Ishning bajarilishi: E vitaminining spirtli eritmasidan bir necha tomchi olib
ustiga 8-10 tomchi konsentrlangan nitrat kislotadan sekinlik bilan qo’shiladi va 
probirkalar sekin chayqatiladi. 1-2 daqiqadan keyin probirkadagi aralashma qizil yoki 
sarg`ish-qizil rangga kiradi. Reaksiya juda shiddat bilan boradi, shuning uchun nitrat 
kislotani probirka devoridan sekinlik bilan qo’shilishi va bu ishlar tortuvchi shkaf 
tagida olib borilishi kerak bo’ladi. 
Temir xlorid bilan olib boriladigan reaksiya 
Tokoferollar temir xlorid bilan oksidlanib, temir xlorid FeCI
2
gacha 
qaytariladi. Fe
2+
ioni ortofenantrolin bilan reaksiyaga kirishib, Fe(C
12
H
8
N
2
)
3
ning 
kompleks ioni xosil bo’ladi va natijada eritma qizil rangga bo’yaladi. 
Tokoferollar temir xlorid bilan oksidlanganda piran halqasining buzilishi 
amalga oshadi va oksialkilxinon hosil bo’ladi. 
Reaktivlar: a) vitamin E ning 0,15% li etil spirtidagi eritmasi, b) 0,2% li temir 
xloridning spirtli eritmasi (bu eritma qorong`u joyda saqlanishi kerak), v) 
ortofenantrolinning 5% li spirtli eritmasi. 
O
CH
3
CH
3
OH
CH
3
(CH
2
)
3
-CH(CH
2
)
3
-CH(CH
2
)
3
-CH-CH
3
CH
3
CH
3
CH
3
CH
3


40 

Download 0.95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   45




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling